samenvatting, medische kennis, jaar 2, periode 2, blok 2 of 4, veroudering
2 views 0 purchase
Course
Medische Kennis
Institution
Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Book
Anatomie en fysiologie van de mens
samenvatting van medische kennis, 2de periode, de ouder wordend mens. samengevat zijn de boeken anatomie en fysiologie van de mens, klinische pathologie, farmacologie, leerboek psychiatrie voor verpleegkundigen, voeding bij gezondheid en ziekte en alle hoorcolleges en werkcolleges
Wie zijn ouderen:
- Senioren (58 – 82 jaar)
- Bejaarden (83 jaar en ouder)
Verouderingsproces
- Lichamelijke veranderingen
- Psychische veranderingen
- Sociale veranderingen
3 fysiologische levensfasen
- Conceptie – 20 jaar: groei en ontwikkeling
- 20-29 jaar: geen verandering
- >30 jaar: afname kwaliteit van het organisme
Gezondheidsproblemen en veroudering
- geven klachten minder goed aan, minder diagnostiek
- Herstel vaak trager
- Verhoogde kans op complicaties
- Normale verschijnselen van veroudering en herkennen van symptomen
- Kwaliteit van leven staat voorop
- Als ouderen ziek zijn gaan we na of we ze nog gaan behandelen, heeft het nog zin
Levensverwachting:
We worden ongeveer 80
Er is een dubbele vergrijzing, er zijn meer ouderen die ook ouder worden
Regel voor levensverwachting”
- 60 jaar: 18 goede jaren
- 70: 12 goede jaren
- 80 jaar: nog 6 goede jaren
Kenmerken van de oudere patiënt
• Leeftijd (biologische leeftijd/echte leeftijd) (leeftijd doet er niet echt toe)
• Complexe patiënt
• Kwetsbaarheid
– fysiologische reserves ↓+ compensaties↓
• Multimorbiditeit (≥ bijkomende ziekten)
• Geriatrische syndromen
,• Polyfarmacie (meerdere medicijnen)
• Apart aandacht: bewegen en vallen
• Apart aandacht: zintuigen + communicatie
• Apart aandacht: Advanced care planning, kwaliteit leven
• Apart aandacht: Functioneren
• Hoge zorgbehoefte
Voor alle geldt de ene heeft alles en de andere heeft nergens problemen
Fraility = kwetsbaarheid
“Een toestand van leeftijd-gerelateerde fysiologische kwetsbaarheid die voortkomt uit verstoorde
homeostatische reserves en een verminderd vermogen om weerstand te bieden aan belasting”
Fried et al. 2001: Criteria voor kwetsbaarheid:
1. Gewichtsverlies
2. Uitputting
3. Lichamelijke inactiviteit
4. Loopsnelheid
5. Handknijpkracht
meetinstrument kwetsbaarheid
De Groningen Frailty Indicator (GFI)
Selectie-instrument om ouderen te selecteren voor interventies.
Meet met 15 items 4 domeinen van functioneren:
- lichamelijk
- cognitief
- sociaal
- psychologisch
Score van 4 of hoger = frail
Multimorbiditeit = ≥ 2 bijkomende ziekten
Geriatrische syndromen (syndroom = meerder oorzaken voor het ontstaan tot een beeld)
- Dementie
- Depressie
- Delier
- Duizeligheid
- Incontinentie
- Decubitus
- Mobiliteit
- Vallen (vb. slecht zien, slecht horen, slechte spieren, slecht geheugen, veel medicatie)
- Enzovoort
Dementie
• Neurodegeneratieve ziekte (psycho-organische stoornis)
• Kenmerken: cognitieve achteruitgang bij een helder bewustzijn (i.t.t. delier: verminderd
bewustzijn).
