Class notes
Werkcollege Week 5 blok 1 GVR Rechtsrealisme
- Course
- Institution
- Book
Dit document bevat het werkcollege van week 5 blok 1 GVR rechtsrealisme
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
qvanhees
Content preview
StudieopdrachtenOpdracht 1: Het rechtsrealisme
Vraag 1
We zijn deze cursus begonnen met een bespreking van de denkbeeldige zaak van de
grotverkenners. Elk van de rechters in deze casus vertegenwoordigt een traditie binnen
de rechtsfilosofie. We hebben gezegd dat rechter Handy het rechtsrealisme
vertegenwoordigt. Lees de volgende passage waarin rechter Handy aan het woord is:
‘[M]en are ruled, not by words on paper or abstract theories, but by other men.’
a) Leg uit waarom deze stelling kenmerkend is voor het rechtsrealisme.
In het rechtsrealisme wordt er wel tot op een bepaalde hoogte waarde gehecht aan de
regels op papier, maar het gaat er ook vanuit dat de praktijk vaak heel anders kan
uitpakken met kwesties die moeilijk volgens de geschreven regels kunnen worden
opgelost. Recht gaat meer om het dienen van de samenleving dan het volgen van de
regeltjes.
Rechter Handy zegt ook het volgende:
‘[I] believe that all government officials, including judges, will do their jobs best
of they treat forms and abstract concepts as instruments. We should take as our
model, I think, the good administrator who accommodates procedures and
principles to the case at hand, selecting from among the available forms those
most suited to reach the proper result.’
b) Leg uit waarom ook deze stelling het rechtsrealisme reflecteert.
Rechtsrealisme gaat ervanuit dat de legitimiteit wordt behaald als er aansluiting van
de geschreven regels is met de maatschappelijke praktijken. Het moet ontstaan uit
gerechtvaardigde verwachtingen. Dit komt goed terug in wat Handy zegt over de
rechters: de rechters moeten zo kiezen dat het een gepast oordeel is bij de zaak. Een
rechter mag het recht ook gebruiken als beleidsinstrument.
Opdracht 2: The Path of the Law
Op 8 januari 1897 hield rechtsfilosoof en jurist Oliver Wendell Holmes voor een publiek van
voornamelijk rechtenstudenten een rede ter opening van het nieuwe gebouw van Boston
University. Die rede – later in 1897 gepubliceerd als The Path of the Law – bevat felle kritiek
op zowel het rechtspositivisme als het natuurrecht en geldt als een van de belangrijkste
bronteksten van het moderne rechtsrealisme. Op de site vind je een sterk ingekorte versie van
Holmes’ beroemde rede.
Vraag 1
In zijn rede gaat Holmes onder meer in op de klassieke vraag wat het recht eigenlijk is.
De ‘businesslike understanding’ die hij daarbij omarmt verschilt sterk van zowel de
rechtspositivistische als de natuurrechtelijke rechtsoopvatting. ‘The prophecies of what
the courts will do in fact, and nothing more pretentious, are what I mean by the law’, zo
luidt uiteindelijk zijn conclusie (p. 2).
, Leg uit in welke zin Holmes’ antwoord op de vraag ‘wat is recht?’ afwijkt van
zowel het rechtspositivisme als het natuurrecht.
De zin: ‘The prophecies of what the courts will do in fact and nothing more pretentious,
are what I mean by law.’ Deze zinsnede wijkt af van zowel het rechtspositivisme als
ook het natuurrecht aangezien Holmes hier eigenlijk zegt dat recht pas in zijn ogen
recht is als de rechtbanken zich hebben uitgesproken vanuit een niet rechterlijk opzicht.
Dit is in strijd met het rechtspositivisme en natuurrecht aangezien zij in beginsel wel
naar regels (geschreven recht en moraal recht) kijken.
Vraag 2
Over de taak van de rechter schrijft Holmes onder meer het volgende:
‘I think that the judges themselves have failed adequately to recognize their duty
of weighing considerations of social advantage.’ (p. 3)
Ben jij het met Holmes eens dat de rechter een plicht heeft tot het wegen van de
sociale gevolgen van zijn uitspraken? Leg je antwoord uit en ga daarbij in op de
wijze waarop Holmes’ opvatting zich op dit punt verhoudt tot die van rechter
Keen in Fullers Speluncean Explorers.
Ja daar ben ik het mee eens. Een rechterlijke uitspraak kan grote gevolgen hebben voor
bijvoorbeeld de economie. Op dit punt weegt Holmes (rechter mag zich wel met beleid
bemoeien) dus de sociale gevolgen mee maar bij Keen was het zo dat recht nageleefd
moet worden ongeacht wat. Dit kan dus ernstige gevolgen hebben voor de sociale
samenleving op deze manier.
Vraag 3
Zowel Holmes als Handy zijn van mening dat het recht ingezet moet worden als een
instrument om maatschappelijke doelen (oftewel ‘social advantages’) te bereiken.
Beiden hebben echter andere ideeën hoe deze maatschappelijke doelen bepaald moeten
worden. Op welke wijze moet volgens Holmes en Handy het doel waartoe het recht
moet worden ingezet worden bepaald?
Holmes laat uitspraken meer afhangen van maatschappelijke gevolgen.
Handy kijkt meer naar wat de meerderheid van de mensen vindt.
Vraag 4
‘The training of lawyers is a training in logic’, aldus Holmes (p. 2). Waarom
voldoet de traditionele nadruk op het recht als samenhangend regelsysteem
volgens hem niet? Wat moet er wat hem betreft aan de rechtenstudie veranderen?
Komt dit overeen met wat je van de studie rechtsgeleerdheid verwacht?
Holmes stelt dat de traditionele nadruk op het recht als samenhangend regelsysteem
niet voldoet omdat zekerheid, in dit geval bij het recht, over het algemeen een illusie is
en dat de rust waar zekerheid voor zou moeten zorgen niet het lot van de mens is.
Volgens Holmes zou liever zien dat onze energie wordt besteedt aan een studie van de
doelen die we ermee willen bereiken. Zo zou elke advocaat ook begrip moeten hebben
van andere werkgebieden zoals economie en biologie.
Opdracht 3: Rechtsrealisme en Empirical Legal Studies (ELS)
In zijn artikel ‘Amerikaans rechtsrealisme en empirisch-juridisch onderzoek’ (Justitiële
verkenningen 2016, afl. 6, p. 9-28) gaat Frans Leeuw (emeritus hoogleraar Recht en openbaar
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller qvanhees. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
58716 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now