Class notes
Volledige collegeaantekeningen Internationaal Publiekrecht
- Course
- Institution
Volledige aantekeningen internationaal publiekrecht. Alles zo volledig mogelijk uitgeschreven.
[Show more]
1 review
By: rechtenstudent201 • 2 year ago
Seller
Follow
Mirjam1999
Reviews received
Content preview
Internationaal publiekrecht aantekeningenWeek 1A Prof. Dr. M.M.T.A Bruns
Is internationaal publiekrecht belangrijk? In zekere zin wel want iedereen staat in verhouding tot elkaar.
Je hebt dan natuurlijk nog wel het gewoonterecht maar dat kun je niet handhaven. Het gewoonterecht
zijn eigenlijk fatsoensregels waar je je aan zult moeten houden. Echter is dat niet te handhaven. Je hebt
natuurlijk ook nog het recht van de Europese Unie, dat is sterker georganiseerd. Het mondiale recht is
zwakker en dan met name op het gebied van handhaving.
Maar is handhaving een criterium om te zeggen dat iets wel of geen (sterk) recht is? Dat is wel een
element maar handhaving is echt niet vanzelfsprekend. Er kan wel een vorm van handhaving zijn maar
dit zal anders zijn dan in het nationale recht. Een onderwerp waar het internationale recht wel geldt en
belangrijk is maar er niet gehandhaafd wordt is. Bijv. mensenrechtenschendingen door de VS. Als een
groot land zoals VS of China die kun je niet met economische sancties of militaire sancties dat recht
laten naleven. Terwijl zo’n economische sanctie voor kleinere landen echt een enorme sanctie kan zijn.
Maar een vraag daarbij is ook of het recht op die manier afgedwongen moet worden.
20 jaar verder – wat is er geleerd?
Democratie, mensenrechten, conflict, Verenigde Naties, internationaal recht? Universaliteit?
We leven in een wereld waar aanslagen zijn gebeurd als op het World trade center in New York (9/11)
of op het Penthagon. Maar wat ook iconisch is, is dat het laatste vliegtuig uit Kabul is opgestegen. Daar
heeft de VS 20 jaar lang geprobeerd om een orde te creëren die veiligheid brengt voor de Amerikanen
en de mensen die daar wonen. Maar dat is mislukt. Mar wat kunnen we hiervan leren, 20 jaar terwijl er
geen democratie in Afghanistan is gekomen en mensenrechten worden niet gerespecteerd. Er dreigt
nog een veel groter conflict te komen niet alleen in Afghanistan. De VN lijkt daarbij machteloos te staan.
Wat is dan de rol van het Internationale recht.
Artikel van het NRC ging over het universalisme. Dat wij als westerse landen de vlag van het
democratische wereldbeeld naar Afghanistan wilden sturen en daar verandering af te dwingen. Dat is
mislukt en nu moeten we daar lessen uit leren. Kort samengevat, elke keer als het westen verandering
probeert aan te brengen in de manier van denken uit andere landen dan is dit mislukt. Nu is het goed
om te denken, heeft dit dan nog zin? De mensen die daar wonen hebben hun eigen cultuur, zijn zij wel
bereid om te veranderen naar ons denkbeeld? Er werden in dit artikel linken gelegd naar het
Kolonialisme en de westerse wereld zijn eigen beschaving probeert over te dragen aan andere volken.
Dan kun je je daarbij afvragen of dit wel een goed idee is om te doen. Dat wij als blanke Europeanen
andere volken proberen te overtuigen van ons gelijk en onze beschaafde manier van leven. Wij zien het
doen en laten van andere (niet-westerse) landen als een inbreuk van beschaafd gedrag, o.a. het
geweldsgebruik. Je zult echt moeten kijken naar wat een land en haar bevolking wil. Maar in China
hebben ze wel de “westerse” mensenrechtenverdragen ondertekent, dus een blijk van dit ook willen in
hun land. Echter onderdrukken zij de Oeigoeiren en zou je dus kunnen denken dat zij een andere kijk
op mensenrechten hebben.
