Summary
Samenvatting Biologie H10 Voeding en Vertering
- Course
- Level
- Book
Uitgebreide, begrijpbare samenvatting over de voeding en vertering bij de mens. inclusief plaatjes, binasoverzicht en begrippenlijsten
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
SanneSummarys
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 10 – Voeding en Vertering10.1 – Je lichaam en je voedsel
Je eigen darmbacteriën
Naar schatting heb je zo’n 500-1000 verschillende soorten darmbacteriën in je darmkanaal: je
darmflora. Deze darmflora is belangrijk voor een goede vertering, het stimuleren van ontlasting en
helpt bij de afweer.
Bacteriën stimuleren en weren
Er zijn verschillende bacteriën bijvoorbeeld nuttige en schadelijke, die je binnenkrijgt d.m.v. voeding.
Probiotica zijn capsules met bacteriën die je gezondheid bevorderen, prebiotica zijn onverteerbare
plantendelen waar nuttige bacteriën kunnen leven. De schadelijke bacteríën gaan meestal dood in
het maagzuur. Een goede hygiëne verkleint ook de kans dat je teveel schadelijke bacteriën
binnenkrijgt.
Groepen voedingsstoffen
Voeding is belangrijk, omdat je voedingsstoffen nodig hebt, er zijn er verschillende:
Koolhydraten: zijn een brandstof, ze leveren energie in de vorm van ATP. Ze worden ook
gebruikt als bouwstof voor bijvoorbeeld receptoreiwitten. (Aardappelen, granen, brood e.d.)
Vetten: hebben een functie als brandstof, als bouwstof voor membranen en hormonen en
dienen als warmte-isolatie. Deze vetten worden o.a. opgeslagen onder de huid. (Olie, noten,
pinda’s e.d.)
Eiwitten: zijn vooral bouwstoffen voor spiereiwitten, hemoglobine en antistoffen en het zijn
ook brandstoffen. Je kunt ze niet opslaan. (Vlees, vis, zuivel e.d.)
Water: is een bouwstof voor je cellen. Ook is het een transportmiddel (bloedplasma) en
warmtebuffer (houdt lichaamswarmte vast). Je hebt gemiddeld zo’n 1,5-2L nodig en via vast
voedsel krijg je al zo’n 0,5L binnen, de rest via drinken.
Mineralen: zijn een bouwstof (kalkzouten bijv. botten) en spelen een rol bij verschillende
processen in je lichaam. Het verschilt per soort mineraal hoeveel je nodig hebt, van zink maar
weinig. Dit zijn spoorelementen.
Vitaminen: zijn essentiële voedingsstoffen die het lichaam in kleine hoeveelheden gebruikt:
mg per dag of minder. Deze zitten in plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen. Bij een
tekort ontstaan gebreksziekten.
Goede darmwerking
Er zijn koolhydraten die je niet kunt verteren, die zijn voedingsvezels. Hun functie is o.a. het
stimuleren van de darmperistaltiek en daarmee een goede doorstroming. Voedingsvezels nemen
veel water op, hierdoor neemt de darminhoud toe en de ontlasting structuur krijgt en soepel blijft.
Eet je te weinig hiervan, dan krijg je last van obstipatie. (Groenten en fruit)
Niet iedereen eet evenveel
De Wereldgezonheidsorganisatie (WHO) geeft per voedingsstof advies over de dagelijkse
consumptie. Het is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH), maar het kan verschillen per
persoon.
Wat een gezonde hoeveelheid voedsel hangt af van de persoon en hoe hij leeft. Volwassenen hebben
ongeveer 10 000 kJ energie per dag nodig, maar jongeren hebben weer meer dan volwassenen en
kinderen nodig. Daarnaast gebruiken mannen meer dan vrouwen, grote mensen meer dan kleine en
actief werk meer dan zittend werk. Daarom geeft de WHO voor deze energierijke stoffen alleen de
,percentages van de energiebehoeften. Hiermee kun je vervolgens berekenen hoeveel van deze
stoffen je nodig hebt.
Je lichaamsomvang
In westerse landen is obesitas een probleem, doordat iedereen makkelijk eten binnen kan krijgen.
Om dit op te lossen is minder eten en meer bewegen het advies. Bij bijv. muizen komen hier nog
meer factoren bij kijken, zij hebben namelijk een allel dat vetcellen aanzet tot deling. Dus, hoe meer
vetcellen, des te dikker het dier.
Bij mensen is dit ook, DNA beïnvloedt namelijk je omvang. Er zijn allelen die het eetgedrag
beïnvloeden, de eiwitten die hiermee in verbinding staan leggen verbindingen tussen zenuwcellen in
de hersenen, betrokken bij het hongergevoel. Op die manier wordt de voedselconsumptie
beïnvloedt.
