Summary
Samenvatting Aardrijkskunde VWO 4 Klimaatvraagstukken Hoofdstuk 2
- Course
- Level
- Book
Aardrijkskunde VWO 4 Klimaatvraagstukken Hoofdstuk 2, paragraaf 1, 2, 3 en 4.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
marei
Content preview
aardr kskunde H2 -1Perm
De perm is een geologische t dperk die duurde van 300 miljoen tot 250 miljoen
jaar geleden . Sedimenten ( Neil steen bodem) die in die t d op de oceaanbodem z n
gevormd kunnen via diepzeeboringen naar boven worden gehaald . Daardoor is
het
gelukt om de ligging van continenten in die t d te reconstrueren . Continent -
verschuivingen met zeespiegelbewegingen z n bepalend geweest voor veranderingen
in het klimaat .
Alfred Wegener
In 1915 publiceerde Alfred Wegener een boek met z n idee over de vorming
van continenten .
Volgens hem hebben alle continenten vroeger aan elkaar gezeten .
H noemde dit oercontinent pangea en de Oceaan er omheen pantnaiassa .
Pangea
bestond uit twee grote stukken .
In het noorden Laarazië en in het zuiden
Gondwana .
Europa ,
Azië en Noord -
Amerika z n restanten van Laarazië en
Zuid-Amerika ,
Afrika , India ,
Australië en Antartica van Gondwana .
H had
geen verklaring waarom Pangea was opengebroken en waarom de continenten
verschoven .
Mid -
oceanische ruggen
Sinds 1950 is het bekend dat in het midden van de Atlantische Oceaan een
gebergterug loopt ,
de midden Atlantische rug . Die strekt zich uit van sland
tot Antartica . Dit is niet uniek want dit soort gebergtegordels liggen ook in
de andere Door het is veel
oceanen . onderzoek van gesteente gebleken dat met
is dan gesteente continenten Hoe verder weg
jonger van de . van de onderzeese
gebergteketens met gesteente ligt ,
hoe ouder het bleek te z n . Het oude
gesteente ligt dus tegen de continenten aan . midden in de gebergten open
breuken waar magma uit komt .
nieuw gesteente wordt dus opz geschoven
zodat er dan weer nieuw gesteente kan opwellen . Dit wordt seafloor
spreading genoemd .
aardplaten
de aardkorst bestaat uit delen die b de Mid oceanische
-
ruggen uit elkaar
dr ven . De oceaanbodem neemt daarb stukken continent mee . Als oceanische
platen aangroeien b de Mid -
oceanische ruggen moeten ze
ergens anders
worden afgebroken om plaats te maken voor de nieuwe aardkorst . 20 z n er
plekken waar platen botsen , de ene plaat onder de andere duikt en wordt
vernietigd . De
beweging van de platen komt door warmte van de aarde .
Het binnenste van de aarde is zeer heet .
De warmte st gt op maar als
het b het aardoppervlak aankomt is net afgekoeld waardoor het naar beneden
convectiestromen
zakt .
gebieden
op deze manier ontstaan convectiestromen . In waar
omhoog geduwd
naar boven komen wordt de aardkorst en scheurt .
De platen w ken uiteen en het gebied ertussen wordt opgevuld met
magma .
Hierdoor ontstaan de Mid -
oceanische ruggen .
ijijij
ij
ijij
ij
ijij ij ij ij
, Supercontinent
Pangea was ontstaan door botsing van kleinere platen . Oude gebergten laten
zien waar de platen tegen elkaar gebotst z n .
Pangea strekte uit van
In deze t d de een
content
Pool groot
tot poot . kende een deel van wereld
droog Dit
inaal klimaat : . kwam doordat veel land ver van de Oceaan
lag . Er
lag veel swater opgeslagen in de skap van Gondwana . Hierdoor
stond de zeespiegel laag . Door een lage zeespiegel werden gesteenten bloot
gesteld aan wind en erosie . Het afbraakmateriaal namen rivieren mee naar
oceanen . De flora en fauna in de oceanen kregen meer voedingsstoffen en
konden zich uitbreiden .
Plantengroei leidde tot minder CO2 aan de atmosfeer
Dit leidde weer tot vermindering van het broeikaseffect en dus afkoeling .
Daardoor groeiden de skappen en daalde de zeespiegel nog meer Zandlagen .
die door woest nen werd afgezet werden samengedrukt tot
zandsteen
wind in de
z n zer De rode komt door
deeltjes
en nog steeds te herkennen .
kleur
genoemd
. Hierdoor werd deze periode ook wel rednouse earth .
zout in Nederland
ook in Nederland z n lagen zandsteen op een diepte van ong .
4/5 km .
Gedurende de perm lag nederland op 20430° v. B . waar nu de Sahara ligt .
Het maakte deel uit van een grote woest n die zich van engeland tot polen
strekte . aan het einde van de perm overstroomde dit
gebied door een uitloper
van de Panthaiassa Oceaan : noordel ke helft van Duitsland en Polen . In de
gevormde binnenzee verdampte het water
vanwege het droge klimaat en
hierdoor werd de zoutconcentratie steeds hoger . Er kwamen zoutkristallen
die Doordat de de steeds
overspoelde
zoutlagen vormden . Oceaan binnenzee weer
dit herhaalde proces zich . Daardoor kwam er een zoutsteenlaag die
wel 1 am dik kan z n .
Dankz dat droge klimaat kan er nu zout worden
gewonnen .
Het word op 3 km diepte opgelost met water en
omhoog gepompt .
Steenkool en aardgas in Nederland
In de periode voor de perm ,
het Carboon , lag nederland op de plek waar
Suriname ligt begroeiing weelderig :
mangrovebossen
nu .
De was grote varens en
grote oppervlakten afgestorven planten
strekten zich over uit .
kwamen
in het zuurstofarme water terecht : er ontstonden veenlagen . Als planten
droog z n bestaan ze voor 50% uit koolstof en verder uit waterstof en
zuurstof .
Als dode planten in een zuurstofarme omgeving ontbinden ontstaan
waterdamp , moerasgas en koolzuurgas . Ze kunnen makkel k ontsnappen .
Bacteriën onttrekken zuurstof aan de plantenresten . Er verdw nt weinig
koolstof en het aandeel koolstof in de achterbl vende massa neemt toe .
Dit inkorting proces gaat verder wanneer plantenresten door dikke lagen
sendimenten worden bedekt en dieper in de aardkorst b een hogere
temperatuur en druk worden samengeperst . als ze door inkorting snel
worden bedekt kunnen de gassen niet ontsnappen . De dikke zoutlagen
uit het perm vormen een
goed dekgesteente om de ontsnappende gassen
tegen te houden .
Aan alleen een
dekgesteente heb je niet genoeg .
het
gas moet worden opgeslagen .
Zandlagen uit het perm die onder zout -
lagen lagen boden daar voldoende ruimte voor .
ijijij
ij
ijij
ijijijij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marei. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now