Literatuur Verdelingsvraagstukken
Stone, D., 2002, Policy Paradox: The Art of Political Decision Making,
New York: Norton and Company, pp. 39-60. (Chapter 2, Equity)
Distributie is het middelpunt van controversie over de openbare orde, hierbij is equity het
doel van alle partijen. De discussie komt neer op hoe het verdeeld wordt. De meest eerlijke
verdeling lijkt hierbij het aantal tellen en gelijke stukken verdelen, dit kan nog steeds al
oneerlijk gezien en daarom zijn er andere verdelingen mogelijk;
1. Gelijke plakjes maar ongelijke uitnodigingen, het is oneerlijk voor de mensen die niet
worden meegerekend.
2. Ongelijke plakjes voor ongelijke rangen, maar gelijke schijven voor gelijke rangen,
mensen met dezelfde rang/ functie krijgen een even groot deel maar mensen met
een lagere rang krijgen een kleiner deel dan mensen met een hogere rang.
3. Ongelijke plakjes maar gelijke blokken, de groep wordt verdeeld op basis van
kenmerken en daaronder wordt er verder verdeeld.
4. Ongelijke plakjes maar gelijke maatlijden, de plakjes worden verdeeld op basis van
eerder ontvangen soortgelijke verdelingen waardoor het uiteindelijk recht getrokken
is.
5. Ongelijke plakjes maar gelijke waarde voor de ontvanger, iemand die minder waarde
hecht aan wat er verdeeld wordt krijgt minder.
6. Ongelijke plakjes maar gelijke begin middelen, geef iedereen gelijke middelen om er
zelf aan te komen.
7. Ongelijke plakjes maar gelijke statistische kansen, de uiteindelijke plakken zijn
ongelijk maar de kans om deze te krijgen is voor iedereen gelijk.
8. Ongelijke plakjes maar gelijke stemmen, er zijn ongelijke plakken maar iedereen mag
stemmen wie de plakken krijgen.
Gelijke verdeling betekend misschien ongelijke verdeling en iedereen ziet de verdeling
anders. Bij elke verdeling zijn er 3 belangrijke dimensies, de ontvanger, het item en het
proces en bij elke soort verdelingen wordt een andere dimensie als belangrijk gezien. Het
punt hierbij is dat alle visies niet per se goed zijn maar dat ze allemaal wel een valide punt
maken. Horizontale equity is gelijke behandeling voor mensen in dezelfde rang en verticale
equity is ongelijke behandeling voor mensen in verschillende rangen.
Dimensie Probleem Dilemma
Ontvanger Lidmaatschap 1
Rangorde 2
Groep 3
Items Grenzen 4
Waarde 5
Proces Competitie 6
Loterij 7
Stemmen 8
,Schon, D.A. & M. Rein, 1994, Frame Reflection, New York:
BasicBooks, p 23-36. (chapter 2, Policy Controversies as Frame
Conflicts)
Beleidscontroversies zullen nooit worden opgelost door feiten of redelijke argumenten
omdat de verschillende partijen verschillende visies en denkbeelden hebben. Deze
veranderen over tijd en er zullen er meer bij komen maar ze gaan niet meer weg. In een
periode heeft een bepaalde visie dominantie. Elke visie heeft hierbij een andere manier van
tegen de realiteit aankijken en constructueerd een ander beeld van de sociale realiteit door
een proces van labelen. Er is een situatie die is vaag, daaruit worden namen en verschillende
onderdelen geselecteerd die onderdeel zijn van het nieuwe verhaal. Een situatie begint vaak
vaag maar als het eenmaal gezien kan worden in normatief dualisme weet men welke kant
erop gewerkt moet worden. De problemen rondom naming en framing van een
beleidssituatie bij symbolisch voor de sociale betekenis van een probleem domein.
Hilderink, H.B.M. & M. Verschuuren, 2018, Volksgezondheid
Toekomst Verkenning 2018: Een gezond vooruitzicht, Synthese,
Bilthoven: RIVM, pp. 6-23, 29-33.
Kernboodschappen zijn gebaseerd op trendscenario en themaverkenningen en geven een
beeld van de ontwikkeling volksgezondheid en zorg van de komende 25 jaar als we niks
extra’s doen. Vergrijzing heeft een grote impact, het aandeel ouderen neemt toe en mensen
worden ouder. Het aandeel chronische aandoeningen neemt toe en hebben mensen
meerdere aandoeningen tegelijk. De medische en sociale aandoeningen nemen allebei toe.
