Summary
Samenvatting Kunstgeschiedenis H21&22 kennistoets 1 Human&Machine
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting hoort bij de tentamenstof van kennistoets 1 Human & Machine van de Jan des Bourvie Academy
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: nannajetske • 1 year ago
Seller
Follow
renate_1998
Reviews received
Content preview
Kunstgeschiedenis SamenvattingH&M
Hoofdstuk 21: Eigentijdse kunst
Eigentijdse kunst
- Na de eerste en tweede wereld oorlog vertrokken veel kunstenaars naar Amerika.
- Hans Hofmann was de eerste en enkele jaren later vluchtten Max Beckmannn, George Grosz
en tal van belangrijke Bauhaus-architecten en -ontwerpers naar de VS en een nieuw Bauhaus
(Institute of Design) ontstond in Chicago.
- Na de val van Frankrijk in 1940 arriveerde uit Parijs een nieuwe stroom vluchtelingen onder
wie schilders en beeldhouwers die tot de belangrijkste van hun tijd behoorden en zich
voornamelijk in New York vestigden.
- Hierdoor twee opmerkelijk Europese bewegingen naar Amerika
o Rationele, formalistische, zuiver abstracte tendentie van Mondriaan, Léger en de
Bauhaus-ontwerpers
o De antirationele, emotionele, expressieve stroming door surrealisten als Ernst, Dalí
en André Breton
- In Parijs werden beide stromingen tegengesteld beschouwd
- Amerika stond voor beide stromingen open
- In Amerika was er al wel wat abstracte kunst. Één van deze kunstenaars was Arthur Garfield
Dove zijn extracties uit de natuur hoorden zelfs tot een van de eerste ter wereld. Hij was
zich bewust van de romantische oorsprong, want hij streefde ernaar de natuur in haar meest
elementaire aspecten, wind, water en zand te vatten en alles te vereenvoudigen tot kleur en
krachtlijnen en materie, zoals muziek met geluid heeft gedaan. misthoorns
- Georgia O’Keeffe werkte minder abstract maar zij creeërde een heel persoonlijke beeldtaal
van vormen die vaak zweven tussen figuratie en abstractie. Hoe mooi de werken ook waren,
het waren toch de Parijse surrealisten die de gids zouden vormen waarmee jonge
Amerikaanse kunstenaars in 1945 mee werden geconfronteerd.
Het abstracte expressionisme
- Groep schilderden met ongeremde en ongerichte spontaniteit en andere groep met
soberheid en zelfbeheersing.
- Geen programma, geen manifesten.
- De schilder Barnett Newman schreef: de oorlog heeft ons, zoals de surrealisten hebben
voorspeld beroofd van onze verborgen angsten, omdat angst alleen bestaan kan als de
krachten van de tragedie onbekend zijn. We weten wat we kunnen verwachten. We staan
niet langer tegenover mysterie (Hirosjima).
- Het werden uiterst persoonlijke kunstwerken en het waren de critici die hun het etiket
abstract expressionisten of action painters opplakten. Zelf gebruikten ze deze term niet en
ook werden hun doelstellingen niet zelf door hen geformuleerd.
- Voor action painters telde alleen de daad van het opbrengen van de verf op het doek en dat
bracht hen tot abstractie. Zij drukten niet hun gevoelens of gewaarwordingen uit maar
voerden die op voor het doek.
- Centraal figuur in de evolutie van het abstracte expressionisme was Hans Hofmann. Hij was
nauw betrokken bij het kubisme, fauvisme en expressionisme en daarna overgang naar
abstractie. Voor hem betekende schilderen het scheppen van vorm d.m.v. kleur, en zijn
, definitie van compositie duwen en trekken van vorm- en kleurspanningen over het hele
doek.
- Hij had zelf een kunstacademie en dit heeft grote invloed gehad.
- Echter was het Arshile Gorky die de werkelijke katalysator tussen de Europose en de nieuwe
Amerikaanse schilderkunst zou worden. Niet duidelijk of hij laatste surrealist of eerste
abstracte expressionist is.
