Hoofdstuk 1
Nederland
42.000 Km2
4000 km2 water
Ca. 500 inwoners/km2
Bnp 17/18 v.d. wereld
‘God created the world, but the Dutch made it the Netherlands.’
Geografie
Lage landen, ‘the low countrys’, Nederland
Rivierdelta: schelde, maas, rijn,
Strijd tegen het water: rivieren, zee, regenwater
Batavieren (ca. 100 v.Chr.):
Germanen, Kelten
Eerste geschiedschrijving
- Grieken, Romeinen
- Julius Caesar (100-44 v.Chr.), Tacitus
Noordwest Nederlanden: Moeraslanden, weinig belang voor Romeinen.
Belangrijke kenmerken:
- Geen natuurlijke grenzen
- Blik naar de zee, bevaarbare rivieren naar het achterland
- Gematigd zeeklimaat: niet te koud, niet te warm
- Vruchtbare kleigronden
Drie grenzen
1. Linguïstische grenzen
Germaanse vs. Romaanse invloeden (taalgrens)
Via Belgica
2. Religieuze grenzen
Rome vs. Reformatie
Biblebelt
3. Politieke grenzen
Nederland VS. België
Politieke gevolgen:
Nederland gekenmerkt door diepe religieuze tegenstellingen
België gekenmerkt door diepe linguïstische tegenstellingen
Burgerlijke natie
Geen hof stelsel met machtige monarchie
- Zelfbestuur steden en provincies
- Confederatie
- Republiek
- Burgerlijke cultuur
,Verklaringen:
- Geografische verklaringen (strijd tegen water zelfbestuur, waterschappen (poldermodel)
- Machtsbalans tussen de politieke eenheden
- Handelsnatie, kapitalisme
- Onafhankelijkheidsstreven religieuze groepen (protestanten vs. Katholieke Spanjaarden)
Constitionele ontwikkelingen
Republiek der zeven verenigde Nederlanden (1588-1795)
- 1568: Start opstand, Willem van Oranje (de zwijger), leider opstand
- 1579: Unie van Utrecht, samenwerking provincies
- 1588: Soevereiniteit naar de staten, confederatie.
Gouden Eeuw: handel (VOC), wetenschap, kunst en cultuur, relatief tolerant, welvaart
Franse tijd (1795-1813)
- Centralisering bestuur (rechterlijke macht, belastingdienst, enz.)
- Intrede moderne bureaucratie
- Eerste moderne grondwet
Koninkrijk der Nederlanden (1815-nu)
- Introductie monarchie (1813)
- Samengaan Nederland en België (1815-30) – Bicamerisme (Eerste kamer)
- Cultuur (Calvinistisch, arbeidsethos – Geen radicalisme/organisch denken - Burgerlijke
cultuur/ high trust society – Relatief grote vrijheid/tolerantie)
Een bedreigde stabiliteit
Drie bedreigingen politieke stabiliteit in Nederland:
1. Nederland heeft geen (politieke) meerderheid.
2. Twee conflictdimensies
3. Verzuiling
NL = land van minderheden
Liberalen 19e en beging 20ste eeuw politieke dominantie
Censuskiesrecht, sociale minderheid politieke meerderheid.
Land van minderheden
- Politiek sinds 1917
- Numeriek en sociaalpsychologisch, minderheden
- Emancipatiestreven
Verzuiling 1/3
5 Grote politieke partijen (fig. 2.1) (KVP, PvdA, VVD, ARP & CHU)
- Levensbeschouwing
- Sociale klasse
Politiek + sociale verzuiling (fig. 2.2)
- Sub – culturele groepen
- Netwerkorganisaties op levensbeschouwelijke grondslag
Criteria verzuildheid
- Rol van ideologie in de zuil
- Formaat en dichtheid netwerk
- Samenhang (cohesie) netwerk (coördinatie/Interlocking directives)
- Sociale apartheid
- Aansturing Zuilelites
Verzuiling 2/3
Criteria toepassen:
Discussie over het aantal zuilen
- Algemene zuil (liberalen + socialisten)?
- Liberale zuil?
- Kleinere zuilen? (Joden, communisten) (Orthodox gereformeerden – SGP – GPV)
Verschil in mate van verzuildheid
- Katholieken
- Gereformeerden
- Socialisten
- Nederlands-hervormden
- Liberalen…
NB!
Liberalen zeer sceptisch verzuiling, individu i.p.v. Groep. PvdA na 1945, doorbraak zuilen. Nederlands
– Hervormde kerk = volkskerk
Verzuiling 3/3
Niet-verzuilde publieke domein
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zosjalaan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.02. You're not tied to anything after your purchase.