Er valt af te vragen of er überhaupt wel een universalistisch model van normen en waarden te maken is
waar iedereen in de wereld voor de volle 100% achter staat. Het zou kunnen dat we n.a.v. die
mislukkingen het universalisme moeten loslaten. Mensen moeten zelf kunnen kiezen wat ze wel en niet
willen. En dat is het probleem, als je democratisch bent dan is de waarde democratie universalistisch
mogelijk want dan kan iedereen zijn eigen weg op. Maar als een land autocratie (1 leider) heeft is dat
ook een keuze van dat land. Je moet ook kijken waar die anti-democratie en anti-mensenrechten
gedachte vandaan komt. Dus het moet niet alleen zijn dat je van buitenaf iets wil opleggen maar ook
dat er van binnenuit iets in die staten veranderd gaat worden en een wil gaat groeien. Soms is autocratie
een prachtig middel om je gevoelens en belangen als economische belangen, defensie etc en de
problemen daarmee te verdoezelen.
,De rol van recht in de samenleving
Welke vragen stel ik mij als academicus
- Recht en aspiraties van een samenleving?
- Is recht neutraal? Wie maakt het recht en voor wie wordt dat recht gemaakt. Als je een
democratie heeft waar iedereen mag mee besluiten over alles en dus ook over het recht dan
zou je een perfecte situatie hebben. Maar bij het maken van het recht kom je allerlei problemen
tegen en komen er extra belangen bij (bijv. lobbyclubs). Is recht dus neutraal, ja min of meer als
het goed is maar vaak komen er ook zwaardere belangen bij kijken waardoor het niet altijd meer
neutraal is. Sommigen profiteren extra van het recht dan anderen. Ook worden er steeds meer
interpretaties gebruikt. De ene rechter gebruikt het recht ook anders dan een andere rechter.
- Recht als regel of recht als besluit?
- Voor wie en van wie is het recht?
- De dynamiek van samenlevingen -> samenlevingen veranderen heel snel. Dat is zowel op
nationaal als op internationaal gebied erg belangrijk.
- Is de juridische samenleving statelijk? -> Er is een wetgever, er zijn rechters die dit handhaven
en een overheid die hierover nadenkt. Maar past dit ook bij een internationale samenleving.
, - Samen leven als doel van recht? Is het recht een middel om te zorgen dat je samen kunt leven?
Dat wordt dan ingewikkeld want als je samen wilt leven moet je ook samen delen, geven en
nemen. Dingen als belastingen of onderwijs e.d.
- Samen leven = samen delen
- Verdeelde of gedeelde verantwoordelijkheid. Samen 1 verantwoordelijkheid of ieder 1 stukje.
Het is nu een heel erg verdeelde samenleving, ieder draagt een eigen stukje. Elke staat heeft
een eigen stukje verantwoordelijkheid dat het wil houden. Maar kunnen we het ook delen zodat
er op elk stuk van de wereld een stabiele samenleving mogelijk is.
De uitdaging: Naar wereldrecht?
Definieert het recht de samenleving of de samenleving het recht? Het internationale recht is het recht
van de staten. De samenleving wordt gedefinieerd als een statelijke samenleving een internationale
samenleving. Je kunt naar de staten kijken als 1 rond bolletje waarbij overal wel iets gebeurd maar
daarin is nog wel heel veel verdeeldheid. Of je moet kijken naar de samenlevingen en dan hoe het recht
daarbij past. Dat hebben we ook in de moderne staten gedaan, je hebt een staat en je gaat kijken hoe
het recht daar het mooiste bij past.
Kunnen we onze juridische relevante samenleving(en) zelf kiezen?
Het gaat ook om hoe je naar die verdeelde samenleving kijkt. Ideologie vs. Probleemoplossend
vermogen van een samenleving. Zoek je naar het oplossen van problemen, het creëren van stabiliteit
en oplossingen zoeken voor het welzijn van mensen of kijk je meer van wij als staat zijn het beste en
wij als volk hebben een eigen cultuur en die staat los van wat eromheen gebeurd. Echter staan de
problemen in zo’n land niet los van de problemen in de wereld (kijk maar naar klimaatproblemen). Dat
zijn grensoverschrijdende problemen. Er is dus veel onzekerheid. Je kunt niet veel problemen oplossen
als je naar je eigen stukje blijft kijken. Problemen oplossen gaat over emotie en rationaliteit, mensen zijn
onzeker over keuzes die gemaakt moeten worden.
Dan kom je dus aan bij die kernthema’s: Samen leven maar niet samen delen? Is het überhaupt mogelijk
om een samenleving te maken waar niemand met elkaar wil delen.
Internationaal recht als interstatelijk recht?
Wat zijn kenmerken van het interstatelijk recht?
