Summary
Samenvatting Biologie H2 Cel en Leven
- Course
- Level
- Book
Uitgebreide, begrijpbare samenvatting over de cel en zijn functies. inclusief plaatjes, binasoverzicht en begrippenlijsten
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Summary chapter 6 species and populations - Nectar biology 4 vwo
Seller
Follow
SanneSummarys
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 2 – Cel en leven2.1 – Cellen leven samen
Suiker, cellen en je lichaam
De suiker glucose is een brandstof die je voor bijna elke activiteit gebruikt. Met een maaltijd wordt
deze aangevuld met glucosemoleculen uit je bloed. Moleculen zijn kleine deeltjes waaruit een stof
bestaat. Om glucosemoleculen op te nemen hebben cellen insuline nodig. Insuline wordt samen met
glucose vanuit de alvleesklieren naar je cellen gebracht via het bloed. De hoeveelheid glucose in je
lichaam daalt dan en je cellen kunnen doorwerken. Cellen zijn de basiseenheden van elk organisme.
Moleculen, cellen en organismen zijn van verschillende organisatieniveaus. Dit zijn begrensde
biologische structuren, waarbij elk niveau voortbouwt op de vorige. Ze zijn gerangschikt van klein
(moleculen) naar groot (aarde). Elk onderdeel hangt samen, een orgaan bestaat uit weefsels en een
cel bestaat uit verschillende onderdelen. Bij suikerziekte is er op meerdere onderdelen iets mis.
Van molecuul naar systeem Aarde
De verschillende organisatieniveaus:
Molecuul/ Een structuur die bestaat uit meerdere atomen (DNA)
Organel/ een onderdeel van de cel met een bepaalde taak (mitochondrium)
Cel/ De functionele basiseenheid van elk organisme (zenuwcel)
Weefsel/ Een groep cellen met dezelfde bouw en functie (zenuwweefsel)
Orgaan/ Verschillende weefsels die samenwerken (hersenen)
Orgaanstelsel/ Diverse organen die een taak moeten uitvoeren (zenuwstelsel)
Organisme/ Een levend wezen (mens)
Populatie/ Een groep organismen van dezelfde soort >kunnen zich onderling voortplanten
(alle geiten op de kinderboerderij)
Levensgemeenschap/ Alle organismen in een bepaald gebied
Ecosysteem/ Een begrensd gebied waarin organismen met elkaar en de natuur relaties
hebben (koraalrif)
Systeem Aarde/ Een dynamisch systeem gevormd door alle fysische, chemische en
biologische processen op aarde en hun onderlinge interacties.
Op elk niveau is er samenwerking tussen de onderdelen. Door de interactie van delen van een
organisatieniveau is een nieuwe eigenschap ontstaan, zichtbaar op een hoger niveau (emergente
eigenschap). Zo kun je door je botten, spieren en zenuwstelsel sporten.
Cellen en organismen hebben alle kenmerken, eigenschappen en processen die typisch zijn voor het
leven. Deze levenskenmerken zijn op een bepaald moment zichtbaar, zoals het erfelijk materiaal dat
elke cel bevat en de stoffen die cellen omzetten tijdens hun stofwisseling.
Organismen zijn opgebouwd uit cellen en kunnen groeien door bijv. celdeling. Ook reageren op
prikkels is een levenskenmerk, net zoals voortplanten.
Leven met diabetes
Diabetes type 1 betekend dat bepaalde cellen in je alvleesklier beschadigd zijn. Deze cellen bevinden
zich in groepjes bij elkaar, de eilandjes van Langerhans. Problemen op celniveau kunnen voor
klachten zorgen bij diabetespatiënten: een te hoog glucosegehalte in je bloed (hyper) kan leiden tot
veel plassen, dorst en vermoeidheid maar een te laag glucosegehalte in je bloed (hypo) kan leiden tot
zweten, trillen en duizeligheid. Beide problemen kunnen worden opgelost per keer, maar artsen
kunnen het probleem in haar lichaam niet oplossen. Er zal ofwel een transplantatie (alvleesklier of
eilandjes van Langerhans) plaatsvinden of er zullen stamcellen worden gebruikt, zodat dokters van
, haar eigen lichaam eilandjes van Langerhans kunnen maken. Dit vermindert het gevaar op afstoting
heel erg.
Actieve cellen in weefsels
Het begint bij 1 bevruchte eicel, deze gaat zich delen en die dochtercellen ook weer. Hier lijken alle
cellen nog op elkaar, maar in een volgend ontwikkelingsstadium ontstaan cellen die verschillen in
grote, vorm en functie. Dit is celdifferentiatie. Deze cellen onderscheiden zich door verschillende
eiwitten te maken. Dit zijn organische stoffen, gemaakt uit aminozuren.
Voor hun activiteiten hebben cellen energie nodig, daarom hebben ze zuurstof en brandstoffen als
glucose nodig. Het celmembraan is het oppervlak waardoor deze stoffen binnen kunnen komen, hoe
groter het oppervlak des te meer glucose en zuurstof de cel tegelijkertijd op kan nemen. Daarmee
heeft het celmembraan invloed op snelheid van energieproductie.
De verhouding inhoud/oppervlak beperkt de maximale grootte van cellen. Kleine cellen hebben
relatief gezien een groot oppervlak en grote cellen een relatief klein gezien in verhouding met hun
volume. Cellen die op elkaar geplakt zitten hebben ook een ‘oppervlakprobleem’. In je lichaam is er
om cellen in de weefsels veel ruimte, deze wordt gevuld met weefselvloeistof. Dit vloeistof is de
omgeving van cellen, waaruit ze glucose en zuurstof halen en de koolstofdioxide en afvalstoffen aan
afgeven.
Begrippen:
Begrippen Betekenis
Cel Functionele basiseenheid van het leven
Celdifferentiatie Ontstaan van cellen die verschillen in grootte, vorm en functie
Ecosysteem Een begrensd gebied waarin organismen met elkaar en met de levenloze
natuur relaties hebben
Eiwitten Organische stoffen, opgebouwd uit aminozuren, betrokken bij alle
levensprocessen
Emergente Een nieuwe eigenschap op een hoger organisatieniveau die ontstaat door
eigenschap interactie van delen op een lager organisatieniveau, de onderdelen apart
hebben die eigenschap niet
Levensgemeenschap Alle organismen en hun onderlinge relaties in een bepaald gebied
Levenskenmerken Alle kenmerken, eigenschappen en processen die typisch zijn voor het
leven zoals we dat op aarde kennen
Molecuul Een structuur die bestaat uit meerdere atomen en met alle eigenschappen
van die bepaalde stof
Orgaan Verschillende weefsels die samenwerken in een bepaalde taak
Orgaanstelsel Verschillende organen die samen een bepaalde taak hebben
Organel Een onderdeel van de cel met een bepaalde taak
Organisatieniveaus Begrensde biologische structuren, met een duidelijke samenhang tussen
de onderdelen waarbij elk niveau voortbouwt op de onderliggende niveaus
Organisme Levend wezen
Populatie Een groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied
Soort Alle organismen met vergelijkbare eigenschappen die zich onderling
kunnen voortplanten en vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
Stamcellen Cellen die het vermogen hebben zich te blijven delen en kunnen
differentiëren in gespecialiseerde celtypen.
Stofwisseling De chemische omzetting van moleculen door cellen. Het kan hierbij gaan
om opbouwprocessen (assimilatie) of afbraakprocessen (dissimilatie)
Systeem Aarde Dynamisch systeem gevormd van alle fysische, chemische en biologische
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SanneSummarys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75057 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now