PALEOLITHICUM
De habitat:
- De woonplaats is niet vast.
- Natuurlijke beschutting: kuilen, overhellende rotswanden…
- Basisfunctie: “onderdak”, beschutting.
- Er wordt in groepen geleefd, in grotere families samen, met meerdere families samen…
De muurschilderingen:
- Meer dan gewoon decoratief.
- Gemaakt in het kader en als ondersteuning van rituelen omtrent een gunstige jachtperiode en
bezitten een soort van magische kracht ⇝ na de jachtperiode opfrissen, bijwerken, aanvullen… van
voorstelling.
MUURSCHILDERING IN DE GROT VAN LASCAUX
- Frankrijk, tussen 10000 en 20000 jaar oud, pas in 1940 ontdekt.
- Grottoegang nooit vlakbij, maar in de donkere binnenkant, zover mogelijk van het daglicht.
- Grotinterieur: opeenvolgende ruimten, verbonden door soms zeer nauwe en lage doorgangen.
MUURSCHILDERING IN DE ALTAMIRA-GROT
- Spanje, ± 15000 jaar oud, in 1879 ontdekt.
- Heel realistische voorstelling van dieren, jacht stond centraal voor deze mensen.
- Een gekwetst of stervend dier, hulpeloos: mammoet, bizon, hert…
ARCHEOLOGISCHE VONDSTEN
- Restanten van paleolithisch kampement in Duitsland.
- Fossiel van voetafdruk.
- Werktuigen.
- Restant van prehistorisch kampvuur.
NEOLITHICUM
De revolutie van een op jacht en visvangst gefundeerde samenleving naar landbouwgemeenschappen.
Landbouw:
- Einde van een zwervend nomadisch bestaan ⇝ er ontstaan dorpsgemeenschappen.
- Dieren konden getemd worden ⇝ huisdieren en veehouderij:
• Inzet van dieren als lastdieren: er worden diverse graansoorten verbouwd.
• Voeding verandert.
- Markt ⇝ geld ontstaat als bijkomend betaalmiddel.
- Nieuwe bouwmaterialen.
Uit de dorpsgemeenschappen, vaak gelegen langs waterlopen, emanciperen zich kernen tot de eerste
steden.
,Architectuurgeschiedenis- en actualiteit Les 1 17/10/18
GEPLEISTERDE SCHEDELS
- 7000 v.C.
- Voorlopers mummificatie?
- Lichamen werden begraven onder de vloer van huizen, met koppen opgesteld boven de grond.
- Intens geloof was in het verder leven van de menselijke geest na de dood.
- Nieuw: voorkomen van verschillende functies van gebouwen op één plek: woonhuizen, een tempel…
CATALHÜYÜK
- Tussen 4000 en 5000 v.C.
- Opgebouwd uit Adobe: ongebakken kleistenen, drogend in de zon.
- Woningen zijn gegroepeerd rond kleine binnenplaatsen.
- Muurschildering: de stad met op de achtergrond uitbarstende vulkanen met weergave van brokken
lava ⇝ een belangrijke, schokkende gebeurtenis.
- Terracottabeeldjes: vruchtbaarheidsgodinnen
MEGALITHISCHE CULTUUR
Mega-lithos-cultuur: “de cultuur van de grote stenen”.
THE LONG MAN OF WILMINGTON
- Hastings, Engeland.
- Reusachtige krijttekening.
- Soort “krijgers” op heuvelflanken.
STONEHENGE
- Zuid-Engeland, 2300 v.C.
- Wijde buitencirkel en 2 binnen cirkels.
- In het midden ligt een soort van grote altaarsteen of offertafel.
- Oriëntatie op basis van de zon ⇝ zomersolstitium: zonsopgang bij de langste dag van het jaar.
- Een religieus complex, dienstig voor zon-aanbiddingrituelen.
MENHIRVELD IN CARNAC
- Bretagne, Frankrijk, 5000 v.C.
MEGALITISCHE MONUMENTEN
- Dolmen: grote tafel-monumenten bv. de Hondschootse Rug, Drenthe, Nederland.
- Menhir: grote staande, losse stenen bv. Carnac, zuidelijk deel van Bretagne.
- Hunnenbedden: lange “tafel” met meerdere staande stenen en één grote deksteen ⇝ zogenaamde
“dodenhuizen”.
- Cromlechs: steenovalen, typische afbakening van religieuze plechtigheden.
,Architectuurgeschiedenis- en actualiteit Les 1 17/10/18
MESOPOTAMIEl
Hoofdperioden:
- Sumerische rijk: ± 3.500 – 2.300 v.C.
- Akkadische rijk: 2.300 – 1.500 v.C.
