Summary
Samenvatting Staatsrecht VU jaar 1 rechtsgeleerdheid week 1 t/m 7
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de literatuur, hoorcolleges en jurisprudentie Vu eerste jaar rechtsgeleerdheid
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lenamariahollander
Reviews received
Content preview
Week 1Een staat = een organisatie die met voorrang boven andere organisaties effectief gezag
uitoefent over een gemeenschap van mensen op een bepaald grondgebied. Kenmerken:
• Gemeenschap van mensen (vaak gemeenschappelijke cultuur en taal, maar dit is
niet noodzakelijk)
• Gemeenschap handhaaft opgelegde leefregels onder dwang
• Eén of meer organen zijn bevoegd tot het uitoefenen van dwang
• Erkenning door andere staten (geen formeel vereiste!)
• Territoriale grenzen
• Soevereiniteit: wanneer hij binnen zijn grondgebied het hoogste gezag voert
Staatsrecht = wordt gevormd door de regels + grenzen die betrekking hebben op de
organisatie van de met gezag beklede organen. Regelt de gezagsverhoudingen binnen een
staatsverband.
Kenmerken rechtsstaat:
1. Legaliteitsbeginsel
2. Machtenscheiding
3. Onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke macht
4. Grondrechten
Democratische rechtsstaat:
4 bovenstaande kenmerken +
5. Democratiebeginsel
Legaliteitsbeginsel = de overheid mag alleen ingrijpende maatregelen nemen als er een
wettelijke grondslag is. Nieuwe wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden
toegepast.
Machtenscheiding
Het is niet de bedoeling dat alle macht van een land in handen is van één persoon of
instelling.
Model van Montesquieu:
• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechterlijke macht
In de theorie van Montesquieu zijn deze organen strikt gescheiden.
Checks and balances = in Nederland houden de verschillende organen elkaar in evenwicht
door middel van dit systeem. Dit houdt de verdeling van het gezag over verschillende
organen in. Elk orgaan kan maar een deel van het gezag uitoefenen, waardoor zij afhankelijk
van elkaar zijn. Zo wordt machtsmisbruik voorkomen.
Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht
Parlement Koning (regering) Rechters
,Staatsvormen:
• Republiek
Staat waarvan het staatshoofd niet door erfopvolging wordt aangewezen, maar op een of
andere manier wordt verkozen.
• Monarchie
Absolute monarchie: regeringsvorm waarbij de vorst volledig gezag heeft. Hij is niet door
wetten gebonden en geen verantwoording verschuldigd.
Constitutionele monarchie: Aan het hoofd van het land staat een monarch/koning die zich
moet houden aan de Grondwet. Koning/Koningin = onschendbaar → ministers zijn
verantwoordelijk.
Nederland = constitutionele monarchie (koningshuis) met parlementair stelsel (Staten-
Generaal)
Bronnen staatsrecht
1. Het Statuut
2. Ongeschreven staatsrecht
3. Jurisprudentie (uitspraken van rechters)
Subdisciplines staatsrecht
1. Politiek staatsrecht
Hoofdrolspelers: parlement en regering
Wordt gekeken naar:
o Kiesrecht
o Bevoegdheden
o Organisatie/werkwijze
o Rechtspositie
2. Decentralisatierecht
NL = gedecentraliseerde eenheidsstaat. Gemeentes/provincies mogen zelf regels
vaststellen.
3. Grondrechten
Confederatie: bestuurseenheid van samenwerkende onafhankelijke soevereine staten.
Federatie: staatsvorm met deelstaten waarbij de deelstaten een grote mate van interne
autonomie behouden, maar belangrijke bevoegdheden zijn toebedeeld aan het centrale
gezag (niet echt zelfstandig) bijvoorbeeld Bondsrepubliek Duitsland.
1
, Koninkrijk der Nederlanden
Vroeger:
Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, Aruba en Nederlandse Antillen (Curaçao, Bonaire,
Sint Maarten, St. Eustatius en Saba vormden één land)
In 1975 heeft Suriname zich al losgemaakt van het koninkrijk.
Na 10 oktober 2010: (zie afbeelding)
Sint Maarten en Curaçao zelfstandig. BES-eilanden onderdeel van Nederland (Caribisch
Nederland)
Organieke wet = een wet voortgekomen uit de grondwet.
Klassiek grondrecht = bescherming tegen de overheid, de overheid moet hier afblijven.
Sociaal grondrecht = overheid moet hierbij helpen
Rigid constitution (NL) = een grondwet is moeilijker te wijzigen dan een gewone wet.
Flexible constitution (VK) = de staatsregeling is grotendeels ongeschreven en in gewone
wetten vastgelegd. Deze zijn dus veel makkelijker te wijzigen (normale wetswijziging).
Directe democratie = burgers hebben direct invloed op beslissingen (bijv. een referendum)
Indirecte democratie = burgers kiezen de beslissende organen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenamariahollander. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83750 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now