Summary
Samenvatting Sociale Wetenschappen Jaar 2 Blok 4 Leren door handelen
- Course
- Institution
Samenvatting Sociale Wetenschappen 2.4 Leren door handelen Van leertheorie naar onderwijspraktijk H4, H7, H8 Ontwikkelingspsychologie H6
[Show more]
Seller
Follow
leonie123leonie
Reviews received
Content preview
Samenvatting Sociale Wetenschappen 2.4 Leren door handelenVan leertheorie naar onderwijspraktijk H4, H7, H8
Ontwikkelingspsychologie H6
Hoofdstuk 4: Handelingspsychologie en leren
De kern van de handelingspsychologie wordt gevormd door de interactieve en (later) de
trapsgewijze ontwikkeling van de mentale handelingen / het bewustzijn
1920: Ontwikkelingspsychologen uit de Sovjet-Unie tonen belangstelling in het leren als een
mentaal proces, dat gekenmerkt wordt door het gebruik van talige interactie met de
omgeving.
Een handelingsstructuur geeft aan hoe een leerprestatie geleverd wordt of zou moeten
worden.
- Cognitieve handelingsstructuur: leerprestaties worden geleverd op basis van bewuste
(mentale) activiteiten als kennen, denken, oordelen, kiezen etc.
- Non-cognitieve handelingsstructuur: het handelen verloopt automatisch via het
ruggenmerg. Deze handelingen of leerprocessen zijn vanuit de cognitieve structuur
na veel oefening overgegaan in de non-cognitieve structuur.
Leren wordt principieel gezien als een sociaal proces, dat maatschappelijk bepaald is en
inhoudelijk gekleurd wordt door cultuur-historische omstandigheden.
Wat uiteindelijk de inhoud van ons bewustzijn en denken uitmaakt, is niet het resultaat van
een passief verlopend, individueel proces, maar van een interactief proces, waarin de
sociaal-culturele ervaring van vele generaties een hoofdrol speelt.
Het individu neemt in het interactieproces met zijn omgeving de ervaringen en de cultuur
over die door vele generaties zijn verworven en op diverse materiële en culturele terug te
vinden zijn.
Twee algemene principes uit de Russische leerpsychologie:
1. Het activiteits- of handelingsprincipe
De mens is actief en handelend bezig om gestelde doelen te bereiken. Alle activiteiten van
de mens zijn handelingen, deze vormen de bouwstenen van het menselijke gedrag. Het
menselijk handelen dat zowel spontaan als planmatig kan zijn wordt gekenmerkt door:
- Gelaagdheid: het handelen kan zich afspelen op verschillende niveaus: materieel,
verbaal en mentaal
- Functiediversiteit: het handelen kan een oriënterende, uitvoerende of controlerende
functie hebben
2. Het ontwikkelingsprincipe
Elk mens groeit op in een samenleving en maakt de maatschappelijke ervaringen zich eigen
door de omgang met anderen (sociaal-culturele interactie) die d.m.v. taal in begrippen zijn
vastgelegd. Taal staat centraal en speelt een vormende rol in de ontwikkeling, taal is het
middel om de cultuur over te dragen. D.m.v. taal zijn we in staat concrete situaties te
overtreffen en ons gedrag te reguleren.
, Lev Vygotsky (1896 – 1934)
Er wordt onderscheid gemaakt tussen hogere functies en lagere functies.
Hogere functies worden gevormd tijdens de interactie met de sociale omgeving, ook wel
psychische functies: het geheugen, het denken, de wil, taalgebruik, reflectie e.d.)
Door de lagere functies zijn we in staat direct te reageren op onze omgeving. Ook als een
kind niet kan praten, beschikt hij over deze functies: het waarnemen van zintuiglijke prikkels;
het zich kunnen herinneren van basale zaken (geheugen)
De lagere functies zijn biologisch van aard en slechts een vorm van gedrag mogelijk maken
dat bestaat uit het ongemedieerd, onmiddellijk reageren op de omgeving. Lagere functies
vormen de voorwaarde voor de hogere functies, deze ontwikkeling is een sociaal proces.
Ze worden gevormd in een interactief ontwikkelingsproces, waar het individu door middel
van verinnerlijking (interiorisatie/internalisering) de sociale en culturele betekenissen van de
samenleving op neemt in zijn bewustzijn.
De taal vormt de voorwaarde voor de hogere functies. Taal is de overbrugging tussen het
materiële niveau (praktisch handelen) en het mentale handelen (het denken).
Twee ontwikkelingslijnen:
1. De biologische / natuurlijke ontwikkelingslijn: ontwikkelen van de lagere functies
2. De sociaal-culturele ontwikkelingslijn: ontwikkelen van de hogere functies d.m.v.
sociale interactie
Het kind is in zijn geestelijke ontwikkeling aangewezen op opvoeding en onderwijs.
Onderwijs wordt gezien als geïnstitutionaliseerde cultuuroverdracht. Wanneer het onderwijs
de ontwikkelingsstimulerende rol wil vervullen, moet deze voor uit lopen op de ontwikkeling
van het kind. Het onderwijs kan deze ontwikkeling alleen voldoende stimuleren wanneer het
onderwijs het kind aanspreekt in de zone van de naaste ontwikkeling / constructie zone.
- Zone van actuele ontwikkeling: dat wat het kind zelfstandig kan uitvoeren heeft
geen hulp nodig
o Onderwijs in deze zone biedt geen uitdaging
- Zone van naaste ontwikkeling: dat wat het kind kan uitvoeren met een ander
heeft hulp nodig
o Onderwijs in deze zone biedt uitdaging en is stimulerend
- Ontologisch veiligheidssysteem: dat wat het kind niet kan uitvoeren ook niet met
hulp van een ander
Ontwikkelend onderwijs scaffolding
Steiger bouwen: belangrijk in het proces van naaste ontwikkeling. Ondersteuning nodig
tijdens het leren. Zodra de zone van naaste ontwikkeling verandert in de zone van actuele
ontwikkeling is de steiger niet meer nodig.
Scaffolding is coaching op maat om te bevorderen dat kinderen actief kunnen en durven
participeren in onderwijsactiviteiten en hen tijdelijk te steunen naar het zelfstandig kunnen
uitvoeren van leertaken. Scaffolding wordt ook wel de afnemende structurele ondersteuning
genoemd vanwege de afnemende aanbod gedurende het leerproces.
Galperin (1902 – 1988)
Trapsgewijze vorming van het mentale handelen. De materiële menselijke activiteit (de
arbeid, het handelen) vormt de grondslag voor het ontstaan van het psychische / het
bewustzijn, dit gebeurt via taal.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leonie123leonie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60904 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now