Basisboek bedrijfseconomie
Hoofdstuk 9 Beoordeling van de financiële structuur
De financiële structuur van een onderneming wordt bepaald door de omvang en de
samenstelling van de investeringen in kapitaalgoederen en de wijze waarop in de daaruit
voortvloeiende vermogensbehoefte is voorzien. De financiële structuur van een
onderneming kan worden beoordeeld op basis van een aantal aspecten. Het uitgangspunt
bij de beoordeling van de financiële structuur door externe analisten is de gepubliceerde
jaarrekening. Aan de hand van de posten op de balans en de resultatenrekening kan een
aantal kengetallen worden berekend dat betekenis heeft voor een bepaald aspect van de
financiële structuur.
§1 Ratioanalyse
Het komt vaak voor dat men zich een oordeel wil vormen over de financiële structuur van
een onderneming. Potentiële beleggers willen bepalen of het de moeite waard is om
aandelen in de onderneming te kopen, de bank wil kunnen beoordelen of het verantwoord is
om een lening te verstrekken en een leverancier wil graag weten of een afnemer in staat is
om te leveren goederen ook te betalen.
Wanneer een buitenstaander zich een oordeel wil vormen over de financiële structuur van
een onderneming is hij aangewezen op het jaarverslag dat door de betreffende
onderneming wordt gepubliceerd.
Het belangrijkste onderdeel van het jaarverslag is de jaarrekening, die bestaat uit de balans,
resultatenrekening en een toelichting op beide overzichten. De gepubliceerde cijfers hebben
betrekking op het afgesloten boekjaar en het daaraan voorafgaande boekjaar. Door
verschillende posten van de balans en resultatenrekening met elkaar in verband te brengen,
kan inzicht worden verkregen in de financiële gezondheidstoestand van een onderneming.
De analyse door middel van het berekenen van kengetallen (ratio’s) wordt ratioanalyse
genoemd. De berekende kengetallen worden vaak als volgt ingedeeld:
- Rentabiliteitskengetallen
- Solvabiliteitskengetallen
- Liquiditeitskengetallen
Aan de beoordeling van de financiële structuur door middel van kengetallen is een aantal
bezwaren verbonden.
- Er zijn in het algemeen geen normen aan te geven waaraan de waarden van de
verschillende kengetallen moeten voldoen. Uit een eenmalige berekening van
kengetallen kunnen daarom niet of nauwelijks conclusies worden getrokken.
Vuistregels die weleens worden gehanteerd, blijken in de praktijk lang niet altijd te
voldoen.
- De cijfers in de balans geven een momentopname weer. Uit de balans blijken niet de
financiële verplichtingen die juist na het balansopmakingsmoment ontstaan, zoals
loonbetalingen.
- De balans kan een geflatteerd beeld geven van de financiële structuur indien
windowdressing heeft plaatsgevonden. Onder windowdressing verstaan we alle
activiteiten voor het balansopmakingsmoment die tot doel hebben de financiële
structuur per die balansdatum gunstiger voor te stellen dan deze in werkelijkheid is.
Zo kan de ondernemingsleiding bijvoorbeeld juist voor de jaarrekening wordt
opgemaakt, besluiten nog snel even wat kortlopende schulden af te lossen, waardoor
de financiële structuur er beter uitziet.
, Ondanks de bezwaren kan de ratioanalyse toch nuttig zijn. Door de kengetallen van een
onderneming op een aantal opeenvolgende momenten te berekenen, kan inzicht worden
verkregen in de ontwikkeling van de financiële structuur. Verbetering of verslechtering kan
worden aangegeven zonder daar een absoluut oordeel aan te verbinden. We noemen dit
een historische analyse. Ook is het mogelijk de kengetallen van een onderneming te
vergelijken met die van andere ondernemingen, bij voorkeur soortgelijke bedrijven,
bijvoorbeeld binnen dezelfde bedrijfstak. Dit heet een bedrijfsvergelijkende analyse.
§2 Rentabiliteitskengetallen
Winstgevendheid is een belangrijke voorwaarde om de continuïteit van de onderneming te
waarborgen. De winst kan worden gerelateerd aan de omzet. Dit kengetal heet de
brutowinstmarge.
bedrijfsresultaat
Brutowinstmarge =
omzet
Het bedrijfsresultaat bestaat uit de winst voor aftrek van financieringslasten (interest) en
belastingen (EBIT: earnings before interest and taxes).
De brutowinstmarge geeft het verschil aan tussen de verkoopprijs en de kostprijs van de
verkochte goederen. Hieruit kan worden afgeleid in welke mate de onderneming is
opgewassen tegen prijsdalingen of kostenstijgingen.
Onder rentabiliteit verstaat men in het algemeen de verhouding tussen een inkomen (winst)
en het vermogen dat dit inkomen heeft verdiend.
De rentabiliteit is een belangrijke maatstaf voor de beleidsvorming binnen de onderneming
op lange termijn. Voor een beoordeling van de winstgevendheid van een onderneming moet
de rentabiliteit bepaald worden van het totale in de onderneming werkzame vermogen. De
wijze van financiering van de activa speelt hierbij geen rol. De rentabiliteit van het totale
vermogen wordt berekend aan de hand van het bedrijfsresultaat.
Ten behoeve van de continuïteit van de onderneming moet op lange termijn het
bedrijfsresultaat voldoende groot zijn om de door de vermogenverschaffers gewenste
uitkeringen in de vorm van dividend of interest te kunnen doen.
De rentabiliteit van het totaal in de onderneming geïnvesteerd vermogen (RTV) wordt als
volgt berekend:
bedrijfsresultaat
RTV = x 100%
gemiddeld totaal geïnvesteerd vermogen
Voor de verschaffers van eigen vermogen (de eigenaren) is niet het bedrijfsresultaat van
belang, omdat hieruit eerst nog de interestvergoeding over het vreemd vermogen en de
winstbelasting moet worden betaald.
De berekening van de rentabiliteit van het eigen vermogen na aftrek van belasting
(REVnb) gaat als volgt:
winst na aftrek van interest en belasting
REV = x 100%
gemiddeld geïnvesteerd eigen vermogen
De rentabiliteit van het eigen vermogen kan ook voor aftrek van belasting worden berekend:
winst na aftrek van interest
REVvb = x 100%
gemiddeld geïnvesteerd eigen vermogen
Voor de vreemdvermogenverschaffers is de rentabiliteit van het in de onderneming
geïnvesteerde vermogen gelijk aan het afgesproken interestpercentage.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xninaxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