• Problemen met o.a. het geheugen, oriëntatie en plannen
Dementie is een verzamelbegrip, Belangrijkste vormen:
, • Ziekte van Alzheimer (60-70%)
• Vasculaire dementie (15%)
• Combinaties van beide
• Ziekte van Pick / Frontotemporale dementie
• Lewy body dementie
• De ziekte van Parkinson
• Het Korsakov-syndroom
• Ziekte van Creutzfeldt-Jakob
Wat zie je in de psychogeriatrie
• Denk hierbij aan de volgende mensen:
- Depressie
- Delier
- Angststoornissen
- Persoonlijkheidsstoornissen, persoonlijkheidsverandering
- Dementie en andere cognitieve stoornissen
- Veranderd gedrag
Veroudering theorieën
- Biologische theorieën
- Ontwikkelingstheorieën
Geprogrammeerde levensduur (dood is geprogameerd)
- Degeneratieve theorieën
Degeneratietheorieën
Vrije zuurstofradicalentheorieen (bij de verbranding komen er radicalen vrij die zich
uiteindelijk op hopen wat dingen kapot kan maken)
o Ontstaan als bijproduct v/d energievoorziening van alle lichaamscellen (in de
mitochondriën)
o Kunnen DNA, eiwitten en vetten beschadigen.
o Het DNA kan worden gerepareerd, de schade aan eiwitten en vetten is
cumulatief en zorgt voor functieachteruitgang van (alle) weefsels
Slijtagetheorie (als je het veel gebruikt gaat het kapot)
o Essentiele weefsels raken defect
o Essentiele orgaanonderdelen raken defect
o De functies van de organen gaat achteruit
Instabiliteit erfelijk materiaal
o DNA kan beschadigd raken door chemische en fysische processen.
o Zo’n beschadiging heet een mutatie en is meestal nadelig.
o Hoe langer je leeft, hoe meer mutaties je oploopt.
o Mutaties in delende cellen (stamcellen) geven hun mutaties door aan de
dochtercellen.
o Een lichaamscel die niet meer deelt, sterft na een mutatie doorgaans vanzelf
(apoptose).
Exogeen (Meest bekende is straling van de zon)
o Collagene vezels (stevigheid) en elastische vezels (veerkracht) worden verzwakt.
o Proteoglycanen (houden water vast) nemen ook versneld af.
o Kans huidkanker neemt toe door mutaties in delende epitheelcellen.
, o Uv-straling gaat niet dieper dan de huid… Röntgen- en gammastraling wel, ook
interne organen lopen gevaar
- Psychische (emotionele) theorieën
- Sociale theorieën
Onderzoek algemeen overzicht
- Lichamelijke problemen
- Psychische problemen
- Sociale problemen
- Existentiële en religieuze vragen
- Extra aandacht voor:
Mobiliteit en vallen
Communicatie en zintuigen
Geheugenfunkties
- FUNKTIONEEL ONDERZOEK (ADL/IADL)
- Kwaliteit van leven
Gevolgen
- Afname v/d functionaliteit (ADL/IADL)
- Afname kwaliteit van leven
- Complicaties van chronische ziekten
- Verminderde therapie trouw
- Verminderd sociaal netwerk
- Existentiële vragen
- Sterfte
- Toenemende zorgbehoefte
- Verhoogde ziekenhuisopnamen
Gevolg geriatrische neerwaartse spiraal
Behandelingsmogelijkheden
- Behoud van zelfstandigheid, kwaliteit
- Liefst in de eigen omgeving
- Mantelzorg (familie)
- Multidisciplinair team(thuis / VPH / ZH)
- Dagbehandelingsmogelijkheden
- Behandeling in het verpleeghuis
- Stel een behandelplan en een zorgplan op
- Advanced care planning (wat wel en wat niet meer) (wat wil de oudere nog, wat is zinvol en
wat niet)
- Veiligheidsmaatregelen
Specifieke kwetsbaarheidsindicatoren voor opname in een zorginstelling
- Gewichtsverlies
- Cognitieve beperkingen / achteruitgang
- Incontinentie
- Relevante depressieve symptomen
- Lichamelijke inactiviteit
Zorg aanpassen aan de ouderen
- Gericht op kwaliteit van leven
- Zelfredzaamheid en zelfstandigheid
- Tempo aanpassen, bejegening aanpassen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmawillemen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