- Hij schilderde o.a. de verloving IIi “ik schilder niet tegenover de natuur, maar vanbinnen in
de natuur”
Pollock en de Kooning
- Jackson Pollock was een nog onaangepaster en mechancholieker kunstenaar en het
prototype van de Amerikaanse einzelgänger. Er is weinig uit zijn jeugd wat verklaard waarom
hij schilderde zoals hij deed. Herfstritme
- Zijn mooiste werken ontstonden in een korte periode 1947-1951. Hij worstelde om
technieken zich eigen te maken want was geen begaafde schilder. Opeens kwam hij erachter
dat hij zin verlangen zou kunnen bevredigen als hij zijn strijd naar buiten zou brengen, door
de handeling van het schilderen zelf tot onderwerp te maken.
- Hij gebruikte geen pallet en ezel maar gooide, drupte, spetterde en goot van alles over zijn
doeken. Ook Indiaanse zandtekeningen waren zijn stempel. Zijn hele lichaam was betrokken
bij zijn schilderingen. Hij wilde wel de verfstroom controleren dus niet in wilde weg gooien.
- Pollock zei dat zijn methode om het hele doek te bedekken eenvoudig ‘de natuurlijke groei
vanuit een behoefte’ was.
- Hij was eenzaam. Sloot zich bij geen groep aan en gaf geen les.
- Willem de Kooning stond, in artistiek opzich, het dichtst bij hem (beide worden ze
tegenwoordig als leiders van action painting beschouwd)
- Kwam uit Nederland naar VS en werd aan eind van jaren 40 gezien als 1 van de belangrijkste
abstracte expressionisten. Hij bleef juist wel figuratief werken. Opgraving
- Zijn werk is hard en agressief, rauw van kleur met vleestinten, dik en zwaar van textuur en
missen de verfijning en neurotische levendigheid van Pollocks werk. Ook nooit helemaal
abstract
- Andere opmerkelijke vertegenwoordiger was Franz Kline hij begon stadsgezichten van
New York te schilderen en ook zijn latere, bijna geheeld abstracte olieverfschilderijen in
zwart en wit werden ingegeven door de dynamiek en het geweld van de Amerikaanse stad.
Hij schilderde ervaringen
Still, Rothko en Newman
- Abstract-expressionistische schilderkunst valt in twee groepen uiteen
o Gesturale of Action schilders (werk zojuist besproken)
o Schilders van kleurvelden (Clyfford Still, Mark Rothko en Barnett Newman)
- Still valt enigsinds te vergelijken met Pollock en is soort brug tussen beide groepen
- Hij schreef samen met Rothko en Aolph Gottlieb naar de New York Times “voor ons is
kunst een avontuur in een onbekende wereld die slechts kan worden verkend door hen die
risico’s durven nemen. Wij zijn voor de eenvoudige uitdrukking van de complexe gedachte en
geven de voorkeur aan het grote formaat omdat daaruit het ondubbelzinnige spreekt. Wij
wensen het beeldvlak te herstellen. Wij zijn voor vlakke vormen omdat zij de illusie verstoren
en de waarheid onthullen”.
- Still gebruikte ook grote doeken en draagbare muurschilderingen maakte hij net als Pollock.
- Grote, asymmetrische vlakken werden gemaakt met dikke verf. Geven gevoel van dichtheid
maar niet van ruimte. Het verfoppervlak is merkwaardig droog en schilferig en dit geeft door
, zijn stoere kleurgebruik, abstracte composities een primitieve kracht die verwant is aan de
weidse, onvergetelijke landschappen in het westen van Amerika.
