Bio thema 4 bescherming
Paragraaf 1: De huid en bescherming
Huid bestaat uit opperhuid en lederhuid.
- Opperhuid: hoornlaag en kiemlaag. Bevat geen
bloedvaten.
o Hoornlaag: dode, verhoornde epitheelcellen
(dekweefselcellen)
Beschermt tegen
beschading/uitdroging/infecties
Buitenkant slijt af
Eelt: extra dikke hoornlaag
o kiemlaag: levende epitheelcellen
onderste laag deelt zich voortdurend.
Bovenste laag schuift omhoog, verhoornt en sterft af
Bevat melanocyten: vormen pigment melanine
Beschermt tegen ultraviolette straling in zonlicht
Uv straling in zonlicht zorgt voor aanmaak vitamine D
- Opperhuid bevat haarzakjes (uitstulping van kiemlaag in lederhuid)
o Scheiden talg af via talgklieren (vettige stof die huid soepel houdt)
- Lederhuid: bindweefselcellen/zintuigcellen/uitlopers v
zenuwcellen/haarspiertjes/bloedvaten/zweetklieren
- Onderhuidse bindweefsel: vet opgeslagen in vet cellen warmte-isolatie
Rol huid: o.a. temperatuurregeling
Zweet: water en zouten -> verdamping v water warmte onttrokken aan lichaam
Bloedvatvernauwing: koude omgeving: minder warmte afgegeven
o Ook minder zweetproductie
o Lichaamsharen rechtop: kippenvel – meer warmte behouden
Bloedvatverwijding: warme omgeving: meer warmte afgifte
Paragraaf 2: afweer
Pathogenen: ziekteverwekkende organismen
Zijn lichaamsvreemd: horen niet in je lichaam thuis
Infectie: het binnendringen van pathogenen
Virus: 1 streng dna/rna.
- Gastheercellen voor voortplanting dna/rna komt in gastheercel
vermenigvuldiging van virus in gastheercel virusinfectie
kunnen gastheercellen:
- Doden/beschadigen door afgifte eiwit verterende enzymen
- Toxinen laten produceren: beschading cel/afsterving
Bij afweer zijn witte bloedcellen belangrijk – ontstaan in rode beenmerg.
, Aspecifieke afweer
Gericht tegen vele verschillende typen ziekteverwekkers en dient als snelle afweer
- Fagocyten belangrijke rol – kunnen wand haarvaten passeren: komen overal in
lichaam voor
o 2 soorten: 1) granulocyten 2) macrofagen
- Fagocytose: insluiting en vertering van ziekteverwekkers door fagocyten
(granulocyten en monocyten)
o Lyosomen smelten samen met het blaasje waarin bacterie is ingesloten:
etter/pus door dode granulocyten.
- Monocyten verplaatsen naar weefsels en veranderen v vorm macrofaag
o Fagocyteren ziekteverwekkers en ruime dode resten op
Kunnen meerdere ziekteverwekkers vernietigen (tegenstelling tot
granulocyten)
- Infectie macrofagen geven cytokinen af (mediatoren) verhoogt lichaamstemp
koorts ontwikkeling ziekteverwekker tegengegaan en afweerreactie versneld.
- Antibiotica: tijdelijke versterking v afweer.
o Alleen werkzaam tegen bacteriele infecties
Mechanische afweer: de huid en slijmvliezen van de luchtwegen, het verteringsstelsel, het
uitscheidingsstelsel en het voortplantingsstelsel bemoeilijken het binnendringen van
ziekteverwekkers en schadelijke stoffen
Chemische afweer: zoutzuur in maagsap doodt bacteriën.
Specifieke afweer
Werkzaam tegen één type ziekteverwekker. Afweer door aanmaak veel witte bloedcellen.
- T en B-lymfocyten uit stamcellen rode beenmerg betrokken.
o Thymus: T-lymfocyten en beenmerg: B-lymfocyten
Via bloed in lymfeknopen in de milt
Antigeen: een groot molecuul waar het immuunsysteem op reageert door een specifieke
antistof te produceren.
Iedere antistof specifiek voor 1 antigeen
Antigenen worden aan receptoren van MHC-systeem gebonden en geplaatst op
celmembraan. 2 groepen MHC-receptoreiwitten:
1) MHC-I-receptoreiwitten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariskafaasen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.81. You're not tied to anything after your purchase.