Class notes
Complete samenvatting colleges Inleiding Strafrecht voor niet-juristen
- Course
- Institution
Alle colleges zijn in deze aantekeningen/samenvatting opgenomen.
[Show more]
Seller
Follow
MaSmit
Reviews received
Content preview
Inleiding strafrecht voor niet-juristen Samenvatting collegesCollege 1 09-09-2021
Strafzaak begint altijd bij een rechtbank.
Vroeger hadden we een kantonrechter met eigen gebouw, aparte tak binnen de rechtspraak als het
ware, tegenwoordig is de kantonrechter ingelijfd in de rechtbank en heeft nog wel zijn eigen taken,
maar doet dat nu wel onder ‘het kleed’ van de rechtbank.
Als de verdachte of officier van justitie het niet eens is met de uitspraak van de rechtbank, dan kun je
nog een stapje hoger (in hoger beroep) het gerechtshof doet de strafzaak dan nog een keer over.
Is een van de partijen het dan nog niet eens met het eindoordeel, dan kunnen ze nog hoger gaan
naar de Hoge Raad. Zij doen de zaak niet helemaal opnieuw. Kijkt alleen naar de vraag of het
gerechtshof de wet goed heeft uitgelegd en toegepast.
Daarna kun je zelfs nog hoger gaan, naar het Europees hof voor de rechten van de mens.
De belangrijkste rechtsgebieden:
Civiel recht (privaatrecht):
regelt de ‘horizontale’ rechtsbetrekkingen tussen burgers (verbintenissen uit de wet (contracten),
onrechtmatige daden, huwelijksrecht, etc.) en de rechten van burgers tegenover derden (bijv.
eigendomsrecht).
Bestuursrecht:
regelt de ‘verticale’ rechtsbetrekkingen tussen de overheid en burgers. Bevoegde overheidsinstanties
kunnen eenzijdig de rechtspositie van de burger wijzigen (het verlenen of weigeren van een
vergunning, het opleggen van verplichtingen, etc.).
Strafrecht:
regelt de mogelijkheden van de overheid om burgers een strafrechtelijke sanctie op te leggen en in
de aanloop daar naartoe procesrechtelijke bevoegdheden uit te oefenen en dwangmiddelen toe te
passen.
Doel materieel strafrecht:
Normbevestiging door leedtoevoeging. (Om ongewenst gedrag te voorkomen worden bepaalde
gedragingen strafbaar gesteld. Tegenwoordig bestaat dit leed uit het beperken van iemands vrijheid
en afnemen van vermogen).
,Normbevestiging: Strafoplegging is een krachtig signaal dat bepaalde gedragingen onwenselijk zijn
en niet worden getolereerd.
Leedtoevoeging: Bestraffen is pijn doen -> vrijheden of vermogen ontnemen. De legitimatie daarvan
is enigszins problematisch. Daarom moet strafoplegging met de grootst mogelijke zorg en
waarborgen worden omringd. Het strafrecht als ultimum remedium.
Het strafrecht is gebaseerd op een aantal uitgangspunten/principes.
3 uitganspunten:
1. Burgers zijn verantwoordelijk voor hun eigen gedragingen. Mensen kunnen worden aangesproken
op gemaakte keuzes.
2. Er moet ook sprake zijn van een minimale schuld in de zin van verwijtbaarheid. Van de dader
wordt gevergd dat hij anders handelde. Verwijtbaarheid = vermijdbaarheid (er mag nooit worden
gestraft als er geen verwijtbaarheid is).
3. Het gaat om een gedraging. Van een (rechts)persoon. Gedachten zijn niet strafbaar.
Doel strafprocesrecht
- Doel strafproces: Het verzekeren van de juiste toepassing van het materïele strafrecht.
- Het strafprocesrecht bevat de regels die gaan over de toepassing van het materiële strafrecht op
een concreet geval.
- De fasen van een strafproces zijn:
Vooronderzoek/opsporing
Vervolging/berechting
Tenuitvoerlegging
Doodslag = met opzet iemand vermoorden
Moord = met opzet iemand vermoorden met voorbedachten rade.
Sub-regels nulla poena-regel
1. Wettelijke strafbepaling: geschreven strafbepaling
2. Voorafgegane strafbepaling: verbod van terugwerkende kracht
3. Eis van bepaaldheid (lex certa-beginsel/ ‘Bestimmtheitsgebot’) (zo nauwkeurig mogelijk worden
beschreven)
4. Verbod van analogie: interpreteren delictsomschrijving (te extensieve uitleg/interpretatie is niet
toegestaan, de wet niet te ruim uitleggen)
, Interpretatiemethoden
1. Taalkundig/grammaticaal: betekenis van het woord in het gewone taalgebruik/in zinsverband
2: Teleologisch: het doel van de bepaling staat centraal
3: Systematisch: uitleg van een bepaling hangt af van het systeem van de regeling waarin de bepaling
is opgenomen
4. Historisch: uitleg hangt af van wat daarover is gezegd bij de totstandkoming van de wet/ in
vroegere regelingen
Wanneer is interpretatie te extensief?
Toegestane extensieve interpretatie:
Elektriciteit is een goed (elektriciteitsarrest)
Virtuele zwaard is een goed (Runescape-arrest)
Niet toegestane te extensieve interpretatie (analogie-verbod):
APV: Het is de eigenaar of houder van een hond verboden die hond te laten verblijven of te laten
lopen:
a. binnen de bebouwde kom op de weg zonder dat die hond aangelijnd is;
-> Dit geldt niet voor katten
Voorwaarden voor strafbaarheid
Personen zijn strafbaar als:
I) Er sprake is van een strafbaar feit, dat wil zeggen als:
1. er een gedraging is van een persoon
2. die valt onder een daaraan voorafgaande wettelijke strafbepaling
II) Er sprake is van een strafbare dader, dat wil zeggen dat:
3. de gedraging wederrechtelijk is
4. de gedraging de dader kan worden verweten
Wederrechtelijk =
In strijd met het (on)geschreven recht; ook wel: zonder eigen recht.
Delictsomschrijving:
Deel van een strafbaar feit waarin de bestanddelen staan opgesomd welke moeten zijn vervuld, wil
de verdachte kunnen worden gestraft.
Ook de sanctie staat er soms in.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MaSmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now