Strafrecht
Les 1 inleiding strafprocesrecht; beginselen
Algemene beginselen van goede procesorde & legaliteitsbeginsel
Uitgangspunten en beginselen
Art 1 Sv: legaliteitsbeginsel
Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien. Oftewel een wet in
formele zin. Je kunt alleen worden gestraft voor iets wat in de wet staat.
- Functie vanuit de rechtszekerheid want het brengt ons bescherming van de overheid.
- Ook betekent dat wetten niet met terugwerkende kracht mogen worden toegepast.
Art 6 EVRM en 14 lid 2 IVBPR: Onschuldpresumptie
Je bent verdachte totdat je veroordeelde bent. De overheid (OM) mag de verdachte niet als
reeds veroordeelde aanmerken. Dit houdt in:
1. Verdachte kan niet worden belast met het bewijzen van onschuld: het OM moet
bewijzen
2. De rechter moet ‘uitstralen’ dat hij de verdachte niet reeds als veroordeelde
beschouwd (art 271 lid 2 Sv).
3. Voorkomen moet worden dat de verdachte tijdens het proces aan irreparabele
maatregelen wordt onderworpen. Geen dingen gebeuren die achteraf niet hersteld
kunnen worden. Dit moet conform de wet zijn. (Bijv. onrechtmatige doorzoekingen)
Art 8 EVRM: rechts op eerbiediging van privé,- familie en gezinsleven
Dit artikel beschermt ons als burger tegen onrechtmatig gebruik van
opsporingsbevoegdheden door de overheid (OM en politie). Wanneer de overheid een
inbreuk op de privacy wil maken moet dit voldoen aan de eisen van lid 2.
- Bij de wet is voorzien
- Een democratische samenleving noodzakelijk is
Jurisprudentie: onderzoek in smartphone
Beginselen
Beginselen van de redelijke en billijke belangenafweging
In het beginsel van de redelijke en billijke belangenafweging liggen de in het strafrecht
geldende eisen van proportionaliteit en subsidiariteit besloten. Relevante belangen dienen
behoorlijk tegen elkaar te worden afgewogen. Beslissingen die - in verhouding tot het
algemeen belang - onevenredig groot nadeel aan de belangen van de burger toebrengen,
dienen achterwege te blijven.
Proportionaliteit: staat belang in verhouding tot de inbreuk?
Subsidiariteit: is dit de beste manier om het te bereiken? Of zijn er nog andere manieren?
Nemo tenetur
Niemand hoeft aan zijn eigen veroordeling mee te werken.
,Art 29 lid 1 Sv: uitwerking van nemo tenetur vermeld. Dit houdt in dat je in vrijheid je
verklaring zou moeten kunnen afleggen, zonder ongeoorloofde pressie.
Gelijkheidsbeginsel
Het gelijkheidsbeginsel in het strafrecht gaat uit van de gelijke behandeling van gelijke
gevallen.
Zuiverheid van oogmerk (Detournement de pouvoir)
Het beginsel van zuiverheid van oogmerk, ook wel bekend als het verbod op misbruik van
bevoegdheid (Franse vertaling: ‘Detournement de pouvoir’) houdt in dat een publieke
bevoegdheid niet mag worden aangewend voor een ander doel dan waarvoor zij gegeven is.
Misbruik van bevoegdheden speelt vaak bij de inzet van algemene controlebevoegdheden in
het verkeersrecht (art. 160 WVW) ten behoeve van de opsporing.
Nog wat extra beginselen
- Equality of arms
- Verbod op dubbele vervolging (art 68 Sr)
- Recht op eerlijk proces (art 6 lid 1 EVRM)
- Vertrouwensbeginsel: vertrouwen op wat de overheid zegt
Functies van het strafrecht
Het primaire doel van het strafproces is om een veroordeling en bestraffing mogelijk te
maken. Hier valt aan de ene kant het bevorderen van de (juridische) waarheidsvinding onder
en aan de andere kant het regelen van de schakels tussen het strafbare feit en de door de
rechter op te leggen strafrechtelijke sanctie.
De overheid kan geneigd zijn om in haar zoektocht naar de waarheid door te schieten.
Daarom heeft het strafprocesrecht ook een andere belangrijke functie; het waarborgen van
fundamentele rechten van personen tegen willekeurige inbreuken door middel van
overheidsoptreden.
Jurisprudentie les 1
Arrest braak bij binnentreden:
Er is een illegale radio in den haag. De opsporingsambtenaar krijgt de bevoegdheid binnen te
treden. Hij breekt hiervoor een ruitje in. Mag dat binnentreden d.m.v. Braak?
Er moet rekening worden gehouden met de beginselen van een goede procesorde. Maar:
dat indien het belang van het onderzoek een inbreuk op het recht van huisvrede (art 8
EVRM) noodzakelijk maakt, de opsporingsambtenaar gehouden is er zorg voor te dragen dat
die inbreuk niet groter is dan wordt gerechtsvaardigd door de omstandigheden.
(Proportionaliteit)
, Subsidiariteit: alvorens dwang te gebruiken dient men de gelegenheid tot vrijwillige
medewerking te verlenen.
Proportionaliteit: staat belang in verhouding tot de inbreuk?
Subsidiariteit: is dit de beste manier om het te bereiken? Of zijn er nog andere manieren?
Onderzoek in smartphone:
Art 94 jo 95/96 Sv:
Wanneer mag deze bevoegdheid worden toegepast?
Bevoegdheid v/d opsporingsambtenaar is afhankelijk van mate van inbreuk op de
persoonlijke levenssfeer v/d gebruiker. Is er een beperkte inbreuk? Dan is art 94 jo 95/96 Sv
genoeg. Indien er min of meer een compleet beeld is verkregen van bepaalde aspecten van
het persoonlijk leven van de gebruiker, kan het onrechtmatig zijn.
Les 2 rechten van verdachte die voortvloeien uit art 6 EVRM
Art 6 EVRM
- Veel van deze rechten en beginselen zijn inmiddels overgenomen in ons eigen
strafrecht
- Enkele van die rechten kunnen ook weer worden beperkt (art 28e Sv, 32 lid 2 Sv, art
46 Sv)
Verschillende rechten van verdachte
Tolk
- Recht op bijstand van een tolk (art 29b Sv)
- Mededeling over rechten worden gedaan in een taal die verdachte machtig is (art 27c
lid 4 Sv
- Vertaling processtukken (art 32a Sv)
Recht bij aanhouding (art 27c Sv)
Tijd en faciliteiten voor de voorbereiding van je zaak
- Contact met een raadsman (art 28 lid 4 Sv)
- Contact raadsman voorafgaand aan het verhoor (art 28c lid 1 Sv)
- Stukken zonder beperkingen (art 31 Sv)
- Vrije toegang raadsman (art 45 Sv)
Bijstand door raadsman voorafgaand aan het politieverhoor
In Nederland bestaat al een aantal jaren het recht op consultatiebijstand. Dit recht is naar
aanleiding van de Salduz-rechtspraak in Nederland geïntroduceerd. Consultatiebijstand
houdt in dat een verdachte het recht heeft om voorafgaand aan zijn verhoor bij de politie
een raadsman te spreken. Hierbij wordt door artikel 28b jo 28c Sv een verdeling gemaakt
naar de ernst van de zaak en de kwetsbaarheid van de verdachte.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lucavandenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.