Summary
Samenvatting Erfrecht
- Course
- Institution
samenvatting Erfrecht
[Show more]
Seller
Follow
Pauwels0629
Content preview
ErfrechtDE INLEIDING
Waarom is er nood aan erfrecht?
De nood aan erfrecht moet je koppelen aan het begrip
privaateigendomsrecht. Het is pas als dit begrip in de maatschappij werd
erkend dat men behoefte kreeg om dat ook te beschermen. In
tegenstelling tot bv. De Kibboets in Israël waar er geen
privaateigendomsrecht bestaat. Geregeld in het Burgerlijk Wetboek vanaf
art. 718 e.v.
Wat is het voorwerp van het erfrecht?
Vroeger was dit veel ruimer. Het was namelijk zo dat men vroeger als
erfgenaam niet enkel de gelden maar ook de positie die iemand had op
militair vlak, op religieus vlas zelfs op familiaal valk of op politiek vlak. Het
is bij de Franse revolutie dat het erfrecht werd geïndividualiseerd en dat
het werd onderverdeeld in het privaatrecht.
De nalatenschap: omvat alle goederen en alle schulden, maar op deze
regel bestaan 4 uitzonderingen
1. Extra-patrimoniale rechten en vorderingen. Bv. Recht op
lijkbezorging, recht om te huren.
2. Rechten gekoppeld aan het leven, aan de persoon van de
overledene (tijdelijke rechten: recht van vruchtgebruik, recht van
bewoning).
3. Voorwaardelijke rechten op goederen, toegekend onder de
ontbindende voorwaarde van het overlijden van de beneficiaris. Bv.
Tontinebeding
4. Hoogstpersoonlijke patrimoniale rechten art. 1096 BW) het recht dat
iedere echtgenoot heeft om tijdens het huwelijk schenkingen op te
herroepen.
Grondslag van erfrecht
Waarop heeft rechter zich gebaseerd?
- Maatschappelijke en economische functie: eigenaar exploiteert op
lange termijn omdat hij weet dat bij zijn overlijden het
eigendomsrecht niet vervalt.
- Familiale functie: onderhoudsplicht van de ouders ten opzichte van
de kinderen.
HOOFDSTUK 1: OPENVALLEN VAN DE NALATENSCHAP
Op welk ogenblik valt de nalatenschap open?
De fysieke dood die door een arts of geneesheer vastgesteld moet
worden. Het is relevant dat een moment wordt vastgesteld waarop de arts
vaststelt dat alle vitale functies volledig en onomkeerbaar zijn uitgevallen.
Het moet duidelijk zijn dat het niet gaat over iemand die in comateuze
toestand bevindt.
,Het bewijs wordt dan opgesteld door de ambtenaar van de burgerlijke
stand, die het overlijdensattest opmaakt. Het is pas vanaf dat er een
overlijdensattest is dat een notaris een dossier van nalatenschap zal
openen.
DE AFWEZIGEN ZELF DOEN
Bij vermisten is men zeker over de dood van iemand, maar dat men het
lichaam niet kan vinden.
Wat is de plaats waar de nalatenschap openvalt?
Dat is uiteraard de woonplaats. Art. 11O BW. De plaats waar men de
meerderheid van zijn belangen heeft. dat is vaak een feitenkwestie en dat
zal heel verregaande consequenties hebben op :
- burgerrechtelijk vlak: de bevoegdheid van de rechtbank in verband
met betwisting of een nalatenschap hangt af van de woonplaats van
de erfgenaam. In de praktijk veel Antwerpen woonplaats aan de
kust, als iemand die zijn woonplaats aan de kust heeft overleden is
dan is het belangrijk dat de erfgenaam willen overgaan tot een
verwerping dit zullen moeten doen in de rechtbank in Brugge.
- Fiscaal vlak: de woonplaats is van groot belang omdat de materie
van de erfbelasting, de materie is die geregeld wordt door de
gewesten dus een persoon die zijn woonplaats in Vlaanderen heeft
zal Vlaamse erfbelasting betalen
Essentiële formaliteiten
De bank alle gelden blokkeren ter bescherming van de erfgenamen. Men
wil op die manier vermijden dat iemand, al dan niet met een volmacht, na
het overlijden geld zou gaan afhalen van een rekening van de persoon die
overleden is.
Het deblokkeren van de gelden gebeurt door een Akte van bekendheid of
attest van erfrechtverklaring. Dat is de functie van een notaris, maar sinds
beperkte tijd is er een mogelijkheid om dit attest gratis af te halen in het
registratiekantoor af te halen. In eenvoudige dossiers (zonder testament)
kunnen ze gratis een erfverklaring afhalen.
Elke fiscale aangifte moet gebeuren binnen de 4 maanden na het
overlijden.
HOOFDSTUK 2: BEKWAAMHEID OM TE ERVEN
Er zijn 2 voorwaarden die men moet vervullen om te kunnen erven.
1. Bestaan op het ogenblik van het openvallen van de
nalatenschap.
Wat met een kindje dat verwekt is op het moment dat de
nalatenschap openvalt? Bv. Vader die overlijdt MAAR op dat moment
nog niet geboren is. Kan dit kind dan rechten of erfrecht uitoefenen?
–> ja dit kan op voorwaarde dat het kin achteraf levend en
levensvatbaar geboren wordt.