- Rechtsorde wordt gekenmerkt door verdragen en algemene beginselen (inhoud van vorm
rechten). De internationale samenleving bestaat uit rechtssubjecten. De belangrijkste
rechtssubjecten zijn staten. Die verhouden zich tot elkaar door soeverein en gelijk te zijn. Dus
de kenmerken is dat hij statelijk is en dat die staten soeverein zijn en dus geen macht boven
zich erkennen. Ook zijn de staten ze zijn juridisch formeel gelijk. Dus:
o Statelijke soevereiniteit
▪ Instemming, decentraal, hoogste autoriteit
▪ Internationaal is centraal en niet gekenmerkt door een hoogste autoriteit (geen
1 centrale wetgever, rechter of overheid) Staten zijn alleen maar aan het
internationaal recht gebonden als ze instemming voor deelneming gegeven
hebben. Staten zien dus zichzelf door die soevereiniteit als de hoogste
autoriteit.
o Gelijkheid van staten -> Formeel ben je gelijk, of je nou Fiji of VS bent.
o Statelijke belangen centraal -> eigen belangen van staten staan voorop.
o Exclusiviteit -> Grenzen, nationaliteit. Men sluit in beginsel anderen uit. We hebben
grenzen, binnen die grenzen is alles van mij, buiten de grenzen is van een ander.
Burgers zijn Nederlands of vreemdeling (nationaliteit)
Internationaal recht als wereldrecht
Met de opvattingen over het statelijke internationale recht kunnen we de grote problemen van
tegenwoordig niet aanpakken. Dan gaan we naar het andere uiterste van het spectrum. Dan kom je
, natuurlijk aan dat je die statelijke soevereiniteit op de een of andere manier moet begrenzen.
Kenmerken:
- Begrenzing van soevereiniteit
o Supranationaliteit in juridische besluitvorming.
o Nederland kende eerst ook veel meer zelfstandige eenheden (de Provincies) voordat
het tot 1 rijk gemaakt werd waar 1 centrale overheid zat. Ergens moet er dan een
begrenzing zijn zodat je juridische besluitvorming kan creëren. Dat er toch ergens in de
wereld een centraal element komt.
▪ EU heeft dit gedaan, 1 supranationaliteit gemaakt door verschillende staatjes
samen te voegen onder 1 gezag zodat er juridische besluitvorming kan zijn.
- Menselijke gelijkheid
o Dat Nederlanders net zo gelijk zijn als mensen in Afghanistan.
- Groter gewicht aan gezamenlijke belangen
o Groter gewicht aan belang van de EU samen dan aan 1 enkel landje (bijv. Nederland)
erin. Nationale belangen zijn er nog steeds maar die zullen soms wel moeten wijken
voor het supranationale belang van de EU op zich.
- Brengt ook meer inclusiviteit
o Dat je bereid bent om ook meer te denken die grenzen en afbakingen laat ik los.
Wanneer onze levens verbonden zijn met de levens van mensen buiten ons “gebiedje”
dan moet je daar toch ook een soort van verantwoordelijkheid voor nemen. Bijv. De
mensen in China in de fabrieken moeten dan net zulke goede arbeidsvoorwaarden
krijgen als Europeanen.
Doelstellingen van het vak
- Eigen aardigheid en eigenaardigheden van het internationaal recht. Wat is er bijzonder aan het
internationaal publiekrecht.
o Kernbegrippen
o Systematiek
o Inhoud
- Praktische benadering
o Onderzoeken welke rechtsvragen en oplossingen er zijn bij internationale vraagstukken
en incidenten aan de hand van actuele voorbeelden.
- Aanknopen bij de Nederlandse praktijk en het Nederlandse recht (voor zover mogelijk)
- Fundamentele dilemma’s: naar wereldrecht?
o Om de werkelijkheid, wenselijkheid en functionaliteit van de rechtsorde te bevragen.
Waarom dit vak?
- Verplicht onderdeel
- Interactie met nationaal en Europees recht
- Eigen internationale rechtsorde (Lijkt op EU rechtsorde maar minder ver ontwikkeld)
- Begrip van internationale betrekkingen
Werkwijze
- Zelfstandige bestudering van het boek en documenten voor het college
- Specifieke vragen -> Vooraf via Nestor of aan het begin van het college
- College: discussie, illustratie en interactie – geen volledig dekkend overzicht – Situaties actief
onderzoeken.
- Tentamen: gericht op toepassing op praktijksituaties; open boek
o Herkennen rechtsvragen; systematiek snappen en rechtsvraag kunnen analyseren en
beantwoorden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mirjam1999. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now