- Assyrische rijk: 1.500 – 612 v.C.
- Nieuw Babylonië: 612 – 539 v.C.
- Perzië: 538 – 331 v.C.
Het land “tussen de stromen”.
- Eerste beschaving met een volwaardig en intensief gebruikt schriftstelsel nl. het spijkerschrift.
- Handel op grote afstanden, met een eenheid in politiek bestuur.
- Grote dorpen ontwikkelen en daaruit steden, met degelijke verkeerswegen: transport over land.
- Koningen regeren als plaatsvervangers van de goden.
SUMMERISCHE RIJK
- Stedelijke cultuur.
- Theocratisch centralisme, met (binnen de stad) ommuurde tempels en tempel-paleizen.
- Offerrituelen in gewelfde ondergrondse ruimten onder enkele “tempel-paleizen”.
ZIGGURAT VAN URUK
- 3500 – 3300 v.C.
- Witte tempel van Uruk (UR): Egyptische piramide.
- Aan de rand van de stad.
- Boven de ziggurat een tempelgebouw, met “cella”: gesloten ruimte bedoeld voor offers.
- Boven gebied wordt beschouwd als “woonplaats van de goden”.
- Slecht bewaard, onderbouw werd ingrijpend gerestaureerd.
AKKADISCHE RIJK
- Koningen niet meer gezien als vertegenwoordigers van de goden, maar als menselijke heersers met
sterkten en gebreken.
- Portretkoppen tonen vorstelijke tijdloosheid.
CODEX VAN HAMMURABI
- 1780 v.C.
- De stele met de “wetgeving van Hammurabi”.
- Vroegste voorstelling van “gecodificeerde wetten”: een uniform wettenstelsel ingekerfd in
spijkerschrift.
- Vroege ontwikkeling van het spijkerschrift, oudste schriftstelsel uit Nabije Oosten en mediterraan
cultuurgebied.
- Bovendeel: Hammurabi staand voor de zittende zonnegod.
STELE NARAM-SIN
- Taferelen op grote “steles” (losstaande natuursteen platen).
- De kleinzoon van koning Sargon zegevierend na een veldslag, soldaten tegenover de overwonnenen
die om vergeving lijken te smeken. Boven hem tronen enkel en alleen de zon en de sterren!
ASSYRISCHE RIJK
LEEUWENPOORT VAN BOGAZKÖY
- 1400 v.C.
- Indrukwekkende versterkingen.
- Poortdoorgang, geflankeerd door beelden van leeuwen.
, Architectuurgeschiedenis- en actualiteit Les 1 17/10/18
CITADEL VAN SARGON II
- Khorsabad, 742 – 706 v.C.
- Huidig Dur Sjarukin.
- Afgescheiden met muren van de rest van de stad.
- Doel: ontzag inboezemen bij bezoekers van de stad.
STADSPOORT VAN KHORSABAD
- 742 – 706 v.C.
- Decoratie: twee gigantische runderen met koppen ⇝ “koning-god”.
RELIËF JACHTSCENE
- 850 v.C.
- Herkomst: citadel van Nimrud.
- Ceremoniële jacht: de dieren werden gekwetst voorgeleid nabij de koning die de genadepijlen afwierp
⇝ benadrukt en verheerlijkt de koninklijke macht.
NIEUW BABYLONIË
Uitbouw van de stad Babylon:
- Hoofdrolspeler: koning Nebukadnezar.
ISHTAR POORT
- 575 v.C.
- Stadspoort van Babylon.
- Poort over een processieweg.
- Decoratie: voorstelling van stieren, draagkrachtige wezens, waarvan sommige exemplaren geofferd
werden in de Ishtar-tempel.
GROTE MARDUK-TEMPEL
- Babylon.
- Met de “toren van Babel”.
DE KLEINE TOREN VAN BABEL
- Militaire bolwerken > omwille van grote expansiedrang > nodig om uw burgers veilig te kunnen
stellen.
- Ontwikkeling van een zeker rechtsstelsel.
- Naast de kunst en de natuur, zien we hier ook de representatie van de macht.
PERZIË
De Perzische bezetting:
- Machtscentrum: Persepolis.
PALEIS EN TEMPELCOMPLEX VAN DARIUS DE GROTE
- Persepolis, vanaf 518 v.C.
- Ceremoniële trap naar audiëntiezaal: geflankeerd door levendige reliëfs van dienaren en bezoekers
die de trappen bestijgen.
- Zoldering audiëntiezaal wordt gedragen door hoge zuilen, bekroond met kolossale kapitelen met
voorstellingen van wilde dieren, kosmische stieren…
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MartheOosterlynck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.