In dit document heb ik de hoofdstukken 2 t/m 7 van het boek 'Ik in de wij' samengevat. Dit moest ik leren voor het tentamen in het eerste blok van de minor Groepsdynamica, aan de Windesheim in Zwolle.
Samenvatting ‘Ik in de wij’.
Groepsdynamisch werken in het onderwijs
, tvalmkerk – Stuvia.nl
Hoofdstuk 2: Introductie
De chemie tussen de leerlingen en de wisselwerking met de leraar is bepalend voor de sfeer in de
klas. Doorgaans valt de term groepsdynamiek dan al snel. Zicht en vat krijgen op de groepsdynamiek
is een belangrijke randvoorwaarde voor succesvolle lessen en het welbevinden van de leerlingen, de
leraar en het team.
2.1 Via een veilig leerklimaat naar possibility atmosphere
Goede lessen kenmerken zich doorgaans doordat er een balans ontstaat tussen vakinhoudelijke
doelen, onderlinge relaties, regels en afspraken en fysieke omstandigheden. Als dat evenwicht er is,
dan heeft dat effect op enerzijds het waarneembare gedrag en de prestaties van leerlingen, en
anderzijds op de beleving en waardering van de leerlingen. Er moet een optimaal evenwicht zijn
tussen inhoud, relatie, regels en omstandigheden. Relaties zijn vaak de cruciale factor.
Als het gaat om sfeerbeïnvloeding, dan kunnen we stilstaan bij twee begrippen:
1. Veilig leerklimaat -> leerlingen voelen zich veilig en leren, ontdekken, maken fouten en
werken samen. Het zijn de minimale voorwaardelijke omstandigheden om te leren.
2. Possibility atmosphere -> hierbij ontstaat er bovendien een sfeer waarin sprake is van
synergie en is de samenkomst van de mensen een verrijking voor zowel elk individu, als voor
de groep.
Het zinvol interveniëren in groepen vraagt van een leraar pedagogisch tact. Doorgaans is het zinvol
om te weten waarom er onrust is of waarom er gepest wordt. Is het bij andere vakken en leraren ook
zo? Is het elk moment van de dag in dezelfde mate aanwezig?, enz. Pas als je de ‘diagnose’ hebt
gesteld, ga je actie ondernemen en de meest kansrijke interventie inzetten. Tijdens de ‘behandeling’
controleer je de effecten en resultaten en stuur je bij of verander je waar nodig.
Hoofdstuk 3: In kaart brengen
Om zicht op de groep te krijgen gebruiken veel leraren drie belangrijke manieren om informatie te
verzamelen:
1. Onafhankelijke gegevens -> observaties, interviews, bestuderen van documentaties etc.
2. Persoonlijke waarnemingen van concreet gedrag.
3. Gevoelsmatige indrukken.
3.1 Start van het schooljaar
Om een optimale Possibility Atmosphere te realiseren in je klas is het bij de start van het schooljaar
belangrijk dat je als leraar in de activiteiten of lessen aandacht besteedt aan, nadenkt over en
voorbereidingen treft met betrekking tot:
- De samenstelling van de klas.
- Het elkaar beter leren kennen en daarvoor ook de ruimte geven.
- Het neerzetten van een duidelijke structuur met heldere regels.
- Het goed voorleven van de gewenste normen en regels.
- De manier waarop je als leraar afstemt, contact maakt en relaties opbouwt.
- De wijze waarop je de inhoud van je lessen aanbiedt.
3.2 Direct aan de slag
Leerlingen zullen vanuit hun eigen ervaringen en motieven (actief of afwachtend) op zoek gaan naar
hun plek in de groep. Dit noem je ook wel het ‘Spel om de Ruimte’. Onderlinge afstemming op school
is van groot belang en juist bij de start van het schooljaar is er gelegenheid om de ‘neuzen dezelfde
kant op te krijgen’. Het zicht hebben en reflecteren op je eigen voorkeuren, normen, waarden,
motieven en lesgeefstijl kan een belangrijke bijdrage leveren aan het realiseren van een goede
Possibility Atmosphere.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tvalmkerk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