Andere stoffen in je voedsel
Naast voedingsstoffen en voedingsvezels zitten er nog meer dingen in je eten zoals geur-, kleur- en
smaakstoffen. Dit zijn additieven: stoffen die zijn toegevoegd om voedingsmiddel aantrekkelijker of
langer houdbaar te maken.
Alleen in grote hoeveelheden zijn deze schadelijk. Om problemen te voorkomen is van deze
additieven de maximale hoeveelheid bepaald, het ADI (aanvaardbare dagelijkse inname).
Heftige reacties op voedingsstoffen
Een voedselallergie is een heftige reactie op een normale voedingsstof. Ongeveer 1% van de
Nederlanders heeft hier last van, als ze deze stoffen eten dan komt de stof histamine vrij in hun
lichaam. Hierdoor zetten slijmvliezen op en worden bloedvaten groter, dit kan leiden tot
benauwdheid, jeuk en bultjes. Deze problemen zijn te voorkomen door contact met deze
voedingsstoffen te vermijden.
Begrippen:
Begrippen Betekenis
Additieven Stoffen die zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker te
maken.
ADH Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van een voedingsstof
ADI Aanvaardbare dagelijkse inname; de max. hoeveelheid van een additief die
je per dag per kg lichaamsgewicht zonder problemen kunt eten.
Darmflora (microbiotica) de verschillende soorten in je darmkanaal
Eiwitten Bouwstof voor onder andere enzymen en spieren. Brandstof
Gebreksziekte Ziekten die ontstaan bij gebrek aan vitamine.
Koolhydraten Brandstof voor cellen in de vorm van glucose. Bouwstof voor o.a.
receptoreiwitten. Reservestof voor mens en dier
Prebiotica Onverteerbare plantenresten waar nuttige bacteriën in je darmen van
leven
Probiotica Bacteriën in je voedsel die je gezondheid bevorderen
Spoorelementen Mineralen waar je maar weinig nodig van hebt
Vetten Brandstof voor cellen. Bouwstof voor membranen en hormonen. Warmte-
isolatie. Reservestof voor mens en dier
Vitaminen Essentiële voedingsstoffen die het lichaam in kleine hoeveelheden nodig
heeft
Voedingsstoffen Onderdelen van voedingsmiddelen, zoals eiwitten en koolhydraten
Voedingsvezels Onverteerbare plantaardige koolhydraatmoleculen
Voedselallergie Een heftige reactie op een normale voedingsstof
, 10.2 Verteringsstelsel
Ontstaan van de ontlasting
Uit ontlasting kun je veel informatie halen, dit komt doordat het een reis van zo’n 8,5m door het
lichaam maakt. Onderweg gebeurt er veel met je voedsel, grote moleculen zijn afgebroken door
enzymen, je noemt deze afbraak vertering. Naast jezelf leven ook de bacteriën in jou van je voedsel.
In je maag en darmkanaal leven meer dan 500 verschillende soorten.
Mondholte
De reis van je voedsel begint in de mond, je kiezen malen hier het voedsel in kleine stukjes. Deze
mechanische verkleining maakt de vertering van
het voedsel gemakkelijker, deze kleine stukjes
hebben namelijk een groot oppervlak. Door dat
groter oppervlak kunnen de enzymen uit het
speeksel de voedingsstoffen beter bereiken. Er
zijn 6 grote speekselklieren. Daarnaast zijn er veel
kleine speekselkliertjes, samen maken zij meer
dan 1L speeksel per dag. Dit speeksel bevat o.a.:
Het enzym amylase, dat
zetmeelmoleculen afbreekt
Slijm waardoor je de brokken van je
voedsel beter door kunt slikken
Eiwitten met een mondbacterie- en
schimmeldodende werking. Helaas gaan
lang niet alle bacteriën dood, zo blijven er
in tandplak veel leven.
Een eendaagse reis
Je tong duwt je voedsel tijdens het slikken naar
achteren, je slokdarm in. Daarbij sluit het
strotklepje de luchtpijp en sluit de huig de
neusholte af. Vervolgens duwen spieren in de
wand van je slokdarm voedselbrokken naar
beneden, dit gebeurt met peristaltische
bewegingen. Hierbij trekken lengtespieren voor
het brok samen, waardoor er ruimte ontstaat.
Vervolgens trekken kringspieren achter het brok
samen, het voedsel schuift hierdoor een stukje
verder en de spieren ontspannen. Daarna
herhaalt dit proces zich meerdere keren. Het
voedselbrok verblijft maar korte tijd in de
slokdarm. De reis door maag, dunne darm, dikke
darm en endeldarm duurt ongeveer een dag.
Maag
Na het passeren van de slokdarm komt het voedsel in het derde orgaan: de maag. Met sterke spieren
kneed0074 de maag de voedselbrokken en vermengt ze met maagsap, dat gemaakt wordt door veel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SanneSummarys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now