Samenvatting Feniks Tijdvak 5 Tijd van ontdekkers en hervormers
24 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Feniks / VWO overzicht van de geschiedenis
Samenvatting van Feniks Tijdvak 5 Tijd van ontdekkers en hervormers. Belangrijke termen zijn dikgedrukt. Ideaal om te gebruiken als voorbereiding op het eindexamen!
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
All for this textbook (1)
Written for
Secondary school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
4
All documents for this subject (4851)
Seller
Follow
LukevdW
Reviews received
Content preview
Tijdvak 5 Tijd van ontdekkers en hervormers
Paragraaf 5.1 De wereld wordt groter
Kennis over zeeroutes, stromingen en windrichtingen uitgewisseld. Cartografen gaven deze
informatie in redelijk betrouwbare kaarten weer. Daar stonden echter alleen Zuid-Europa, Noord-
Afrika en de Arabische wereld op. Voor de kerk was de aarde niet vanzelfsprekend rond; hiervan
stond niks in de Bijbel. Door ontdekkingsreizen in de 15e eeuw zou dit wereldbeeld verbeteren.
Redenen voor Europese overzeese expansie vanaf de 15e eeuw
Economisch: handel in luxe producten (specerijen, goud, zilver, zijde, etc.) om winst te
maken. Moest via zee want islamitische heersers lieten de christelijke Europese handelaren
niet door. Spanje en Portugal liggen het dichtste bij Afrika en Azië en begonnen hier dus ook
als eersten mee.
Politiek: veroveren van een groot rijk
Cultureel: verspreiding van het christendom en nieuwsgierigheid/zucht naar avontuur.
Spaanse conquistadores (veroveraars) koloniseren in Midden- en Zuid-Amerika Aztekenrijk en het
Incarijk. Ze vestigen daar ook factorijen; versterkte handelsposten. Gevolgen hiervan:
- onbedoeld sterven indianen massaal aan Europese ziektes
- indianen werden gekerstend
- Spanjaarden legden plantages en mijnen aan en indianen verrichtten hier gedwongen arbeid
Vanuit de geestelijkheid kwam protest tegen de behandeling van indianen. Zij waren immers ook
christenen. Vanaf 1542 komen er Spaanse wetten waarin indianen worden gelijkgesteld aan de
Spanjaarden. Gevolg: de transatlantische slavenhandel. Er moeten namelijk nieuwe slaven komen
voor de plantages en mijnen. Import van Afrikaanse slaven is het begin van de driehoekshandel:
- vanuit Europa wordt er naar Afrika gevaren en daar worden producten verruild voor slaven
- vanuit Afrika worden deze slaven naar Amerika gebracht
- vanuit Amerika worden producten naar Europa vervoerd
Paragraaf 5.2 Renaissance en humanisme
Er ontstond onder de rijke handelaren een nieuw mensbeeld t.o.v. de Middeleeuwen.
Middeleeuwen (memento mori = gedenk te sterven): de nadruk lag op het leven volgens de
Bijbel. Het leven na de dood, de hemel of de hel, stond centraal. Dat betekende sober en
spaarzaam leven.
Renaissance (carpe diem = pluk de dag): het leven op aarde is ook belangrijk.
Er kwam tijdens de Renaissance (wedergeboorte) hernieuwde belangstelling voor het klassieke
erfgoed (bouwstijl, beeldhouwkunst, geschriften).
Het humanisme kwam vooral in de Noord-Italiaanse stadstaten sterk opzetten; belangrijk waren een
kritische denkhouding en de universele mens (b.v. Leonardo da Vinci). Humanisten begonnen met
het vergelijken van geschriften uit de Klassieke Oudheid en uit hun eigen tijd. Ze brachten de teksten
terug naar de oorspronkelijke staat, en probeerden de wereld op een rationele manier te verklaren.
Het humanisme zorgde voor een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
Toen Constantinopel – waar de Griekse en Romeinse cultuur was blijven bestaan – in 1453 door de
moslims werd veroverd, trokken veel christelijke geleerden, met hun werken en oude geschriften,
naar West-Europa. Dat geeft vooral in de Noord-Italiaanse stadstaten het humanisme weer een
nieuwe impuls.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LukevdW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
