Klierepitheel
Bepaalde epitheelcellen kunnen tijdens de embryonale ontwikkeling (cel tot baby) tot
klierweefsel differentiëren, dat alleen een secretiefunctie (produceren/transporteren van
bepaalde stoffen) heeft.
Klierweefsel is op plaatsen in het lichaam geconcentreerd tot aparte organen: de klieren.
- Klier haalt de bouwstof voor hun product uit toevoerende bloedvaten.
- De regulatie van de activiteit gebeurt door het zenuwstelsel of door hormonen.
- Epitheel is zelf niet doorbloed, ligt daarom dieper bij goed doorbloede weefsels
Op grond van de plaats waar de klieren product afgeven worden ze verdeeld in
exocriene en endocriene klieren:
- exocriene: hebben een afvoerbuis en geven hun product aan het externe milieu af. Dit soort
afgifte wordt externe secretie genoemd. Vb. zweet-, borst-, darmsap- en speekselklieren.
- endocriene: hebben geen afvoerbuis en geven hun product rechtstreeks aan het bloed af.
Dit proces heet interne secretie. De afscheidingsproducten van endocriene klieren zijn altijd
hormonen. De hormoon producerende klieren (zoals schildklier of bijnieren) komen al
naargelang hun functie aan de orde bij de afzonderlijke orgaanstelsels.
De alvleesklier = de pancreas = buikspeekselklier
- Trosvormige klier met een langgerekte vorm.
- 15 tot 20 cm lang.
- Ligt achter de maag retroperitoneaal.
- De staart reikt tot vlak bij de milt.
- Vult de bocht van het duodenum.
Midden door de pancreas loopt de ductus pancreaticus, die pancreassap vanuit de
kliertrossen aangeleverd krijgt en in de richting van het duodenum (twaalfvingerige darm)
vervoert. Ter hoogte van de duodenumbocht vind je de papil van Vater, de
uitmondingsplaats in de duodenumwand.
De pancreas is een exocriene en endocriene klier:
- Exocrien: het klierproduct wordt naar buiten gebracht, in dit geval in het darmlumen.
- Endocrien: ongeveer 1% van het klierweefsel bestaat uit groepjes kliercellen die geen
afvoergang hebben. Eilandjes van Langerhans
Ze produceren insuline en glacon, twee hormonen die de glucosestofwisseling
beïnvloeden. Ze worden aan het bloed afgegeven interne secretie.
De algemene werking van hormonen
‘Hormoon’: een chemische boodschapperstof die door gespecialiseerde kliercellen wordt
geproduceerd, aan het bloed wordt afgegeven en elders in het lichaam zijn werking heeft.
interne secretie
Hormonen worden gemaakt door endocriene cellen of neurosecretoire cellen.
- Endocriene: gespecialiseerde kliercellen, die zich alleen maar bezighouden met de
productie van een bepaald hormoon. Zijn meestal gestructureerd tot een hormoonklier.
Andere benaming is endocriene klier.
- Neurosecretoire: gespecialiseerde zenuwcellen die in nauw contact staan met het
zenuwstelsel en bepaalde hormonen aan het bloed afgeven.
Hoe is het mogelijk dat een bepaald hormoon precies het gewenste effect heeft?
- Hormonen alleen invloed hebben op cellen die voor dat specifieke hormoon gevoelig zijn.
doelwitcellen. Als deze cellen onderdeel zijn van een orgaan, noem je dat orgaan een
doelwitorgaan.
, De Eilandjes van Langerhans
De pancreas bestaat voornamelijk uit exocrien klierweefsel, dat spijsverteringssappen aan
het darmkanaal afgeeft. Verspreid tussen dit klierweefsel liggen de eilandjes van langerhans.
De eilandjes zijn groepjes van endocriene cellen. De werking van de eilandjes is volledig
onafhankelijk van die van het exocriene deel van de pancreas.
Een eilandje bestaat uit meerde typen endocriene cellen:
- A-cellen: alfacellen maken glucagon
- B-cellen: bètacellen maken insuline
Ongeveer 70-75% wordt ingenomen door B-cellen; 20% van de cellen zijn A-cellen.
Insuline
- wordt aangemaakt door de eilandjes van Langerhans, wanneer de bloedsuikerspiegel te
hoog is.
- wordt aangemaakt wanneer de bloedsuikerspiegel (glucosegehalte) te hoog is.
- de bloedsuikerspiegel stijgt na eenaaltijd.
- er is dan veel glucose vanuit de darmen in het bloed opgenomen.
1. insuline bevordert in de lever en in de spieren de omzetting van glucose in glycogeen, de
opslagvorm van glucose.
2. insuline stimuleert de opname van glucose door bijna alle lichaamscellen, die de glucose
als energiebron voor hun celstofwisseling gebruiken.
Door insuline daalt de bloedsuikerspiegel.
Glucagon
- wordt aangemaakt door de eilandjes van
Langerhans, wanneer de bloedsuikerspiegel te laag
is.
- doet het tegenovergestelde van insuline
1. glucagon laat de bloedsuikerspiegel stijgen door
de omzetten van glycogeen in glucose te stimuleren.
Door glucagon stijgt de bloedsuikerspiegel
De glucoseconcentratie in het bloed ligt tussen de 60 en 160 mg per 100 ml bloed.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorvandergraaf. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.