De levensverwachting neemt met ongeveer 5 jaar toe, dit zijn allemaal gezonde jaren. Door
betere behandelingen overleven mensen onder andere hart- en vaatziekten en krijgen ze
last van de lange termijn gevolgen zoals dementie.
De druk op de samenleving neemt toe wat kan leiden tot stress en gezondheidsproblemen.
Ook de stress op de maatschappij en natuur neemt toe. Op het gebied van leefstijl roken er
minder mensen maar zijn er meer mensen met overgewicht. Ongezond gedrag is oorzaak
van bijna 20% van de ziektelast. Het binnen en buiten milieu is 4% de oorzaak en ongezond
arbeidsomstandigheden is 5%.
In kwetsbare groepen hebben vaak een opeenstapeling van gezondheids- en sociale
problemen en deze groep wordt groter. Mensen met een lage sociaaleconomische status
hebben vaak een ongezondere leeftijd
De zorguitgaven stijgen met gemiddeld 2,9% per jaar tot 2040, 1/3 hiervan is door vergrijzing
en bevolkingsgroei en 2/3 is door andere factoren zoals technologie. Technologie kan kosten
besparen, maar alleen als er kosteneffectieve interventie worden gebruikt. De digitalisering
in Nederland gaat minder hard dan in andere sectoren.
De opgaven die nu aangepakt moeten worden zijn groot en complex en kunnen het beste
aangepakt worden met een integrale en persoonsgerichte aanpak en hiervoor is hulp voor
verschillende partijen nodig. Om aan de slag te gaan met integraal beleid is eerste een
andere manier van werken nodig. Technologische toepassingen zoals apps bieden veel
kansen voor mensen met chronische aandoeningen en zelfmanagement.
,Post, N.A.M., S.L.N. Zwakhals en J.J. Polder, 2010, Maatschappelijke
baten, Deelrapport van de VTV 2010, Bilthoven: RIVM, pp. 6-8, 64-68.
Gezondheid is niet alleen een doel op zichzelf maar ook een middel om deel te kunnen
nemen aan het maatschappelijke en economische leven en heeft daarom ook een
maatschappelijke betekenis. Preventie en zorg dragen bij aan de verbetering van de
volksgezondheid. Preventie en zorg zijn zowel een kostenpost als een investeringspost.
Om de maatschappelijke baten van gezondheid in beeld te krijgen zijn er 2 trajecten
opgestart, een adviestraject en een onderzoekstraject.
De gezondheidszorg levert allerlei maatschappelijke baten op, ze draagt bij aan
maatschappelijke baten en levert de zorgsector een grote bijdrage aan de economie.
Gezondheid heeft een centrale rol op zowel maatschappelijk als individueel vlak als doel en
middel. Bij maatschappelijk welbevinden gaat het om de meer immateriële aspecten die
uitdrukking geven aan de kwaliteit van de samenleving.
Invloed van preventie en zorg op volksgezondheid – Verbetering van de
gezondheidstoestand is een belangrijke maatschappelijke opbrengst van preventie en zorg.
Maar liefst de helft van de toegenomen levensverwachting in Nederland in de laatste 50 jaar
is te danken aan preventie en zorg, daarnaast hebben preventie en zorg ook gevolgen voor
de kwaliteit van leven. Samengevat zijn preventie en zorg van grote betekenis voor de
volksgezondheid in Nederland.
Invloed van volksgezondheid op welvaart – Een goede volksgezondheid stelt mensen in
staat om deel te nemen aan betaalde arbeid. Vooral beperkingen lijken voorname obstakels
voor deelname aan betaalde arbeid. Ook zijn er aanwijzingen dat gezondheid positief van
invloed is op de productiviteit.
Invloed van volksgezondheid op welbevinden – Volksgezondheid kent ook immateriële
baten. Deze zijn vooral gelegen in het kunnen meedoen aan de samenleving in zijn
algemeenheid. Ongezondheid is een belangrijke risicofactor voor uitsluiting. Gezonde
mensen doen vaker mee dan ongezonde mensen. Voor mensen met een chronische ziekte
of lichamelijke beperking lijkt vooral de ernst van een beperking een belemmering voor
deelname.
