Summary
Samenvatting Biologie VWO 5: Hoofdstuk 10 Uitscheiding, inclusief begrippenlijst (nectar 3e editie)
- Course
- Level
- Book
Een complete samenvatting van hoofdstuk 10 (uitscheiding) van VWO 5 biologie (inclusief begrippenlijst)!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
britt6
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 10, Uitscheiding10.1 Het interne milieu 2
Temperatuurregeling 2
Regelkring van temperatuur 2
Koorts 2
Interne milieu 2
10.2 Gaswisseling 3
Zwemtraining 3
Ademhalingsorgaan 3
Diffusie in de longen 3
Ademvolume 3
Ademdrang 4
Verkoudheid 4
Ontstoken luchtwegen 4
10.3 Ademhaling 5
Waterdruk en ademhalen 5
Adembewegingen 5
Snel stijgen na duik 5
10.4 De nieren 6
Bouw nieren 6
Bouw nefron 6
Ultrafiltratie 6
Van voorurine tot urine 6
Beperkt waterverlies via urine 7
pH-regeling door de nieren 7
Hormonale invloed op de nieren 7
10.5 De lever 8
Transport gifstoffen 8
Homeostase en de lever 8
Functies van de lever 8
Begrippenlijst 10
10.1 10
10.2 10
10.3 11
10.4 11
10.5 11
1
,10.1 Het interne milieu
Temperatuurregeling
Norm = de waarde die het lichaam altijd probeert te handhaven.
Een regelkring heeft een receptor en effector, die werken samen om op de norm te
blijven. Bij lichaamstemperatuur zijn de temperatuurzintuigen de receptoren. Wijkt de
lichaamstemperatuur af van de norm dan stuurt het regelcentrum impulsen naar de
effectoren die het corrigeren. Bij een te hoge temperatuur is er sprake van een negatieve
terugkoppeling. Terugkoppeling is dat de afwijking van de norm een proces veroorzaakt
waardoor de afwijking wordt gecorrigeerd. Als de invloed remmend is spreekt men van
negatieve terugkoppeling, als de invloed stimulerend is spreekt men van positieve
terugkoppeling.
Regelkring van temperatuur
De kerntemperatuur, de temperatuur binnen het lichaam, is ongeveer 37 ℃. De
temperatuur van de schiltemperatuur, huid en ledematen, is meestal lager dan de
kerntemperatuur. De receptor voor de kerntemperatuur ligt in de hypothalamus. Als de
omgeving koud is, wordt dat geregistreerd door de zintuigjes in de huid. Die geven het door
aan het regelcentrum, als de kerntemperatuur daald word je onderkoeld. De kringspieren in
slagadertjes in de huid vernauwen, zo gaat er minder bloed naar de huid en verliest het
lichaam minder warmte.
Koorts
Bij koorts wordt je lichaamstemperatuur warmer, dit komt doordat de hypothalamus de norm
heeft verheugd. Koorts is meestal een reactie van je lichaam op een infectie. Bij een hogere
lichaamstemperatuur wordt de productie en afgifte van afvalstoffen gestimuleerd, zo wordt
de infectie beter bestreden. Die verhoging van de norm voor de kerntemperatuur vindt plaats
onder de invloed van een cytokine, geproduceerde witte bloedcellen bij ontstekingen.
Interne milieu
De samenstelling van je bloed en je weefselvloeistof, je interne milieu, mag niet te veel
variëren. Elke regelkring heeft een eigen norm. Bij verbranding verandert de samenstelling
van het interne milieu, zonder maatregelen dalen de bloedsuikerspiegel, pH en O2-gehalte
van het bloed en weefselvloeistof. De regelcentra nemen samen met het hormoonstelsel de
juiste maatregelen. Het hart gaat sneller kloppen en de ademfrequentie gaat omhoog,
hierdoor heb je meer O2 en minder CO2. Het hormoonstelsel zorgt dat er meer glucose wordt
afgegeven in het bloed. Het vermogen om het interne milieu voor de cellen redelijk constant
te houden, heet homeostase. Kleine afwijkingen rond de (ideale) waarde zijn geen
probleem, maar er is een bovengrens en ondergrens.
2
, 10.2 Gaswisseling
Zwemtraining
Bij inspanning neemt de ademfrequentie (het aantal ademhalingen per minuut) en de
ademvolume (de hoeveelheid lucht die je bij één ademhaling in- en uitademt) toe.
Vitale capaciteit = de maximale ademvolume.
Ademhalingsorgaan
De twee hoofdbronchiën vertakking zich tot bronchiolen. Kraakbeenringen rond de luchtpijp
voorkomt het dichtklappen van deze luchtwegen bij inademing. De kleinere bronchiën
hebben geen kraakbeenringen, ze zijn omgeven door een spierlaag. Aan het uiteinde van de
bronchiën, komt de lucht in de longblaasjes (alveoli).
Diffusie in de longen
Via diffusie gaat O2 vanuit de longlucht in het bloed in de haarvat, en de CO2 vanuit het
bloed naar de lucht in de longblaasjes. De factoren die de snelheid van de diffusie
beïnvloeden staan beschreven in de wet van Fick.
Wet van Fick: n = DA (Δc/Δx).
n: aantal moleculen dat per seconde oppervlakte A passeert
D: diffusiecoëfficiënt
A: diffusieoppervlak
Δc: concentratieverschil
Δx: diffusieafstand
Ademvolume
Bij uitademen verlaat een deel van de lucht uit je longen, grotendeels komt het in de
buitenlucht terecht en een klein deel blijft achter in de luchtpijp. De lucht die achterblijft heet
‘oude’ lucht, hier zit minder O2 in dan in ‘verse’ buitenlucht. Bij inademen komt eerst de lucht
die nog in de luchtpijp zat de longen in, later de verse buitenlucht.
Dode ruimte = de luchtwegen, omdat hier geen gaswisseling is.
Expiratoir reservevolume = Hoeveelheid lucht die bij een maximale ademhaling extra kan
worden uitgeademd (ERV)
Vitale capaciteit = De totale hoeveelheid lucht die na maximale inademing kan worden
uitgeademd.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller britt6. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51683 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now