Summary
Samenvatting Hoe beweegt onze aarde?
- Course
- Level
platentektoniek uitgelegd en voorbeelden
[Show more]
Seller
Follow
NWK2005
Content preview
Samenvatting Aardrijkskunde2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.7, 3.1
2.1 aarde, convectie
Platentektoniek
Proces waarbij de tektonische platen van elkaar af, naar elkaar toe of langs elkaar bewegen
Convectiestromen
Drijvende kracht achter de platentektoniek: warme magma komt omhoog, stuit op de
aardkorst en stroomt opzij
Werkt als een soort transportband. Dit zorgt er ook voor dat platen botsen en uit elkaar gaan
(komt terug in 2.2)
Convectiestromen zijn behoorlijk groot, maar variëren wel in grootte.
Oorzaak: temperatuurverschillen. Warmste magma stijgt op (gaat omhoog). Minder warm
magma daalt
Dit vind plaats in de mantel
Wegener
• Theorie over de platentektoniek
• Was de eerste die zag dat continenten goed in elkaar passen als puzzelstukjes.
• Hij dacht dat de verdeling van het aardoppervlak vroeger anders was.
• Hoe bewees hij dit? Door fossielen van o.a. de mesosaurus (zoetwaterreptiel wat nooit zelf
de oceaan kan overzwemmen)
• Maar ook: soorten gesteente, sediment en
bergketens
,2.2 Platen
2 Soorten aardkorst
Continentale korst: vaak dikker (tot ong. 60/70 km dik) en bestaat uit lichter
gesteente (qua massa/ dichtheid).
Oceanische korst: vaak dunner ( tot ong. 10/15km dik) en bestaat uit zwaarder
gesteente, vaak vulkanisch stollingsgesteente (basalt)
Platen bewegen langs een breuklijn: de grens tussen 2 verschillende platen.
Langs breuklijnen kunnen ook aardbevingen ontstaan: schokkende of trillende beweging van
een gedeelte van de aardkorst door o.a. platentektoniek.
Platentektoniek er zijn 3 (eigenlijk 4) verschillende mogelijkheden hoe platen kunnen
bewegen. Dit wil zeggen: hoe 2 platen bewegen ten opzichte van elkaar
Convergente plaatbewegingen= Bewegingen waarbij platen naar elkaar toe bewegen
Er zijn 2 mogelijkheden:
1. Het vormen van plooiingsgebergte
2. Subductie.
a. Het vormen van plooiingsgebergte: er worden bergen gevormd door een botsing van
ongeveer even zware platen
Op sommige plekken groeien bergen wel 5 cm/ j.
b. Subductie
Subductie is het proces waarbij een zware (oceanische) plaat onder een lichtere
(continentale) plaat duikt. Hierbij ontstaat (explosief) vulkanisme.
, Divergente plaatbewegingen
Divergente plaatbewegingen
Oorzaak: bij een zwakke plek (hotspot) tussen deze divergente platen komt magma omhoog
Gevolgen: dit magma stolt en wordt vulkanisch gesteente. Doordat steeds nieuw magma en
stollingsgesteente het andere gesteente aan de kant duwt gaat aan beide kanten van de
onderwatervulkaan het gesteente weg bewegen
Uiteindelijk zal dit gesteente bij subductie op een andere plaats weer in de mantel
verdwijnen.
Schaal van richter
De kracht van een aardbeving drukken we meestal uit in punten op de schaal van richter. Dit is een
logaritmische schaal, die loopt van 1 tot 12, Waarbij elk extra punt staat voor een 10x zo zware
aardbeving. Kracht: 3,2 en 6,2 10x10x10= 1000. Als je bij een aardbeving wilt zien hoeveel
zwaarder die is, doe je per 1.0, 10 keer zo veel, dus 0,1=1x zwaarder
2.3 Subductie en vulkanisme
Soorten vulkanen
Explosief vulkanisme: vorm van vulkanisme waarbij de vulkaan onder druk lang
opbouwt, zodat bij een uitbarsting veel lava, stenen en as hoog de lucht in worden
gespoten
Hierbij komen veel pyroklastica vrij: dat zijn as, lava, gassen en stenen die een
vulkaan uitspuwt.
Stratovulkaan (kegelvulkaan): explosieve vulkaan met steile wanden, ontstaan door
subductie. Kan een zware aardbeving veroorzaken en twee dodelijke verschijnselen die
kunnen optreden bij de uitbarsting van een stratovulkaan zijn pyroclastische wolken en
lahars.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NWK2005. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.38. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79650 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now