- Mark Rothko werd in Rusland geboren en ging toen naar de VS. Hij was mensenhater net als
Pollock en Still. Zijn schilderijen werden steeds somberder. Hij was wel een grootse
kunstenaar en was zich het meest bewust van de geestelijke dimensies die in de abstracte
kunst konden worden gerealiseerd en zijn rijpe werk is diep religieus van aard. “Ik ben niet
geinteresserd in relaties van kleuren, vormen of iets anders, maar alleen in het uitdrukken
van elementaire menselijke emoties, tragedies etc”
- Ook zijn werk is indrukwekkend van formaat. Bij Pollock is de textuur van de verf expressief
van aard maar bij Rothko de textuur van het doek die de indruk maakt dat het met textiel
verf ipv met olieverf gemaakt is. Hij liet verf in doek trekken en hierover dekkleuren. Sobere
eenvoud qua vorm maar kleur zeer rijk en subtiel groen op blauw.
- Barnett zocht naar een nieuwe vorm van kunst die een algemeen menselijke betekenis zou
kunnen hebben. Kunst was voor hem het streven naar het onbekende en het sublieme.
- Hij maakte Vir heroicus sublimis groot rood doek dat in stukken werd verdeeld door vier
smalle, scherpe strepen “zips”.
- Hij maakte ook een sculptuur gebroken obilisk. roestkleurige stalen piramide (tijdloze
stabiliteit) stond onder een omgekeerde gebroken obilisk (gehavend, maar eeuwige
aspiraties van de mens) die hier op een perfect evenwichtspunt op balanceert.
- David Smith was beeldhouwer en impliceert in zijn werk veel verwijzingen naar menselijke
verwachtingen en angsten. Zijn beelden uit de late jaren 40 en 50 waren open en lineair en
straalden soms vanuit een middelpunt als metalen kalligrafie, maar hij creëerde ook
driedimensionale picturale taferelen die als een soort tekeningen in de lucht werden
omsloten door ruimtelijsten.
- Later doen de golvende ritmes en totaalcompositie van beelden als Hudson River Landscape
sterk denken aan de schilderijen van Pollock uit dezelfde tijd en Smith bereikte daarin een
soortgelijke vrijheid en lyriek.
- Hij was niet vervreemd van industriële tijdperk.
- Hij maakt ook Cubi sculpturen.
Europese overlevenden
- Het abstract expressionisme was vooral een Amerikaans verschijnsel. Na de oorlog ontstond
in Europa een haast tegenovergestelde stroming, echter maakte Matisse in dezelfde tijd
werken die tot de meest bruisende, lyrische en vrolijke van zijn hele oeuvre behoren.
- In 1947 voltooide hij zijn boek Jazz handgeschreven teksten en illustraties met knipsels
gekleurd papier. Hij noemde het “Bloei na 50 jaar inspanning”. Hij schilderde het papier zelf
en arrangeerde dit vervolgens.
- De kleurcomposities werden gebruikt voor o.a. glas-in-lood-ramen en wandbekleding.
- Vlak voor zijn dood behaalde hij zijn uiteindelijke vervulling in knipsels op groot formaat Een
herinnering aan Oceanië en De Slak. onschuld hervinden. Het kijken ernaar is een
handeling die inspanning vereist
- De Zwitserse beeldhouwer Alberto Giacometti had in Parijs in de jaren 30 opmerkelijke
surrealistische sculpturen gemaakt. (ook metalen constructies en erotische-kinetische
objecten).
- Na de oorlog keerde hij terug naar Parijs en veranderde zijn stijl. Hij begon klein, frontaal
gedachte bronzen figuurtjes te maken die hij verder ontwikkelde tot lange smalle
skeletachtige bronzen figuren. met optische distantie en vaak uitgelegd als symbolen van
de geestelijke vervreemding van de mens (schimmen). Dit pastte bij de filosofie van het
existentialisme vlak na de oorlog. De existentialistische filosoof Jean Paul Sartre schreef in
deze periode scherpzinnig oer de sculptuur van Giacometti.
- In jaren 50 ontwikkelde hij weer nieuwe visie. Hij zag zijn werk nu al een soort magische
verdubbeling van de realiteit die achter de uiterlijk schijn schuil gaat en streefde ernaar dat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renate_1998. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78075 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now