Invloed van preventie en zorg op welvaart – Preventie en zorg leveren naast een
verbetering van de volksgezondheid ook een substantiële bijdrage aan de economie en
werkgelegenheid. Het blijkt dat de zorg minder dan andere sectoren bijdraagt aan export,
maar de zorg heeft wel een groot aandeel in innovatieve activiteiten in Nederland.
Invloed van preventie en zorg op welbevinden – De maatschappelijke bijdrage van de
zorgsector is meer dan alleen de economische bijdrage. Gezondheidszorg draagt op twee
manieren bij aan het maatschappelijk welbevinden. Ten eerste door de impliciete
wetenschap dat gezondheids- zorg beschikbaar en toegankelijk is.
Ten tweede doordat de gezondheidszorg een plaats is waar hulp wordt geboden voor
problemen die onze samenleving ervaart.
Interpretatie
Bij maatschappelijke baten gaat het om een complexe wisselwerking waarbij verbetering van
volksgezondheid samengaat met de ontwikkeling van de moderne welvaartsstaat.
, Gezondheid draagt bij aan welvaart en welbevinden, maar welvaart is een investeringsbron
voor een veilige en gezonde samenleving. Garanties uit het verleden bieden geen garantie
voor de toe- komst. Dit betekent dat een beschrijving van de maatschappelijke baten in een
bepaald jaar tekortschiet als basis om een verdere verbetering van de volksgezondheid te
bepleiten. Bij het streven naar meer welvaart en een betere samenleving door een betere
volksgezondheid is het goed om oog te hebben voor communicerende vaten. Gezondheid
heeft invloed op onder andere onderwijsprestaties, arbeidsparticipatie, vrijwilligerswerk en
mantelzorg. Gezondheid, preventie en zorg kunnen als een bron van welvaart en
welbevinden worden beschreven. Dat levert mooie inzichten op, maar deze zeggen nog niets
over de meerwaarde voor de samenleving.
Belangrijk is evenwel een afwegend karakter om keuzes te maken over de maatschappelijke
aanwending van middelen. Dat bepaalt namelijk in hoge mate de toepassingsmogelijkheden
van de inventarisatie van maatschappelijke baten.
Nieuwenhuis, A.J. (2013), Het recht op gezondheidszorg. In: J.
Gerards (editor), Grondrechten: de nationale, Europese en
international dimensie, Nijmegen: Arts Aequi Libri, p. 393-402 .pdf
Recht op gezondheidszorg wordt ook wel beschreven als recht op bescherming van de
gezondheid, hieronder vallen ook de leefomstandigheden. Het recht wordt nog groter als
gezondheid als meer wordt gezien dan alleen de afwezigheid van ziekte.
Het EVRM kent geen bepalingen die uitdrukkelijk een recht op bescherming van de
gezondheid of een recht op gezondheidszorg vastleggen. Artikel 2, 3 en 8 bevatten aspecten
die voor uiteenzetting van belang zijn.
Europa
Art 2 EVRM, het recht op leven. Overheid heeft een positieve verplichting het recht van
leven te beschermen. Hieruit valt geen recht op gratis gezondheidszorg af te leiden.
Art 3 EVRM, verbod van onmenselijke of vernederende behandeling.
Artikel 8 EVRM, bescherming van de fysieke en psychische integriteit van iemand.
ESH (Europees Sociaal Handvest) art 11 bestaat uit het wegnemen van de oorzaken, het
bevorderen van de volksgezondheid en epidemische, endemische en andere ziekten
voorkomen.
EU-handvest van de grondrechten art 35 recht op toegang tot preventieve gezondheidszorg
en op medische verzorging. Dit is een individueel recht en een beleidsdoelstelling.
Nederland
Artikel 22 grondwet, de overheid treft maatregelen ter bevordering van de gezondheidszorg.
Internationaal
Er wordt internationaal veel aandacht besteed aan gezondheidszorg. Daarnaast zijn er non-
discriminatieverdragen die eerlijke verdeling eisen. Art 12 IVESCR erkennen het recht op een
zo goed mogelijke lichamelijke en geestelijke gezondheid en maatregelen om kindersterfte
te voorkomen, hygiëne te verbeteren, bestrijding epidemische en endemische ziekte en
gunstige omstandigheid ter verzorging en verbetering.
ILO art 10, als bepaalde onderdelen zo duidelijk zijn omschreven treedt rechtstreekse
werking op.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisewensing. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.