Summary
Samenvatting biologie H12 Hormonen
- Course
- Level
- Book
Uitgebreide, begrijpbare samenvatting over de hormonen in ons lichaam. Inclusief plaatjes, binasoverzicht en begrippenlijsten
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
SanneSummarys
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 12 – Hormonen12.1 – De aanmaak van hormonen
Veranderingen in je leven
Groei en ontwikkeling van processen waar hormonen bij betrokken zijn. Deze hormonen zijn
signaalstoffen die je lichaam via het bloed naar de cellen vervoert. Onder invloed van hormonen
groeit je lichaam, ze stimuleren de vorming en ontwikkeling geslachtsorganen en cellen. Dit proces
stopt pas na je 20e.
Hormoonklieren zijn endocriene klieren, ze geven hun producten af aan het inwendige milieu, het
bloed en (via het bloed aan) weefselvloeistof, cellen en lymfe. Klieren waarbij de producten in je
uitwendige milieu (huid/darm) terecht komt, zijn exocriene klieren.
Hormonen komen zo overal in je lichaam en sturen processen in je lichaam aan. Alleen cellen met
passende receptoren (voor een hormoon) reageren. Deze doelwitcellen bevinden zich in de
doelwitorganen en -weefsels, door hun reactie veranderen lichaamsprocessen (sneller groeien e.d.).
Daarnaast stimuleren hormonen uit de geslachtsklieren (testes/ovaria) de celdeling in verschillende
delen van het lichaam. Ook bevorderen ze de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken en
beïnvloeden ze ons gedrag.
De centrale hormoonklier
Een goede aansturing van alle processen in je lichaam is nodig, de coördinatie gebeurt vooral via de
hypofyse (centrale hormoonklier). Deze hypofyse is een klein orgaan (diameter 1cm) die net onder
de hersenen zit. Vanuit de hypothalamus (hersendeel vlak boven hypofyse) ontvangt de hypofyse
informatie over het lichaam. De hypofyse zet daarmee hormoonklieren aan tot actie, daarnaast
regelt hij ook de groei/rijping van geslachtscellen. Zowel structuur als ligging van de hypofyse maakt
duidelijk dat dit orgaan de verbinding is tussen hersenen en hormoonstelsel. Hij bestaat uit 2 delen:
1. Neurohypofyse (hypofyseachterkwab) > bevat zenuwweefsel met daarin uitlopers van
neuronen (zenuwcellen) uit de hypothalamus.
2. Adenohypofyse (hypofysevoorkwab) > bestaat uit klierweefsel.
, Hersenen en hypofyse
Een goede bloeddruk is belangrijk voor je homeostase (intern milieu), hiervoor werken de
hypothalamus en neurohypofyse samen. Als je bloeddruk daalt, maken neuronen in de
hypothalamus het neurohormoon ADH. Via de uitlopers van de neuronen komt ADH in de
neurohypofyse, waar de uitlopers het weer afgeven aan het bloed. Bloedvaten trekken hierdoor
samen en de uitscheiding van water via de nieren vermindert, waardoor de bloeddruk stijgt.
Een tweede neurohormoon, oxytocine, beïnvloedt de contractie van de gladde spieren in de
baarmoederwand bij de bevalling en is betrokken bij sociaal gedrag (zorg voor baby). Hiervoor geldt
dezelfde weg (via neurohypofyse in het bloed)
Andere neurohormonen uit de hypothalamus stimuleren de adenohypofyse. Synapsen in de
hypothalamus geven de releasing-hormonen (RH’s) af aan het bloed, waarna deze meteen in de
adenohypofyse terechtkomen. Zo stimuleert het FSH-releasing-hormoon (FSH-HR) de adenohypofyse
tot de afgifte van FSH, dat geslachtsklieren stimuleert. Weer andere neuronen (v/d hypothalamus)
geven inhibiting-hormonen (IH’s) af, die de productie van (o.a.) prolactine en FSH remmen.
Regelen van hormoonconcentraties
Je lichaam stelt de hoeveelheid hormonen betrokken bij (bijv.) het vormen van geslachtscellen
nauwkeurig op elkaar af. Zo stimuleert FSH (uit hypofyse) de groei en ontwikkeling van de follikels en
eierstokken. Deze ontwikkelende follikels maken weer het hormoon oestradiol, een oestrogeen. Een
stijging hiervan stimuleert de afgifte van LH door de hypofyse, waarna de ovulatie volgt. Na de
ovulatie ontstaat uit de follikel het gele lichaam, dat ook nog progesteron maakt. De hormonen
remmen de afgifte van FSH-RH (hypothalamus) en FSH (hypofyse). Veel hormoonconcentraties zijn
via een negatieve terugkoppeling geregeld, waardoor de concentratie van het hormoon in het bloed
rond de norm blijft. Dit in tegenstelling tot positieve terugkoppeling, waarbij de
hormoonconcentratie alleen maar stijgt (meer oxytocineafgifte > toename weeën)
Plantenstoffen en oestrogenen
Mensen krijgen via voeding allerlei stoffen binnen. Sommigen hiervan binden aan de
membraanreceptoren, bestemd voor hormonen, daardoor kan je lichaam beïnvloedt worden.
Bijvoorbeeld: genisteïne uit soja bindt aan oestradiolreceptor en kan in de doelwitcel dezelfde
reactie oproepen als oestradiol. Voordelen zijn: minder botontkalking, minder hartproblemen, lagere
kans op borstkanker en klachten rond de menopauze verminderen. Maar het kan ook de
vruchtbaarheid beïnvloeden, hoe precies is nog niet duidelijk.
Begrippen:
Begrip: Betekenis:
Hormonen Een signaal stof die via het bloed zijn doelwitcellen bereikt.
Endocriene klieren Een (hormoon)klier die het product afgeeft aan het inwendige milieu,
het bloed, om zo een doelwitorgaan te bereiken
Exocriene klieren Een klier (bijv. zweet- of verteringsklier) die het product afgeeft aan
het uitwendige milieu.
Inwendige milieu Bloed, weefselvloeistof, celinhoud en lymfe
Uitwendige milieu Alles in en om het lichaam wat zich buiten het dekweefsel bevindt.
Doelwitorganen Organen waarvan de cellen receptoren hebben voor een bepaald
hormoon
Hypofyse Centrale hormoonklier, zo groot als een erwt, net onder het midden
van de grote hersenen, coördineert de aansturing van de
hormoonklieren
Hypothalamus Deel van de hersenen, vlak boven de hypofyse, koppelt zenuw- en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SanneSummarys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now