Summary
samenvatting basis in biologische processen
- Course
- Institution
volledige samenvatting van de cursus en powerpoints met voorbeeldoefeningen
[Show more]
Seller
Followalessandrodepoorter
Content preview
Samenvatting Alessandro DepoorterBasis in Biologische Processen
1. Gedragsbiologie
1.1 Evolutietheorie Darwin
Natuurlijke selectie -> evolutie
Doel van planten & dieren: voortplanting!
Hiervoor afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen: dus competitie.
Variatie in populatie
- < omgevingsinvloeden
- < erfelijke basis
Variatie + competitie = de best aangepaste overleeft -> evolutie
1.2 Menselijk gedrag (kan vaak verklaard worden vanuit de biologie)
Doel: voortplanten en aangepaste nakomelingen op de wereld zetten
Seks: gericht op voortplanting
Op zoek naar genetisch materiaal dat de beste nakomelingen oplevert
Seksuele voortplanting: samensmelten van het genetisch materiaal van 2
individuen (eicel+zaadcel)
1.3 Seksuele selectie (mannen en vrouwen gedragen zich hier
anders)
< Essentieel verschil: voortplantingscellen
Vrouwen veel hogere energie (investering in nageslacht):
Zwangerschap, eicel bevat voedingsstoffen voor ongeboren vrucht.
- Reproductieve stress: afhankelijk van beperkt aantal eicellen dat zal
opgroeien tot volwassen nakomeling -> kieskeurig
- Female choice: het meest geschikte mannetje kiezen.
Wat willen vrouwen?
- Hogere sociale status: veel geld = beter kunnen zorgen voor
nageslacht
- Zorgzame persoonlijkheid: samen zorgen voor nageslacht
- Trouw: niet alleen achterblijven
Partnerkeuze speelt zich in onderbewuste af: we bezitten
genetisch materiaal dat ons gevoelig maakt voor bovenstaande
signalen.
Mannen:
- Reproductieve succes: afhankelijk aantal vrouwen dat hij bevrucht
- Male competition: mannen moeten concurreren om beschikbare
vrouwen
Wat willen mannen?
Uit evolutionair standpunt: elke mogelijkheid tot voortplanting
aangrijpen
= adaptieve strategie.
,Samenvatting Alessandro Depoorter
- Uiterlijke kenmerken: gladde soepele huid, fysieke vitaliteit,
veerkrachtig haar.
- Jongere partner: jonger = vruchtbaarder.
(Cosmetica, plastische chirurgie spelen hierop in)
- Schoonheidsideaal chimpansee: oudere vrouw
Proces van female choice en male competition: seksuele selectie.
Drempel voor het vertonen van seksueel gedrag bij mannelijke sekse is
laag.
1.4Hoe versieren we potentiële partners?
Mannen: moeten gekozen worden.
- Moeten zich ‘tonen’. Bijvoorbeeld in topfuncties zoals CEO, politiek, ...
- In dierenrijk: pauw, paringsdans vogels, …
Vrouwen: doen ook hun best: hoe meer mannen ze aantrekken, hoe
groter de poel waaruit ze kunnen ‘vissen’.
- Cosmetische industrie
- In de natuur: billen belangrijk (bij apen etc.)
Bij mensen ook: vb. ‘twerken’
Mensen lopen rechtop: borsten worden belangrijker verleidingsmiddel
1.5 Hoeveel kinderen willen we met de gekozen partner?
- Onderzoek: meeste mensen 2 kinderen.
In de geschiedenis: heel grote gezinnen:
< kindersterfte, moeders waren fulltime thuis.
- Momenteel culturele rem
- Nature >< nurture -> 2 kinderen
Waarom zo’n hulpeloze wezentjes???
2 factoren:
- Kleiner bekken bij vrouwen: door rechtop te gaan lopen
- Groter hoofd van baby: door verdwijnen van kiezen, snijtanden,
grote kaakstructuur, …
Hierdoor meer plaats voor hersenen.
Kleiner bekken + groter hoofd = geboorte na 9 maanden
Baby’s zijn kleine aapjes: grijpreflex, …
1.6 Blijven we onze partner trouw? List en bedrog in de liefde.
Vrouwen weten ALTIJD dat nageslacht HUN genetisch materiaal bezit,
mannen niet.
Risico’s bij overspel:
- Bij mannen: kinderen opvoeden die niet zijn genetisch materiaal
bezitten.
Mannen niet jaloers op emotionele band, wel op seksuele.
- Bij vrouwen: als de man een emotionele band opbouwt met een andere
vrouw, risico dat hij haar verlaat en dat ze alleen komt te staan voor de
zorg van de kinderen.
Vrouwen dus eerder jaloers op emotionele band
Voordelen voor overspel van overspelige partner:
- Bij mannen: verspreiden genetisch materiaal.
