Summary
Samenvatting Orthopedagogiek - Handicaps (P0L41A)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van de lessen orthopedagogiek - Handicaps. Professor Nijs.
[Show more]
Seller
Followelinebunnik
Reviews received
Content preview
Orthopedagogiek: HandicapsLes 1: 01/10/2020
1. Inleiding
1.1. Wat is orthopedagogiek?
De orthopedagogiek is, in Vlaanderen en Nederland, één van de disciplines binnen de pedagogische
wetenschappen (Broekaert, 2005) en betreft een volwaardige, autonome discipline met een specifieke
eigenheid (Noens, 2016). Ze bestudeert op een wetenschappelijke wijze het handelen in als
problematisch omschreven opvoedingssituaties. De orthopedagogiek is daarmee niet louter gericht op
de studie en de behandeling van individuele stoornissen en beperkingen, maar op het handelen in de
gehele problematische opvoedingssituatie met een bijzondere aandacht voor de context (Broekaert,
2005; Maes et al., 2013).
POS = verzwaarde opvoeding/situatie, maar er wordt ook wel is gesproken van een specifieke
opvoeding en dit zien we vooral in de school
o Het gaat altijd tussen een goede afstemming tussen vraag van het kind en het aanbod
van de ouders
We kijken niet enkel naar de persoon, maar eerder naar het geheel wat er rond een persoon
met een handicap zit dus de context is zeer belangrijk
Orthopedagogisch begrippenkader
Gewone versus verzwaarde opvoeding
Specifieke opvoeding
Als problematisch omschreven opvoedingssituatie
Opvoedingsvragen en opvoedingsproblemen
1.2. VISIE OP HANDICAP – ICF 2001
Biedt ons handvaten over hoe we een persoon
met een handicap moeten benaderen.
International Classification of
Functioning, Disability and Health/
Internationale Classificatie van het
menselijk Functioneren
Focust op het feit dat iedereen een zo
goed mogelijke mentale en fysieke
gezondheid moet hebben
HEEL BELANGRIJK! Het is niet zo omdat je
bijvoorbeeld problemen hebt met bepaalde
activiteiten, dat je ook participatieproblemen
hebt. We zien wel dat er vaak dingen samen
hangen, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Het is zeker ook géén vaststaand feit dat als je een handicap
hebt, je gelijk ook participatieproblemen hebt.
1.2.1.Gezondheid
Fysieke en mentale gezondheid, op verschillende gebieden kan er iets mislopen
Orthopedagogiek Handicaps | 2020-2021 p. 1/67
, 1.2.2.Lichaamsfunctioneren en -structuren
Afwijkende of afwezige functies
o Cognitief functioneren
o Sensorisch functioneren
o Motorisch functioneren
Soms heeft dit een structurele basis in de anatomische eigenschappen
o Verstoringen in het auditieve systeem (het oor, verbindingen oor en hersenen)
o Centraal zenuwstelsel
o Bewegingsapparaat
Hier spreken we van een stoornis: afwijkingen in of verlies van functies of anatomische eigenschappen.
Een mentale beperking is dan een stoornis in het cognitief functioneren, als iemand blind is is dit een
stoornis in het sensorisch functioneren.
1.2.3.Activiteit
Als gevolg van de stoornis kun je belemmeringen ondervinden in het dagelijkse leven, in de activiteiten:
Leren en kennis gebruiken
Taken en eisen
Communicatie
Mobiliteit
Zelfzorg
Huiselijk leven
Socio-emotioneel welbevinden
Gedrag
Sociale relaties
Beperking: moeilijkheden ervaren in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten of taken (geen, licht, matig,
ernstig, volledig)
1.2.4.Participatie
Deelname aan het maatschappelijk leven:
Arbeid
Vrije tijd
Onderwijs
Participatieprobleem of handicap: moeilijkheden ervaren in de deelname aan het maatschappelijk leven
(geen, licht, matig, ernstig, volledig). Hier zetten ze vandaag de dag op in om iedereen zoveel mogelijk te
laten participeren, ookal hebben ze een handicap!
Wij spreken over the people’s first language: we spreken over personen met een handicap of beperking,
de persoon komt op de eerste plaats te staan en de handicap is een kenmerk van de persoon naast nog
vele andere kenmerken.
1.2.5.Omgevingsfactoren
Kan bevorderende of belemmerende invloed hebben op functioneren, activiteit en participatie
Producten/technologie bv een elektrische rolstoel maar ook apps die er zijn voor personen met
een beperking
natuurlijke omgeving, BV zijn steden toegankelijk voor iedereen
Orthopedagogiek Handicaps | 2020-2021 p. 2/67
, ondersteuning/relaties in je omgeving die je wel of niet krijgt
attitudes in de omgeving: als men er positief tegenover staat dan zal het veel vlotter verlopen;
bv een leerkracht die mogelijkheden ziet is ook erg belangrijk
diensten/systemen/beleid maakt dat iemand zelfstandig kan wonen bv doordat er een
persoonlijk assistentiebudget is
Er wordt ingegaan op: hoe kunnen we de omgeving zo creeëren dat de handicap een zo min mogelijke
belemmering is voor de persoon.
