Summary
Samenvatting Maatschappijleer
- Course
- Level
brede samenvatting van de stof van het vak maatschappijleer
[Show more]
Seller
Follow
rozemarijnalderden
Reviews received
Content preview
Informatie PowerPoint maatschappijleerBelang: heeft te maken met een voordeel dat iemand ergens bij heeft.
Voorbeeld: discotheekeigenaar en zijn bezoekers vs. buurtbewoners/ 2 mensen die verliefd zijn op
dezelfde persoon/ Baas en werknemer over hoe hoog het salaris moet zijn
Waarde: is een principe/opvatting die iemand belangrijk vindt in het leven.
Voorbeeld: Economie (Shell) vs. Milieu (Greenpeace)/ Privacy vs. Veiligheid (afluisteren door de
overheid)/ Loyaliteit vs. Eerlijkheid (als je weet dat een vriend van je vreemd gaat)
Allerlei regels zorgen voor orde in een samenleving (zodat mensen vreedzaam kunnen samenleven)
Deze regels krijg je aangeleerd via je ouders, school, vrienden en je werkplek en noemen we
socialisatie (het proces waarbij je bewust of onbewust de waarden en normen van een groep leert)
Twee soorten regels:
1. Ongeschreven regels (bijv. omgangsregels/normen)
2. Geschreven regels (in wetboeken, zoals het Wetboek van Strafrecht, gemaakt door
parlement en kabinet)
● Doel van geschreven regels: handhaving van orde en oplossen van conflicten tussen
individuen, groepen en overheid.
Hoe kun je je aan deze regels houden?
● D.m.v. zelfcontrole → het ‘agentje’ dat in iedereen schuilt en ingrijpt bij ongewenst gedrag
● D.m.v. sociale controle → als anderen de taak van het ‘agentje’ tijdelijk overnemen en jouw
ongewenste gedrag corrigeren
↓ Soms ontbreken zelfcontrole en sociale controle
Allerlei instanties die namens de overheid handelen, komen dan in actie (politie, Belastingdienst,
Immigratie -en Naturalisatiedienst of marechaussee)
Bij overtreden van de wet/geschreven regels, kun je dan een straf krijgen in de vorm van een boete
of een gevangenisstraf
Gelden regels overal?
● Wat wel mag en wat niet mag, is niet overal hetzelfde.
● Ook over wat rechtvaardige manieren van straffen zijn, wordt op verschillende plekken en
tijden anders gedacht. → criminaliteit is dus plaats -en tijdgebonden (relatief)
● Bijv, het homohuwelijk. In 2001 werd dit voor het eerst ter wereld ingevoerd in Nederland.
Bekijk op de volgende slide waar het homohuwelijk nog steeds illegaal is.
Naast regels (=plichten), hebben burgers ook rechten → staan vastgelegd in de Nederlandse
Grondwet
Waarom moeten burgers grondrechten hebben?
● Grondrechten begrenzen de macht van de staat en beschermen zo burgers tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid;
, ● Doordat ze zijn vastgelegd in de Grondwet, kan de overheid er niet om heen. (Sommige
landen hebben wel een Grondwet, maar geen grondrechten voor de burgers);
● Geven aan hoe de belangrijkste organen van de staat (koning, ministers, parlement,
rechterlijke macht) in grote lijnen zijn georganiseerd;
In de Grondwet staan verschillende soorten grondrechten:
1. Klassieke grondrechten (ook wel mensenrechten of fundamentele rechten genoemd) → kun
je als burger afdwingen bij de rechter
- Gelijkheidsrechten → geven burgers recht op gelijke behandeling in gelijke gevallen (bijv.
Artikel 1)
- Politieke rechten → maken het voor burgers mogelijk om aan de democratie deel te nemen
door te stemmen (actief kiesrecht) en zich verkiesbaar te stellen (passief kiesrecht);
- Vrijheidsrechten → bieden burgers bepaalde vrijheden waarbij de overheid zich
terughoudend moet opstellen, bijv. vrijheid van meningsuiting (Artikel 7), vrijheid van
godsdienst (Artikel 6)
2. Sociale grondrechten (vanaf 1983) → kun je als burger niet afdwingen bij de rechter; de
overheid heeft hier alleen een inspanningsverplichting. Ze moeten zorg besteden aan
onderwijs, huisvesting, volksgezondheid en bestaanszekerheid.
ook grondrechten hebben grenzen:
● Verschillende grondrechten bevatten het stukje tekst ‘behoudens ieders
verantwoordelijkheid voor de wet’. Dit betekent dat de vrijheid die een bepaald grondrecht
je geeft, beperkt kan worden door een andere wet.
● Ook kan de vrijheid die grondrechten biedt beperkt worden als er sprake is van een
verstoring van de openbare orde.
Kan de grondwet worden aangepast?
Ja, dat kan. Maar het is een lange en daarmee lastige procedure die bestaat uit de volgende
stappen:
1. Voorstel voor aanpassing moet met een meerderheid worden aangenomen in de Tweede en
Eerste Kamer;
2. De Tweede Kamer moet opnieuw gekozen worden (Tweede Kamerverkiezingen);
3. In de nieuwe Tweede Kamer moet het voorstel voor aanpassing met een tweederde
meerderheid worden aangenomen.
4. Ook in de Eerste Kamer moet het voorstel voor aanpassing met een tweederde meerderheid
worden aangenomen.
Grondrechten zijn aanspraken en vrijheden die burgers hebben tegenover de overheid;
Er zijn verschillende soorten grondrechten: 1) klassieke grondrechten (gelijkheidsrechten, politieke
rechten en vrijheidsrechten) en 2) sociale grondrechten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rozemarijnalderden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now