Hoofdstuk 12 Kostencalculaties
§1 Integrale kostprijs en normale bezetting
De kostprijs van een product bestaat uit de geldswaarde van alle productiemiddelen die zijn
opgeofferd om het product te vervaardigen. We maken een integrale kostprijsberekening
(absorption costing), waarbij alle kosten als product costs beschouwd worden.
De kostprijs zou in dit geval in principe eenvoudig berekend kunnen worden door bij de
werkelijke productieomvang de totale kosten te delen door het aantal producten. Als alle
kosten proportioneel variabel zijn, geeft dit geen problemen, omdat de kostprijs dan bij elke
omvang gelijk is.
Aangezien kosten ook vast, progressief, degressief of trapsgewijs variabel kunnen zijn, kan
een op deze wijze berekende kostprijs variëren.
De kostprijs wordt dan namelijk afhankelijk van de geproduceerde hoeveelheid goederen of
diensten. We spreken in algemene zin van de bedrijfsdrukte of bezetting om het niveau van
de productie aan te duiden.
Indien de kosten per product op deze wijze zouden worden berekend, zou het beeld kunnen
ontstaan zoals hieronder weergegeven.
Indien we veronderstellen dat de totale kosten alleen bestaan uit vaste en proportioneel
variabele kosten, ontstaat bijvoorbeeld de situatie zoals hieronder weergegeven.
, Voor bepaalde beslissingen kan het zeker van belang zijn om de gemiddelde kosten per
product te kennen. Zou men deze gemiddelde kosten steeds als kostprijs beschouwen, dan
ontstaan echter sterk wisselende kostprijzen, afhankelijk van de werkelijke
productieomvang. Bij een ongewoon lage productie zou de kostprijs hoog zijn en
omgekeerd.
Deze kostprijzen kunnen bovendien pas aan het einde van een periode worden berekend,
als bekend is hoeveel eenheden er geproduceerd zijn. Een kostprijs die pas achteraf bekend
is, heeft weinig informatieve waarde voor te nemen beslissingen. Als men bijvoorbeeld een
kostprijs wil berekenen om een basis te hebben voor het vaststellen van de verkoopprijs,
dient deze voor de aanvang van de productie bekend te zijn. Daartoe wordt de kostprijs
berekend op basis van een tevoren vastgestelde bedrijfsdrukte.
We kunnen deze productieomvang vaststellen op de voor de komende periode begrote
productie. In dat geval is vooraf een kostprijs beschikbaar, maar blijft het probleem bestaan
dat elke periode een andere kostprijs voor hetzelfde product kent, afhankelijk van de
toevallige grootte van de productie in die periode.
Vandaar dat het aanbeveling verdient om de productieomvang vast te stellen op de normale
bezetting: de gemiddelde benutting van de capaciteit die op de lange termijn wordt
verwacht. Het bepalen van de integrale kostprijs verloopt daarmee als volgt:
totale vaste kosten+totale variabele kosten bij normale bezetting
Integrale kostprijs =
normale bezetting
Indien de variabele kosten geheel proportioneel zijn en de variabele kosten per eenheid dus
een vast bedrag vormen, onafhankelijk van de hoogte van de productie, kan deze formule
ook zo herschreven worden:
totale vaste kosten totale variabele kosten bij begrote bezetting
Integrale kostprijs = +
normale bezetting begrote bezetting
Door de totale vaste kosten te delen door de normale productieomvang wordt in de kostprijs
een tarief opgenomen ter dekking van deze vaste kosten.
Als de voor de komende periode verwachte werkelijke productie afwijkt van de normale
productie, zal er een verschil ontstaan tussen de werkelijke vaste kosten en het totaal van
de in de kostprijs van de producten te berekenen vaste kosten.
Dit eventuele verschil wordt een bezettingsresultaat genoemd, dat een correctie vormt op
het transactieresultaat, de winst die berekend is op basis van de integrale kostprijs.
Het bezettingsresultaat wordt als volgt bepaald:
((Verwachte) werkelijke bezetting - normale bezetting) x in de kostprijs opgenomen tarief
voor de vaste kosten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xninaxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.