1.2.6.Persoonlijke factoren
Kan bevorderende of belemmerende invloed hebben op functioneren, activiteit en participatie
Leeftijdsgerelateerde factoren
Voorgeschiedenis van bijvoorbeeld ADHD of dergelijke
Persoonskenmerken zoals temperament en persoonlijkheid die ook een invloed hebben
Les 2: 08/10/2020
2. Ouderschap onder druk?
Het hoeft niet zo dat er problemen zijn als er een handicap is bij het kind! Als dit wel zo is, stellen we als
hulpverlener de vraag hoe we hierop kunnen inspelen.
2.1. Hoofdstuk 1: Onderkennen, verwerken & aanvaarden bij ouders
Dit is dus het deeltje wat de ouders ervaren als ze te horen krijgen dat hun kind een handicap heeft.
Reflectievraag: wat zijn onze reflecties op deze titel? Misschien kunnen ouders het wel nooit volledig
verwerken en aanvaarden.. DIT is géén titel meer waar we vandaag de dag nog achter staan. (link Manu
Keirse)
Het is niet iets dat eindig is, gaat nooit opgelost worden. Daarom ook zoals Manu zegt een
levenslange rouw, maar ook een proces dat kracht geeft
Levenslang verlies: dingen die je verwachtte van je kind, gaan nooit meer allemaal gebeuren
o Het is een soort van chronische rouw (zeker geen pathologische) omdat soms ga je er
beter mee kunnen omgaan, op andere momenten zit je echt weer in dat proces van ik
ben weer heel verdrietig
Het kan zo zijn dat ouders van 75 jaar die een kind hebben van 40 jaar nog altijd
verdrietig zijn om het feit dat hun kind een beperking heeft
2.1.1.Ervaringen van ouders worden onderverdeeld in 4 delen
Periode van onderkenning
o 9 maanden geduurd bij sommigen terwijl je wel al het idee kan hebben dat er iets mis is,
ouders maken zich zorgen. Er zijn dus vermoedens zonder dat er een definitieve
diagnose is.
o Kan een korte of lange fase zijn, waarbij twijfel en hoop in zit
Diagnosemededeling
o Ouders spreken hier negatief over vaak, maar de boodschappen kunnen ook op een
goede manier gebracht worden. In de medische wereld wordt het negatieve veel
benadrukt bv wat de kinderen in de toekomst niet kunnen, terwijl toekomstperspectief
juist heel erg belangrijk is.
Reacties op de diagnose
Orthopedagogiek Handicaps | 2020-2021 p. 3/67
, oBrengt veel gedachten met zich mee, kunnen heel heftig zijn (bv ik wil dit kind niet), deze
heftige reacties zijn zeker niet uitzonderlijk
o Ouders hebben ook een referentiekader waarbij handicaps als iets vrij negatief wordt
gezien (net zoals in de samenleving) & de manier waarop er dus over handicap wordt
gedacht is al een belemmering hoe ouders naar hun kinderen kijken
o Verder is er weinig kennis en informatie, er gaat een nieuwe wereld voor hen open.
Alsook angst voor de reacties van anderen als ze op straat gaan MAAR anderzijds zijn er
ook ouderen die juist veel op straat gaan
Verwerkingsproces start
o Ze gaan op een andere manier naar het kind kijken, zien de mogelijkheden van het kind
en zien niet enkel de handicap en belemmeringen. Net zoals jongere broers en zussen
die de handicap niet zien (hebben geen referentiekader)
o Maar ook de partnerrelatie kan versterkt worden, of onder druk gezet worden
2.1.2.Theoretische modellen
Men heeft geprobeerd al de emoties en reacties in 4 modellen te gieten. Deze zijn NIET inwisselbaar:
ieder model heeft zijn sterktes en zwaktes. Daarbij kies je dus voor een model of je combineert de
sterktes uit meerdere modellen. NIET 1 VAN DEZE MODELLEN IS HET JUISTE
o Examenvraag: bv sterktes en zwaktes van verschillende modellen tov elkaar afwegen of adhv een
casus argumenteren waarom je voor een bepaald model zou kiezen
1. Stappenmodel in rouwproces
FASE CENTRALE GEDACHTEN/GEVOELENS HULPVERLENING: wat kan je
doen als hulpverlener
Shock Emotionele desorganisatie: verwarrring, Sympathie en emotionele
verlamming, ongeloof, irrationale reacties steun betonen
Reactie Expressie van zeer diverse gevoelens: Luisteren, niet be- of
verdriet, leed, depressie, ontgoocheling, veroordelen, helpen
angst, agressie, ontkenning, schuld, verwoorden, begrip,
schaamte, gevoel van falen, afweer, verlies opbrengen, eerlijk en open
van eigenwaarde, bitterheid, onzekerheid, zijn
machteloosheid, …
Adaptatie Verlangen om kind en zijn handicap te Betrouwbare en accurate
accepteren, meer realistische inschatting van informatie geven
mogelijkheden en beperkingen, vragen
betreffende de eigen rol, hoop en vreugde
Oriëntatie Hulp, informatie en steun zoeken, positieve Wegwijs maken, begeleiding
betekenis zien van kind, gevoel van controle en ondersteuning bieden
hervinden
Crisis voorbij Wegwijs maken, begeleiding
en ondersteuning bieden
Orthopedagogiek Handicaps | 2020-2021 p. 4/67
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinebunnik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now