Opbouw glazuur/ dentine
De opbouw van glazuur
Glazuur= opgebouwd uit glazuurprisma’s= regelmatige, staafvormige structuren met een diameter v. ±4
μm, die zich uitstrekken v.a. de glazuur-dentinegrens tot aan het tandoppervlak.
• Deze staafjes liggen dicht opeengepakt, maar er is nog ruimte voor een interprismatische
substantie-> zowel de prisma’s als de interprismatische ruimten zijn gevuld met miljoenen zeer
kleine hydroxylapatietkristallen (Ca10(PO4)6(OH)2)= kristallieten genoemd.
Ondanks de overeenkomst in bouwstenen verschillen de prisma’s en de interprismatische substantie in
vele opzichten:
• De ordening v/d kristallieten& het gehalte aan water en organische bestanddelen is verschillend.
• Tezamen leidt dit ertoe dat de poreusheid v/d interprismatische materie groter is dan die v/d
prisma’s-> stoffen (ionen) die glazuur willen binnendringen hebben daarom de meeste kans dit te
doen tussen de prisma’s-> dus: diffusie v. ionen vindt vooral plaats via de interprismatische
substantie-> dit geldt ook voor zuren (gevormd in tandplaque) die het glazuur aanvallen.
Hydroxyapatiet (Ca10(PO4)6(OH)2)= (anorganisch) calciumfosfaatmineraal dat demineraliseert wanneer de
omgevings-pH lager wordt dan ±5,5 wanneer geen fluoride wordt gebruikt of 5,0 wanneer dagelijks
fluoride wordt gebruikt-> bij herstel omgevings-pH: opgelost calcium en fosfaat weer kunnen neerslaan op
de overgebleven minerale kristallen= remineralisatie (langzamer proces dan demineralisatie):
• Remineralisatie genoeg tijd: schade veroorzaakt tijden demineralisatie opheffen.
• Remineralisatie onvoldoende tijd: cariësproces doorgaan en een laesie ontwikkelen.
• Dentine is kwetsbaarder dan glazuur: door de structurele verschillen (poreuzer v. structuur en een
groter kristaloppervlak) en door verontreinigingen in het kristalrooster.
Glazuur Dentine
Grote kristallen Kleine kristallen: bij hoger pH sneller in oplossing
Ameloblasten= cellen die glazuur maken Odontoblasten= cellen die dentine maken
Anorganisch: door hydroxylapatiet Mineraalgehalte rond 50%
Oplossing zuurgraad pH 5,5 Oplossing zuurgraad ±pH 6,4
Type-I-collageen
Glazuur Dentine
Hydroxylapatiet 85% 45-47%
Eiwitten en lipiden 3% 30-33%
Water 12% 20-21%
De structuur van dentine
Tubuli= kanaaltjes met een diameter v. ±1 – 3 μm die gevuld zijn met de uitlopers v/d odontoblasten=
deze vormen het ‘behang’ v/d pulpakamer-> de tubuli hebben een S-vormige baan en nemen daarbij in
diameter toe v/d glazuur-dentinegrens tot aan de pulpakamer.
• Rond de tubuli ligt een schil v. peritubulair dentine= heeft een hogere mineraaldichtheid dan het
intertubulaire dentine en ontstaat door mineraalafzetting v.u. de tubuli-> kan op den duur leiden
tot het geheel geoblitereerd raken v. deze kanaaltjes.
, Het mineraalgehalte v. dentine ligt rond de 50% volume-%-> is aanmerkelijk lager dan de minerale fractie
v. glazuur-> een belangrijk 2e bestanddeel v. dentine is type-I-collageen= neemt ook ±50% v/h volume in.
• Het mineraal v. dentine is het hydroxylapatiet= is in dentine in veel kleinere kristallieten aanwezig
dan in glazuur-> waarschijnlijk is dit 1 v/d redenen dat dentine al bij een veel hogere pH, vergeleken
met glazuur, in oplossing gaat-> kritieke pH glazuur: ±5,5; voor dentine ±6,4.
Primaire dentine= aangelegd toen je een baby was; tand nog niet doorgekomen (↑beschreven).
Secundair dentine= wordt door de odontoblasten afgezet op de grens v. pulpakamer en dentine-> leidt tot
het geleidelijk kleiner worden v/d pulpakamer-> wordt je hele leven afgezet door dentinetubuli.
Tertiair/ reparatief dentine= afweermechanisme (door chemische/ mechanische prikkels)-> odontoblasten
worden gestimuleerd tot de vorming v. dentine-> belangrijk afweermechanisme v/h lichaam: hierdoor
wordt de afstand tussen het gevoelige pulpaweefsel en de ‘bedreiging’ (zoals cariës) groter.
Ø Secundair en tertiair ontstaan nadat de tand is doorgekomen!!
Doorbraakschema
Doorbraakvolgorde melkgebit: geen onderscheid boven-& onderkaak.
Doorbraakvolgorde permanente elementen: maxilla en mandibula verschillend!!
Meisjes tussen 6-12 jr. liggen 2,5 – 14 maanden voor bij het doorbreken v/d permanente elementen.
Centrale incisief= I1/ i1 à Laterale incisief= I2/ i2.
Cariës etiologie
Het proces van demineralisatie en remineralisatie
Demineralisatie= het onttrekken v. Ca+-ionen uit de tand-> glazuur lost op.
• Iets eten/ drinken; bacteriën in tandplaque suikers omzetten in zuren-> zuurproductie; pH in de
mond omlaaggaan-> door zuur; Ca2+-ionen uit de glazuurprisma’s oplossen/ uit het
glazuuroppervlak onttrekken= demineralisatie-> als het lang doorgaat en niet wordt gevolgd door
remineralisatie (=teruggaan v/d Ca2+-ionen in het glazuur-oppervlak); dan cariës ontstaan.
• Glazuur kan alleen functioneren bij een pH v. 5,5 of hoger-> pH onder de 5,5; glazuur oplossen.
• Beginnen bij het ‘uithollen’ v. hydroxylapatietkristallen.
Remineralisatie= het neerslaag v. Ca+-ionen in het glazuur.
• Na demineralisatie: Ca+-ionen blijven/ zitten in het speeksel-> zuurtegraad weer boven de kritieke
pH-waarde komen (bufferende werking speeksel); opgeloste glazuurbestanddelen/ ionen weer
neerslaan op de nog aanwezige apatietkristallieten-> hierdoor niet snel een gaatje krijgen; tand
hersteld als het ware weer.
• Remineralisatie genoeg tijd krijgen; schade veroorzaakt gedurende de demineralisatie opheffen.
• Remineralisatie remt het cariësproces af.
• Remineralisatie door voorraad mineralen in speeksel+ langzamer proces dan demineralisatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sammiexj. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.38. You're not tied to anything after your purchase.