Samenvatting h1 geschiedenis – Een eeuw van grote veranderingen.
Vogelvlugroute:
- Middeleeuwen, hofstelsel, leenstelsel, centralisme.
- Katholieke vs. Protestante kerk.
- Alles vanaf het smeekschrift
- Paragraaf 6
- De 2 strikvragen:
- Op 1 april verloor Alva zijn bril.
- Waarom duurde de 80 jarige oorlog geen 80 jaar? ( 12 jaar wapenstilstand + 68 jaar vechten )
500-100
- Het Romeinse Rijk valt uit elkaar en alleen de katholieke kerk blijft nog als oud instantie
bestaan. Deze tijd is van 500-1000 en wordt vooral gezien als de wederopbouw. De grote
steden waren deels verdwenen. De meeste mensen wisten ook niet wat ze moesten.
- Gelukkig zochten de mensen elkaar wel weer op, dankzij Heren en domeinen.
- Tijdens de middeleeuwen was het als vorsten zoals Karel de Grote niet te doen om alleen
een groot rijk te besturen. Daarom maakte hij gebruik van het leenstelsel om orde te
houden en grote stukken land te besturen.
- Leenstelsel:
De leenmannen zwoeren trouw aan hun leenheer in ruil voor het land dat zij mochten
beheren gaven ze de koning goede raad en hielpen hem als er oorlog was.
Ze haalden belasting op binnen hun gebied, een deel hielden ze zelf, een deel was voor hun
leenheer. Zo was dit systeem positief voor zowel leenheer als leenman: beiden werden
rijker, en doordat zij elkaar trouw hadden gezworen waren zij ook meer beschermd als er
ergens een oorlog uitbrak.
- Hofstelsel:
Economische systeem waarbij een heer de horigen in zijn gebied beschermde in ruil voor
herendiensten en een deel van de opbrengst van het land.
- Het christendom groeide en kreeg veel macht in Europa, in het Midden-Oosten kwam de
islam op. Dat was vanaf het begin al een grote tegenstander van het christendom.
- De wereld raakte in verval maar werd langzaam weer opgebouwd.
, 1000-1500:
- Vanaf 100 zijn we weer op het “oude” niveau. Dat kwam door de ontwikkelingen in de
landbouw en bij de handel. Hieruit kwam een streven van onafhankelijkheid uit voort →
particularisme: elke stad/gebied zijn eigen rechten. Centralisme is het tegenovergestelde.
Ze wouden dit graag omdat ze dan minder afhankelijk waren van de heer in wiens gebied de
stad lag.
- Dat zien we terug in stadsrechten, handel gilden.
- Maar ook de kerk had het moeilijk.
- Er kwam een strijd tussen koningen/keizers en de paus, omdat ze ruzie hadden over de
benoemingen van hoge geestelijken.
- De koningen en keizer gingen steeds meer gebieden ‘claimen’ zelfs die van de kerk.
- Door telkens meer gebieden aan al bestaande landjes toe te voegen zien we de
hedendaagse landen van Europa ontstaan.
Paragraaf 1.2 – Een nieuwe wereldbeeld.
Renaissance in het Noorden.
- Het einde van de middeleeuwen is in zicht en dat wordt ronde 1350 opgemerkt in Italië →
Renaissance: er was weer interesse in de kunst en wetenschap van de oudheid.
- Er werd niet alleen weer mooie kunst gemaakt, maar er kwam ook een ander gedachtegang
over het leven tot stand → Van Memento Mori, naar Carpe Diem
- We moeten daar de humanisten voor bedanken → Deze mensen vinden dat de mens zich
moest ontwikkelen tot iets goeds en wat iets deed voor de samenleving.
- Dit leidde ook tot de boekdrukkunst, een zeer grote ontwikkeling.
- In Nederlands ontstond de Moderne Devotie een religieuze beweging (waar Erasmus ook bij
hoorde) gaf kritiek op het luxe leven en vond dat je net zoals Jezus, je prima sober en
eenvoudig, maar wel goed kon leven.
- De ‘Donkere Tijd’ was voorbij en de zin van het leven was wedergekeerd!
De macht van de kerk.
- Aan het einde van de middeleeuwen was de kerk heel rijk geworden door inkomsten
uit landbezit en belastingen. Sommige geestelijken leken meer op vorsten dan op
dienaren van de kerk: ze hadden het vooral druk met het besturen van hun land.
Macht en rijkdom werden zo belangrijker dan het geloof.
- Sinds de middeleeuwen was de katholieke kerk al bezig om flinke macht uit te oefen op de
bevolking in Europa. Je moest goed geloven anders ging je naar de hel. Geestelijken moesten
gelovigen het goede voorbeeld geven. Ze mochten niet trouwen, geen seks, veel bidden, en
sober leven. Lang niet alle geestelijken leefden volgens de regels. De mensen in Europa
vonden dit maar een rare verhouding. Vooral Humanisten in Europa gingen daar wat aan
doen, zij hadden veel kritiek op de katholiek kerk. Dat kritiek bereikte het grote publiek door
de boekhouddrukkunst. Mensen konden het zelf ook lezen omdat het werd vertaald in vele
talen. Mensen wouden hierdoor zelf een band met god maken
- Hierdoor kwam de kerk onder flinke kritiek te staan.
- De Paus probeerde het op te lossen door het toe te laten van vredelievende monnikenorde
→ voorbeeldfunctie.
- Veel mensen gingen weg bij de Katholiek kerk.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meikejanneke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.