Als de volgorde van het overlijden van 2 personen niet kan worden
vastgesteld bv. Auto-ongeval, waarbij verschillende personen
, tegelijkertijd om het leven komen dan zegt men dat die 2 personen
vermoedt worden gelijktijdig overleden te zijn. Dit is ingevoerd
omdat men wil vermijden dat de ene van de andere zou erven en
dat er nog eens extra erfbelasting zou moeten worden betaald
worden door bv. De kinderen van een koppel dat overleden is. de
nalatenschappen worden dan verdeeld zonder rekening te houden
met de andere overledene.
2. Niet onwaardig zijn
Men moet een verschil maken tussen de situatie dat een persoon
opzettelijke feiten heeft gepleegd die de dood tot gevolg hebben.
Die persoon wordt veroordeeld, dat zal een automatisch gevolg
hebben dat de dader automatisch onwaardig is en als hij onwaardig
is kan hij niet erven. Een uitzondering kan gesteld worden dat de
dader ook overleden is vooraleer hij veroordeelt werd en dan zal het
de rechtbank zijn die de onwaardigheid uitspreekt. Er is dan ook
geen vergiffenis mogelijk. Bv. Man vermoordt vrouw en pleegt
nadien zelfmoord en schrijft afscheidsbrief naar zijn familie waarin
hij zegt dat hij zijn vrouw heeft vermoord.
De 2de situatie is dat er kan gebeuren dat er feiten gepleegd worden
zonder dood tot gevolg (bv. Verkrachting). De dader wordt schuldig
bevonden en in deze situatie zal het ook de rechtbank zijn die
uitdrukkelijk moet uitspreken of de persoon onwaardig is of niet.
Hier kan het wel gebeuren dat het slachtoffer een testament maakt
en daar ook uitdrukkelijk vergiffenis schenkt aan de dader.
Dan heb je nog specifiek gronden tot onwaardigheid (IN CURSUS)
De gevolgen van de onwaardigheid:
Een gevolg van onwaardigheid is dat men geen enkel recht meer heeft op
de erfenis. Dit moet als een persoonlijke sanctie worden beschouwd.
Belangrijk is dat kinderen van een onwaardige wel door plaatsvervulling
tot nalatenschap kunnen komen. Art. 730 °1 BW.
Wet voorziet regels waardoor de onwaardige ook niet onrechtstreeks (via
de goederen die zijn kinderen erven ) een deel in de erfenis krijgt. Art. 730
°2-3 BW.
HOOFDSTUK 3: DE TOEBEDELING VAN DE NALATENSCHAP
3.1BEGRIPPEN
Orde:
Er bestaan 4 ordes of 4 groepen. Dat is een basisprincipe van het Belgisch
erfrecht. Er zijn namelijk 4 groepen die ingedeeld zijn volgens de aard van
juridische bloedverwantschap.
2de belangrijke regel is de prioriteit van de ordes: de vroeger orde sluit de
latere orde uit. Een langstlevende echtgenoot of samenlevende is niet
ondergebracht in 1 van die ordes, want zij is geen bloedverwant. Ze erft in
samenloop.
1ste orde: de afstammelingen
, 2de orde: de bevoorrechte zijverwanten : (half)broers en/of (half)zussen of
hun afstammelingen. En de ouders als bevoorrechte zijverwanten zijn.
3de orde: ascendenten. Grootouders, overgrootouders maar ook de ouders
als deze opkomen zonder bevoorrechte zijverwanten.
4de orde: verdere zijverwanten
Lijn: Rechte lijn – zijlijn
Rechte lijn= stammen van elkaar af
- Rechte dalende lijn: kinderen, kleinkinderen enz. = DESCENDENTEN
- Opgaande lijn: ouders, grootouders enz. = ASCENDENTEN
Zijlijn = stammen niet van elkaar af, maar hebben een
gemeenschappelijke stamouder. Broers, zussen, neven, nichten.
Graad:
het begrip graad duidt eigenlijk op het begrip generatie. In de zijlijn naar
boven gaan tot de gemeenschappelijke stamvader.
Het basisprincipe is dat men tot en met de 4 de graad wettelijke
erfrechten heeft. dat betekent dat bloedverwanten die in verdere graad
staan die erven niet, tenzij zij opkomen door plaatsvervulling.
Het 2de principe is de prioriteit van de graden binnen dezelfde orde. De
dichtere in graad, sluit de verdere in graad uit.
Mijn
grootoude
rs 3e graad
2e graad
Mijn Mijn
1e ouders tante
ik
U staat in de eerste graag tegenover uw vader en moederen, je staat in de
2e graad tegenover oma en opa. Als u in zijlijn wil tellen moet u steeds
tellen tot de gemeenschappelijk stamvader en dan terug naar benden
naar de zijverwant.
3.2 PLAATSVERVULLING
Wat is plaatsvervulling en wanneer?
Art.739 B.W.: de wet voorziet dat afstammelingen de plaats innemen van
erfgerechtigde en zo in zijn graad komen tot de nalatenschap.
Art. 743 B.W. de situatie wordt uitgelegd wanneer plaatsvervulling
mogelijk is. Men kan altijd plaats vervullen voor zover het gaat om een
erfgenaam die reeds vooroverlijden is of gelijktijdig of het gaat over de
nalatenschap van een erflater die men verworpen heeft of men stelt vast
dat zijn rechtsvoorganger onwaardig is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Pauwels0629. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now