LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
1. Bouwstenen voor een levenslooppsychologie
1.1 Eerste steenlegging: startdefinitie van
ontwikkelingspsychologie
Het vakgebied vd ontwikkelingspsychologie omvat de studie vd evolutie vh normale
functioneren/ gedrag vh individu doorheen het leven. Hierbij is de met name geïnteresseerd
id gronden vr deze evolutie in gedrag: de biologische achtergrond waartegen deze evolutie
zich afspeelt maar ih bijzonder de cognitieve gronden alsook de affectieve & sociale gronden
vr deze evolutie in functioneren. De leidende vraag is dus steeds welke ontwikkelingen &
processen tegen grondslag liggen ad veranderingen in gedrag doorheen het leven
1.2 Historische bouwstenen: ontwpsychologie doorheen de
tijd
• Jonge discipline
• Wetenschappelijke benadering van ontwikkelingspsychologie: max. 1,5E geleden
gestart sinds 20e eeuw
• Wel al heel wat historisch interessante evoluties vr de verwetenschappelijking
Al altijd interesse in kinderen :
• Opvoeding
• Onderwijs
bestuderen van kinderen altijd al aanwezig -> levert belangrijke inzichten op
≠ wetenschap – te weinig gericht op achterliggende mechanismen
1.2.1 DE OUDHEID
Oud-Griekse en Romeinse samenleving: reeds visie op individuele menselijke ontwikkeling:
• Plato
- Kind wiegen -> goeie atleet
- Kind verwennen -> prikkelbaar
- Tirannieke houding -> sombere futloos
• Cicero
Stadia in het leven: vaste opeenvolging van de verschillende tijdsperiodes
Elk stadium : eigenheid
- Kindertijd = zwakte
- Pubertijd = onstuimigheid
Kindertijd belangrijk
,• Investering in kinderen komt de maatschappij ten goede
• Kinderen vormen samenleving van morgen
1.2.2 MIDDELEEUWEN (500-1500)
• Kind = geschenk van God <-> kind = erfzonde
• Geen beschermde kindertijd
• Kind = imperfecte miniatuurvolwassene
- Zie portretten
• Kind werd als volwassene behandeld
• Weinig emotionele benadering
-> Kindertijd was nog niet ontdekt
Uitzondering: Erasmus
• Belang van liefdevolle bejegening
• Belang van degelijk onderwijs
• Goede band LK en LL is belangrijk
• Imitatie is erg belangrijk bij taalverwerving
• Achterstand in geval kind thuis taal niet aangeleerd krijgt
1.2.3 DE VERLICHTING (1600-1700)
Wat?
• Tegenreactie tegen Kerk & dogma’s
• Ratio
• Idee van maakbaarheid vd samenleving
Filosofische benadering blijft belangrijk
• Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
- Kind = innergoed
- Kennis via interactie met omgeving
- Ouders moeten kind kans bieden om natuurlijke mogelijkheden te ontplooien
• John Locke (1632-1704)
- Kind = tabula rasa
- Belangrijke taak voor ouders ikv opvoeding en ervaringen bijbrengen
- Onredelijke kinderen moeten aan banden worden gelegd door ouders
SOCIOGENESE vd kindertijd
= Kindertijd wordt ontdekt als belangrijke aparte periode in de ontwikkeling die welbepaalde
benadering vraagt
1.2.4 DE MODERNE TIJD (2de helft 18e eeuw)
Charles Darwin
,• Survival of the fittest
• Biologische evolutieleer
• Scheppingsverhaal
• Sterke interesse in ‘ontwikkeling’ – mens is doorheen duizenden jaren geëvolueerd uit
andere diersoorten
• Observaties van zoon – op welke leeftijd gebeurt wat?
• Voor eerst accuraat en systematisch in kaart brengen van ontwikkelingsstappen
Babybiografieën
• Wetenschappelijk? Nee! Want casestudies door eigen vaders!
• Structuur & mechanismen proberen te ontdekken in ontwikkeling van een kind
Recapitulatiehypothese:
Ernst Haeckel (1834-1919)
“De ontogenese is een recapitulatie vd fylogenese”
“Ontwikkeling ve individu ve soort is de herhaling vd ontwikkeling ve soort”
DUS
De ontwikkeling van elke individuele mens is een herhaling vd ontw doorheen duizenden
jaren van primitieve nr ingewikkelde levensvormen
Genetische psychologie:
• Psychologische groei is sterk parallel aan biologische groei
• Biologische mechanismen zijn sturend voor psychologische ontwikkeling
DE VORIGE EEUW TOT NU
• Maatschappelijke visie op kindertijd & wat aangepaste Verwachtingen mogen zijn tav
kinderen is veranderd doorheen de tijd
• Begin 1900: kinderen werkten fulltime in de mijnen
• NU: spelen in de klas etc.
1.2.5 RECENTERE GESCHIEDENIS: VH FIN DU SIèCLE NR NIEUWE
MILLENIUM
Nieuwe wetenschappelijke onderzoeksmethodes en nieuwe theorieën
• Alfred Binet
- Normeringsprincipe : wat is de norm om een kind intelligent te noemen
• Hall
- Enquête of vragenlijsten van grote groepen om zicht te krijgen op attitudes,
interesses, gedragingen, …
- Op zoek naar relaties tss persoonlijkheidskenmerken, aanpassingsproblemen &
vroegere ervaringen
• Stern
, - Cross-sectioneel onderzoek
- Op 1 moment groep van zelfde leeftijd onderzoeken om bepaalde patronen te
ontdekken
Verwetenschappelijking
= biologische kijk maakt plaats voor andere invalshoeken
20E EEUW
Naast verwetenschappelijking ook aantal toonaangevende theorieën vanuit verschillende
invalshoek
• Psychodynamisch
• Gedragspsychologisch
• Cognitief
Biologische kijk op ontwikkeling schuift nr achtergrond. Nu ook aandacht vr levensfasen na
kindertijd en jeugd
1.2.6 EEN STAND VAN ZAKEN EN BLIK IN DE TOEKOMST
• Ontwikkelingspsychologie evolueert nog steeds
• Veel verschillende theorieën
• Nood aan samenwerking andere disciplines
- Neurowetenschap, genetica, sociologie, algemene Ψ
• Belangrijke wetenschap
- Kennis voor opvoeding en onderwijs
- Kennis voor afwijkende ontwikkelingen
- Kennis voor preventie
1.3 Hoekstenen: basisbegrippen en -inzichten in de
psychologie
1.3.1 BESCHRIJVEN VS VERKLAREN
Ontwikkelingspsychologie:
• Méér dan beschrijven van wat men ziet op welk moment
• Werkzame processen en mechanismen verklaren
• Predictie van ontwikkelingsfenomenen
1.3.2 NOMOTHETISCHE VS IDIOGRAFISCHE INVALSHOEK
• Nomos – thèsis
- (wet – stelling)
- Observatie van grote groep mensen -> wetmatigheden over de ontwikkeling bloot te
leggen die als normatief kunnen beschouwd worden
• Idios – graphein
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thaylinemahieu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.39. You're not tied to anything after your purchase.