Class notes
Werkcollege Week 4 blok 1 GVR rechtsposities
- Course
- Institution
- Book
Dit document bevat het werkcollege van week 4 blok 1 GVR over rechtsposities
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
qvanhees
Content preview
Studieopdrachten week 4Opdracht 1: Onwaardige erfgenaam
New York, 1889. Het Court of Appeals (de hoogste gerechtelijke instantie van New York)
ziet zich geconfronteerd met een ingewikkelde zaak, waarin de eisers – de dames Riggs en
Preston – de rechter verzochten een stokje te steken voor de uitvoering van het testament van
hun vader Francis Palmer, die in 1880 in zijn testament heeft bepaald dat het merendeel van
zijn vermogen na zijn dood bestemd is voor zijn kleinzoon Elmer Palmer – het kind van zijn
overleden zoon.
Elmer Palmer was van die verdeling op de hoogte. Uit angst dat zijn grootvader van
gedachten zou veranderen, besloot hij hem te vergiftigen. De vergiftiging kwam uit en Elmer
werd veroordeeld. Maar heeft hij desondanks recht op de erfenis? Riggs en Preston vinden
van niet. Elmer Palmer en zijn vertegenwoordigers wijzen er echter op dat het testament
rechtsgeldig tot stand is gekomen en daarom simpelweg ten uitvoer moet worden gebracht, te
meer daar de staat New York geen wettelijke regels kent die daaraan in de weg zouden
kunnen staan.
De rechters in de zaak horen de partijen aan en trekken zich terug voor beraadslaging. Rechter
Gray neemt als eerste het woord. ‘Wat we er verder ook van vinden: het recht schrijft ons
voor de erfenis toe te kennen aan Palmer’, aldus Gray. ‘Wij rechters zijn nu eenmaal strikt
gebonden aan de regels die de wetgever heeft uitgevaardigd – niets meer en niets minder.’
Rechter Danforth is het daar niet mee eens en wijst zijn collega fijntjes op de koppen van de
populairste kranten, die al weken bol staan van de verontwaardigde commentaren. Een erfenis
als beloning voor een moordenaar? Dat is in de ogen van velen onaanvaardbaar. ‘Kijk maar
uit’, zegt Danforth, terwijl hij het gordijn opzijschuift en zijn collega’s een blik gunt op een
menigte woedende demonstranten. ‘Straks krijgen we nog burgeroorlog. En nog los daarvan:
welk signaal geven we bij toekenning van het geld aan Palmer af aan de samenleving?’
Rechter Earl, de voorzitter van het hof, spreekt als laatste. ‘Ook ik ben geen voorstander van
simpele tenuitvoerlegging van het testament’, zegt hij, ‘maar om andere redenen dan
Danforth. Volgens mij moeten wij in een moeilijke zaak als deze niet alleen kijken naar de
regels, maar ook op zoek gaan naar beginselen van rechtvaardigheid waarvan rechtsregels de
uitdrukking zijn. Een moordenaar die van zijn eigen misdaad profiteert: dat kan toch nooit de
bedoeling zijn geweest?’
Vraag 1
Welke rechtstheoretische positie herken je in de argumentatie van rechter Gray?
Motiveer je antwoord en breng zijn argumenten in verband met de rechterlijke
beraadslaging in Fullers fictieve zaak rondom de grotonderzoekers.
De rechtspositivistische positie, Gray stelt dat het recht hun voorschrijft de erfenis toe te
kennen aan Palmer, aangezien zij als rechters strikt gebonden zijn aan de regels. Er is
dus geen plek voor rechtvaardigheid in deze uitspraak aangezien rechtvaardigheid niet
onder het positieve recht valt. Zo stelde Keen evenzo bij de uitspraak van de
grotverkenners dat er moet worden uitgegaan van rechtszekerheid en een duidelijke
scheiding tussen recht en moraal.
, Vraag 2
Welke rechtstheoretische positie herken je in de argumentatie van rechter
Danforth? Motiveer je antwoord en breng zijn argumenten in verband met de
rechterlijke beraadslaging in Fullers fictieve zaak rondom de grotonderzoekers.
Rechter Danforth gaat duidelijk uit van het rechtsrealisme. Hij speelt in op de mening
van de samenleving en de daarbij behorende artikelen in de populairste kranten. Ook
laat hij de andere rechters de boze menigte aan mensen zien die het niet vinden kunnen
dat een moordenaar de erfenis krijgt, omdat dat zo in het testament staat. Zo stelde ook
Handy in de zaak van de grotverkenners de vraag ‘Wat voor signaal geef je af aan de
samenleving als je nu de rechtszekerheid voorop stelt.’ Er moet een verband zijn tussen
recht en beleid en dat is ook precies wat rechter Danforth hier wilt.
Vraag 3
Welke rechtstheoretische positie herken je in de argumentatie van rechter Earl?
Motiveer je antwoord en breng zijn argumenten in verband met de rechterlijke
beraadslaging in Fullers fictieve zaak rondom de grotonderzoekers.
Rechter Earl gaat grotendeels uit van het natuurrecht. Hij stelt dat er niet alleen gekeken
moet worden naar de regels (dus in de basis rechts positivistisch) maar er ook opzoek
moet worden gegaan naar de beginselen van rechtvaardigheid. Want als de moordenaar
van zijn eigen misdaad profiteert, kan er nooit van rechtvaardigheid worden gesproken.
Ook rechter Foster stelt in Fuller’s zaak dat er een noodzakelijk verband moet zijn
tussen recht en rechtvaardigheid. Hierbij hoort dat de letter van de wet soms moet
wijken voor de onderliggende gedachte ervan. Dat is ook bij dit uitzonderlijke geval van
Francis Palmer aan de hand. (Vergelijkbaar met Radbruch zijn formule & Dworkin zijn
gedachtengoed).
Opdracht 2: Onwaardige deelgenoot
In 1983 treedt de 38-jarige Dick van Leeuwerden in dienst als persoonlijk verzorger van de
72-jarige weduwe Dorothea van Wylick, die over een aanzienlijk vermogen beschikt. Zij
hebben een prettige verstandhouding, wat voor Van Wylick aanleiding is Van Leeuwerden,
die zelf nauwelijks iets bezit, ten huwelijk te vragen. Omdat de weduwe haar kinderen niet
van haar plannen op de hoogte wenst te stellen, vindt het huwelijk in september 1983 in alle
stilte plaats. Er worden geen huwelijkse voorwaarden opgemaakt.
Op de avond van 4 november 1983 voelt mevrouw Van Wylick zich onwel. Naast haar
medicatie geeft Van Leeuwerden haar een kop soep waarin hij een flinke scheut Surinaamse
rum heeft verwerkt – met een alcoholpercentage van 90 procent een van de sterkste dranken
ter wereld. Later die avond komt Van Wylick te overlijden – volgens een rapport van
deskundigen als gevolg van haar medicijngebruik in combinatie met een extreem hoog
alcoholpromillage. Het Hof Amsterdam concludeert dat Van Wylick op geraffineerde wijze is
omgebracht en veroordeelt Van Leeuwerden tot twaalf jaar cel – een oordeel dat
onherroepelijk wordt wanneer Van Leeuwerdens verzoek om cassatie (= vernietiging) bij de
Hoge Raad wordt afgewezen.
In de civiele procedure vordert die hij vervolgens aanhangig maakt, vordert Van Leeuwerden
op grond van art. 1: 100 lid 1 BW desalniettemin zijn aandeel in de ontbonden
huwelijksgemeenschap, terwijl de zoon en dochter daar als erfgenamen juist een stokje voor
te steken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller qvanhees. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
58716 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now