Summary
Samenvatting Biologie Nectar klas 2vwo
- Course
- Level
- Book
Samenvatting over een deel van H3 van biologie over genen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
quintyonline10
Content preview
Paragraaf 13.1 Eigenschappen doorgevenIn de lichaamscellen van beide ouders zitten twee
chromosomen (een chromosomenpaar) met allelen voor
oogkleur. Je ouders geven een van die twee chromosomen
door met de eicel en de zaadcel. Voor elke eigenschap heb je
in je lichaamscellen dus twee allelen: een van de moeder en
een van de vader. Anders gezegd: het genotype voor een
eigenschap bestaat uit twee allelen. Als twee allelen gelijk
aan elkaar zijn, heet dat homozygoot. Als de twee allelen
verschillend zijn, heet dat heterozygoot. Een overheersend
allel heet dominant, het onderdrukte allel noem je recessief.
Er zijn een aantal combinaties mogelijk voor blauwe en
bruine ogen, dat zie je in het plaatje hier ergens. Om de
genotypen kort en overzichtelijk op te schrijven, gebruik je
letters:
BB betekent homozygoot dominant
Bb betekent heterozygoot
bb betekent homozygoot recessief.
Een mens met een of twee dominante allelen voor
oogkleur heeft de dominante eigenschap, dus bruine ogen.
Iemand met twee recessieve allelen heeft blauwe ogen, de
recessieve eigenschap. Als je voor een bepaalde
eigenschap het genotype van de ouders kent, dan kun je
een voorspelling doen over het genotype van de
nakomelingen. Als de ouders van Dennis willen weten hoe
groot de kans is op nog een kind met blauwe ogen,
kunnen ze een kruisingsschema maken. Met een
kruising wordt bedoeld dat twee ouders samen
nakomelingen krijgen. Door het kruisingsschema
krijg je een goed overzicht van de mogelijke
genotypen van de kinderen. Je werkt als volgt:
1. Je noteert het fenotype en genotype van
de ouders en de allelen die ze kunnen
doorgeven via de geslachtscellen
(voortplantingscellen).
2. Door de geslachtscellen te combineren
krijg je de mogelijke genotypen en
fenotypen van de nakomelingen.
, Paragraaf 13.2 Het zit in de familie
Erfelijke aandoeningen worden veroorzaakt door fouten in de genen. Bij veel erfelijke aandoeningen
zijn meerdere genen betrokken. Er zijn ook erfelijke aandoeningen die bepaald worden door een gen,
zoals albinisme. Als een aandoening bepaald wordt door een gen, heet dat monogeen. Je kunt
monogene op verschillende manieren krijgen van je ouders.
Recessieve overerving
Liset heeft fenylketonurie (PKU). Haar ouders,
broertjes en zus zijn gezond. Kinderen met PKU
worden gezond geboren. Na ongeveer een half jaar
begint een verstandelijke achterstand op te treden
doordat de hersenen beschadigd raken. Als PKU vroeg
wordt ontdekt, kan de ziekte met een speciaal dieet
worden voorkomen. Ze onderzoeken op deze ziekte
door een hielprik te doen. Beide ouders van Liset zijn
heterozygoot voor het ziekmakende allel. Ze hebben
het allel wel, maar vertonen geen
ziekteverschijnselen. Dat komt doordat het
ziekmakende allel recessief is. Je zegt dan dat de
ouders van Liset drager van het allel zijn. De beide
broers van Liset zijn ook dragers. Doordat Liset
homozygoot voor het recessieve allel is, heeft zij de
ziekte. Er zijn veel recessief overervende zieken. Elk
mens heeft zo’n 6 tot 10 recessieve ziekmakende allelen in zijn chromosomen.
Dominante overerving
De ziekte van Steinert is een monogene aandoening die
dominant overerft. De spieren worden steeds zwakker,
eerst de spieren in het gezicht en de kauwspieren.
Daarna worden de spieren in de armen en benen
zwakker. Vaak ontstaan de ziekteverschijnselen op
latere leeftijd. De vader is heterozygoot, doordat hij de
ziekmakende dominante allel bezit, heeft hij de
aandoening. De moeder heeft twee gezonde allelen en
is dus gezond. De kans om dit allel over te dragen aan
een kind is 50 procent. Daardoor is de aandoening vaak
bij meerder generaties in een familie aanwezig.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller quintyonline10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now