Constitutioneel recht I
VRIJE UNIVERSITEIT
TANISHA LOUWS
,Week 1
Wat zijn de verschillende kenmerken van een staat?
- Grondgebied
- Bevolking
- Effectief gezag: door dwang wordt de handhaving van regels
voorzien, het geweldsmonopolie ligt hier in de handen van de
soevereine staat
Een staat hoeft niet erkend te worden door andere staten, maar het is wel
handig om de internationale samenwerking te bevorderen.
Wat zijn de bronnen van het Nederlands staatsrecht?
- Het statuut van het Koninkrijk der Nederlanden
- De grondwet
- (Organieke) wetten, besluiten en regelementen
o Een organieke wet is een wet die verdere uitleg geeft aan een
wet in formele zin
- Gewoonterecht
- Europese verdragen
- Jurisprudentie
Wat is de verhouding van het Statuut en wat is de verhouding van de
grondwet?
Het statuut geldt in het gele Koninkrijk terwijl de Grondwet alleen geldt in
het land Nederland.
Wat houdt de trias politica in en voldoet Nederland hieraan?
De trias politica was de leer van Montesique en had als doel om het gezag
van de overheid te verspreiden over meerdere organen zodat er niet een
orgaan was met een oppermacht. Montesqieu gaf daar uiting aan door de
staat in drie machten te verdelen. De wetgevende, de uitvoerende en de
rechtsprekende macht. Deze drie machten controleerden elkaar dan weer
door de checks and balances. In Nederland is er ook sprake van een
machtenscheiding. De uitvoerende macht ligt bij de regering, de
wetgevende macht bij de regering en Staten-Generaal en de
rechtsprekende macht ligt bij de rechterlijke instanties. De
machtenscheiding in Nederland is niet zo strikt als Montesique hem
bedoeld had, de regering heeft namelijk de uitvoerende macht en de
wetgevende macht.
Wat zijn de kenmerken van een democratische rechtsstaat?
1. Legaliteitsbeginsel
a. Elk handelen van de overheid dient een wettelijke grondslag te
hebben
2. Grondrechten
a. Dit zijn rechten die zo fundamenteel zijn, dat de overheid ze
alleen in uitzonderlijke gevallen mag beperken
3. Trias politica
a. Zie leerdoel hierboven
4. Onafhankelijke rechter
a. De rechter moet onafhankelijk zijn omdat de rechter de
overheid terug kan fluiten
Wat is het belang van Nederlanderschap in het staatsrecht?
, Het belang hiervan is dat mensen die het Nederlanderschap bezitten actief
kiesrecht (recht om een volksvertegenwoordiger te kiezen) hebben en
passief kiesrecht (recht om als volksvertegenwoordiger gekozen te
worden) hebben, tenzij ze zijn uitgesloten van dit kiesrecht (art 4 GW). Bij
de gemeenteraad is dit anders, zie week 7.
Week 2
Wat is de regering, het kabinet, het parlement en de Staten-Generaal?
De regering zijn de koning en ministers. Het kabinet is de misterraad en de
staatssecretarissen. Het parlement is een ander woord voor de Staten-
Generaal en bestaat uit de eerste en tweede kamer.
Uit welke organen is de regering samengesteld?
De regering bestaat volgens artikel 42 lid 1 Grondwet uit de ministers en
de koning. Formeel gezien bestaat de regering dus slechts uit de ministers
en koning, maar in de praktijk zijn ook vaak de staatssecretarissen zeer
nauw betrokken bij de regering. De staatssecretarissen hebben geen
stemrecht maar ze kunnen wel zeer betrokken meepraten in de
besluitvorming.
Hoe wordt de regering benoemd en ontslagen?
Volgens artikel 43 Grondwet worden de ministers benoemd en ontslagen
bij koninklijk besluit.
Wat is de onderlinge verhouding tussen de organen van de regering?
De koning is zeer zwak in het huidige Nederlandse stelsel. De koning kan
niks alleen ondertekenen, iets wat hij vroeger wel kon. Als de koning nu
iets ondertekent moet volgens artikel 47 Grondwet een minister of
staatssecretaris mee tekenen, dit wordt het contraseign genoemd en is in
het leven geroepen om de macht van de koning te beperken.
Hoe wordt de tweede kamer samengesteld?
Volgens artikel 54 lid 1 Grondwet wordt de tweede kamer democratisch en
rechtstreeks door het volk gekozen.
Hoe wordt de eerste kamer ingesteld?
Volgens artikel 55 Grondwet kent de eerste kamer geen directe
verkiezingen, maar wordt zij gekozen door de provinciale staten, die op
haar beurt wel democratisch worden verkozen.
Wat is de onderlinge verhouding tussen de eerste en tweede kamer?
Er wordt vaak gezegd dat de tweede kamer de overhand heeft in de
Staten-Generaal. Hier zijn veel argumenten voor voor te verzinnen. Zo is
de tweede kamer een fulltimebaan in tegenstelling tot de eerste kamer,
die maar een keer per week vergadert.
Wat is de verhouding tussen politieke partijen en Kamerleden?
De regeringspartijen hebben de meerderheid in de tweede kamer en
bestaan uit de grootste partij en een aantal andere partijen die hun beleid
steunen. De regeringspartijen worden vertegenwoordigd in het kabinet.
Daar tegenover staat de oppositie, de minderheid die de meerderheid niet
steunt.
Wat houdt het Arubaanse verkiezingsafspraak arrest in?
In dit arrest was er een Arubaanse partij die met hun lid had afgesproken
dat bij winst de zetel naar de partij zou gaan en niet naar het individuele
lid. Het belangrijkste wat het hof toen overwoog was dat de verkozen
leden van een mandaat genoten, ze stemmen zonder last van hun partij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tanishagomez-louws. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.72. You're not tied to anything after your purchase.