Summary
Samenvatting Klassiek VWO Geschiedeniswerkplaats Tweede Fase, ISBN: 9789001707392 Geschiedenis
- Course
- Level
- Book
Een samenvatting van het gehele thema boek "klassiek" van geschiedeniswerkplaats.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
merelvandersluijs04
Reviews received
Content preview
KlassiekHoofdstuk 1 De klassieke erfenis
Paragraaf 1.1 Poleis en koloniën
Van archaïsch naar hellenistisch
De geschiedenis van de Grieken wordt opgedeeld in drie perioden.
- Archaïsche periode: de Grieken voelde zich al wel verbonden, maar de zee en vele bergen
stonden in de weg. Tussen 800 en 500 v.C. stichtten de Grieken verschillende stadstaten
(poleis). De rivaliteit hiertussen stond centraal in de Griekse geschiedenis. Het middelpunt van
de poleis was de Akropolis. Vanaf 750 v.C. al was er te weinig ruimte wat leidde tot emigratie
en het stichten van koloniën van Oekraïne tot Spanje.
- Klassieke periode: rond 500 v.C. een bloeitijd in de Griekse geschiedenis. De gouden eeuw van
Athene begon na het verslaan van de perzen bij Marathon. Het was de tijd van
beroemdheden. Lang werd de heerschappij van Athene erkend tot Sparta de plaats innam. In
338 v.C. versloeg de Macedonische koning Phillippus de poleis en maakte een eind aan het
klassieke tijdperk.
- Hellenistische periode: met het overlijden van Phillippus nam zijn zoon Alexander het rijk over.
Zijn doel was het Perzische en Griekse rijk samen te voegen, maar dit lukte hem niet. Na de
nederlaag stierf hij in Babylon. Het immense rijk viel maar zijn erfenis bleef. De gloriedagen
van de Griekse poleis waren toen al voorbij en in 146 v.C. werden ze ingelijfd bij het Romeinse
rijk.
Regeringsvormen
In de poleis kwamen alle staatsvormen voor die wij nu kennen:
- Monarchie in de eerste poleis, maar daar kwam al gauw een kleine groep edelen voor in de
plaats = aristocratie
- Oligarchie: hetzelfde als aristocratie
- Tirannie: onder leiding van een tiran, vaak in tijden van crisis.
- Democratie: voor het eerst in Athene. Ongeveer 40 keer per jaar een volksvergadering met
meer dan 6000 man.
Burgers en buitenlui
Burgers hadden stemrecht en konden gekozen worden als bestuurder, maar niet iedereen had
burgerrecht. Dit was voor vrije, autochtone mannen. Ze betaalden geen directe belasting. Wie niet uit
Athene kwam moest dit wel. Vrouwen en slaven waren ondergeschikt en hadden geen kans op
burgerschap.
Paragraaf 1.2 Overal Romeinen
Een republiek wordt keizerrijk
Volgens de Romeinen stamden ze af van gevluchte inwoners uit Troje. De stichting van de stad Rome
zelf zou het resultaat zijn van een bloedige strijd tussen de broers Romulus en Remus.
Wat we zeker weten is dat er aan de rivier de Tiber een stad ontstond op 7 heuvels rond een kruispunt
van handelswegen. Rome was een koninkrijk en viel onder het Etruskische volk tot ze in 510 v.C. die
koning verjoegen en een republiek stichtten. De macht werd verdeeld in 3 groepen:
- Senatoren
- Magistraten
- Het volk
De klasse van patriciërs (adellijke grondbezitters) had de macht. Het dagelijks bestuur was in handen
van 2 consuls. Deze magistraten werden gecontroleerd door de senaat, waardoor hun macht beperkt
bleef. Als de situatie een krachtiger bestuur nodig had werd er voor 6 maanden een dictator
aangesteld.
, In de 2e eeuw v.C. was Rome van een stadstaat uitgegroeid tot een groot rijk, maar het bestuur niet,
wat zorgde voor een instabiele situatie. Doordat de Italiërs betrokken raakten kwam er in de 1 e eeuw
v.C. een burgeroorlog. Na een korte alleenheerschappij van Julius Caesar kwam Octavianus aan de
macht die het opperbevel kreeg en de titel Augustus (verhevene). Hiermee begon in 27 v.C. het
Romeinse keizerrijk.
2 eeuwen lang bleef de republikeinse schijnvertoning bestaan. De keizer (Princeps) was een erfelijke
titel, terwijl de oude instelling zogenaamd Rome leidde.
Dit veranderde in de 3e eeuw n.C. er kwam een absolute monarchie en Rome ging terug naar de
staatsvorm waarmee ze begonnen.
Het romeinse imperium
Romeinen bouwden hun imperium op hun ijzeren discipline. Ze hadden een meedogenloze aanpak
voor wie zich verzette, maar hielden respect voor de overwonnen volken die hun heerschappij
erkenden. Sommige volken werden bondgenoten en als je je echt goed inzette kon je het Romeinse
burgerrecht krijgen.
Vanaf de 3e eeuw v.C. was Rome zo groot dat ze in conflict kwamen met de Carthaagse veldheer
Hannibal. Na 3 oorlogen wonnen de Romeinen en werd Carthago met de grond gelijk gemaakt.
Het imperium bleef groeien en de rest van het middellandse zeegebied werd veroverd. In 117 onder
keizer Trajanus bereikte het rijk zijn grootste omvang. Ze waren zo machtig dat geen volk ze meer
bedreigde en het waren de eeuwen van de pax Romana.
Culturele vermenging
De vrede was goed voor de handel. De cultuur van de Romeinen verspreidde zich (romanisering). De
controle over landen en handelsroutes bracht veel welvaart met zich mee. Rijke romeinen leefden een
luxeleven terwijl veel boeren naar de stad trokken, omdat de invoer van graan uit Egypte ze werkloos
had gemaakt. De elite probeerde ze zoet te houden met voorstellingen in theaters zoals het
Colosseum, maar deden weinig om de echte problemen op te lossen.
In de steden ontstonden grote insulea. “Eilanden” van flats met grote-stads-problemen. Verschillende
volkeren en slaven van verschillende steden leefden er wat zorgde voor cultuurvermenging op elk
niveau
Ondergang
Het Romeinse rijk bezweek uiteindelijk onder zijn omvang.
- Legioenen konden de lange grens niet meer beveiligen.
- Belastingen werden hoger om hun salaris te betalen.
- Keizers waren impopulair
In 395 n.C. brak het rijk in 2. Constantinopel werd het centrum van het Oost-Romeinse rijk en Rome
die van het westelijke deel. Binnen een eeuw volgde de genadeklap en werd de stad herhaaldelijk
geplunderd door Germaanse stammen.
Paragraaf 1.3 Griekse perfectie, Romeinse nuchterheid
Beelden komen tot leven
Tussen 460 en 420 v.C. gingen Griekse beeldhouwers hun stijl veranderen. In 1972 werden 2 bronzen
beelden gevonden met 2 verschillende stijlen:
- Athener, kouros. Beeld van een jongeling zonder emotie
- Korinthiër, ziet er levendiger uit, contraposthouding.
Voor de Grieken was schoonheid heel belangrijk. De ideale mens was kalis k’agathos (mooi en goed).
Veel onderdelen van de Griekse cultuur kregen het karakter van een agona (wedstrijd), omdat de
Grieken erg competitief waren. Ook in de kunst moest het steeds mooier en groter en de beelden
werden individualistischer. Dit vond zijn hoogtepunt in de hellenistische periode.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelvandersluijs04. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now