- Bij vrouwen: vergroten kans van beste genetische materiaal = sperma
competitie.
,Samenvatting Alessandro Depoorter
1.7 Sociaal gedrag
Waarom leven dieren in groep?
-
Gevaar vermijden (vb.: keizerspinguïns, spreeuwen, …)
-
Aan proviand geraken (Afrikaanse honden, leeuwen, …)
Wij zijn geen dieren …?
Westerse landen: in functie van overleven.
- Hoe meer welvarend -> hoe meer individueel.
- Hoe moeilijker om te overleven -> hoe meer in groep leven en
functioneren.
Free riders:
- Eigen belang > belang van de groep (vb.: de koekoek, mierenkolonie ->
10% werkt niet)
- Mensen aanvaarden 10%, indien meer dan komt de groep in opstand
tegen de ‘profiteurs’
- Wederkerig altruïsme is genetisch: houdt evolutionair stand
zolang samenwerken voordelen oplevert voor het verspreiden
en in stand houden van de populatie.
TIT FOR TAT: als beide partijen voordeel halen uit samenwerken,
ontstaat altruïsme.
Prisoner’s dillema (zie voorbeeld)
1.8 Toepassingen
Homoseksualiteit:
Vrouwen verbergen vruchtbare periode, moeilijk om te weten wanneer te
paren...
Oplossing natuur: seks leuk maken
- Als seks leuk wordt, kan je het ook doen met mensen van hetzelfde
geslacht.
Pleegouders:
Biedt geen verderzetting van ons genetisch materiaal …
- Kan verklaard worden vanuit ‘tit for tat’: pleegouders krijgen iets terug
voor de zorg die ze bieden:
Ouderlijke gevoelens worden beantwoord
Het geeft de ouders plezier van een kind op te voeden
Als ze ouder worden, zullen pleegkinderen misschien ook iets voor hen
terug doen?
2. Genetica
Bepaald menselijk gedrag is genetisch bepaald:
- Emotionele uitdrukkingen zijn universeel
- Begroetingen zijn universeel (vb. wenkbrauwen op trekken bij
begroeting)
- Gelaatsexpressie van doofstomme/blinde = ‘gewone’ kinderen
Kunnen niet afkijken DUS aangeboren
2.1 Het genoom, receptenboek van het leven. (Genoom = alle
genetische info van een individu)
Volledige genetische code in 46 chromosomen
- In de kern van elke cel dezelfde massa DNA onder de vorm van
chromosomen.
Behalve:
, Samenvatting Alessandro Depoorter
Rode bloedcellen (hebben geen celkern, dus ook geen DNA)
Zaad en eicellen maar helft van de info (zorgen samen dat een
embryo normaal aantal chromosomen heeft)
- Bij de mens 23 paar chromosomen. Maar alles in tweevoud
Volledige set chromosomen van mama + papa.
Chromosomen als dragers van de genen
- Op die chromosomen 22000 genen
- Chromosomen verschillende lengte en aantal genen
- Mensen zijn diploïd: 2 exemplaren van elk gen DUS dubbel genoom
Gevolg en voordeel van voortplanting:
Van elk gen een back-up
Mogelijkheid tot variatie tussen broers en zussen
- Genotype: alle genen die iemand bezit. Alle erfelijke info die te vinden
is in de chromosomen. Vb. de chromosomen bevatten erfelijke info voor
zwart haar.
- Fenotype: alle uiterlijk waarneembare kenmerken van iemand.
Fenotype komt tot stand door het genotype en uit het milieu/omgeving.
X en Y geslachtshormonen
- 23 paar chromosomen (1 van papa en 1 van mama)
- Man: XY -> geen 2 gelijke geslachtschromosomen
Geeft een X of Y door.
Y-chromosoom (en dus de man) bepaalt het geslacht
- Vrouw: XX -> geeft dus ALTIJD een X chromosoom door
Celdeling Mitose & Meiose
- Mitose (gewone celdeling):
Proces waarbij een moedercel zich splitst in 2 dochtercellen.
Elke dochtercel heeft evenveel chromosomen als de moedercel.
(DUS erfelijk materiaal in tweevoud.)
De nieuwe cellen zijn identiek aan de moedercel (erfelijke info blijft
bewaard).
Alle cellen worden zo gevormd, behalve geslachtscellen
- Meiose (enkel in de geslachtscellen):
Door reductiedeling komt in elke dochtercel 1 chromosoom terecht van
elk paar.
DUS 23 i.p.v. 46, erfelijk materiaal dus in enkelvoud aanwezig.
Na bevruchting van een eicel (23) met een zaadcel (23) staat het aantal
chromosomen weer op 46.
Genetische variatie: splitsing van chromosomen verloopt
steeds anders.
Bij elke meiose ontstaan geslachtscellen met verschillende
chromosomen
en dus andere erfelijke eigenschappen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alessandrodepoorter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76449 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now