Summary
Samenvatting Toetsmatrijs Beroepssituatie 10
- Course
- Institution
De gevraagde toetsdoelen met uitwerking vind je terug in dit document. Met deze samenvatting heb ik de toets behaald! Succes met leren :)
[Show more]
Seller
Follow
jobaar2001jlb
Content preview
Toetsmatrijs BS10Kan de autonomie en fysiologie van het voortplantingsstelsel uitleggen, inclusief de zaadcel- en
eicelontwikkeling
Voortplantingsstelsel:
Onderdelen voortplantingsstelsel:
- Geslachtsklieren (gonaden) (in testes of ovaria)
die gameten(=voortplantingscellen) en
hormonen vormen
- Kanalen/buizen die de gameten opnemen en
vervoeren
- Accessoire klieren en organen
- Externe geslachtsorganen
Primaire geslachtskenmerken = bij geboorte al aanwezig
Secundaire geslachtskenmerken: ontwikkelen door tot
volwassen even, tijdens de puberteit.
- Geslachtshormonen, gemaakt in gonaden
(=geslachtsklieren)
Mannelijke geslachtskenmerken:
Primaire geslachtskenmerken man:
- De testes – zaadballen-> geven geslachtshormonen af, de zogenoemde androgenen,
voornamelijk testosteron. De testes vormen ook de mannelijke gameten, de zogenoemde
spermatozoën, of sperma cellen: een half miljard per dag. Tijdens een zaadlozing wordt het
zaadvocht het lichaam uitgedreven, zaadvocht= mengsel van spermacellen en klierproducten
- Het scrotum – de balzak
- De epididymes – bijballen
- De ductus deferen(te)s – zaadleider(s)
- De prostaat – voorstanderklier
- De penis
Secundaire geslachtskenmerken man:
- Volgroeiing van testes en penis, gemiddelde grote penis is
12,4-16,7 cm
- Stemverlaging (baard in de keel)
- Beharing
- Grotere spier- en botontwikkeling dan bij de vrouw
Eikel van de man is zelfde als clitoris van de vrouw.
Erfelijk materiaal:
Chromosoom:
- Drager van erfelijk materiaal (DNA) van een organisme
- 23 chromosomen paren
- Diploïd (in paren), maar de geslachtscellen niet!!
Geslachtscellen – gameten
Primaire geslachtscellen zijn diploïd
Na speciale deling haploïd
Spermatogenese= elke spermatide rijpt zich tot enkele spermacellen of
spermatozoön.
- Gebeurt allemaal in de teelballen, de testes. Specifiek in testes kanaaltjes (800 dunne, dicht
opgerolde) (zijn ongeveer 80cm en gezamenlijk zo’n 1,5 m) en daar worden ze gevormd. Via
de kanaaltjes worden ze verplaatst naar de bijballen.
,Stap 1: Begin met mitose, normale celdeling, daarna ze in speciale celdeling in meiose gaan,
levert op: secundaire spermatocyt (de dochtercellen hebben zich gedifferentieerd tot
spermatocyten). Als een primaire spermatocyt zich voorbereidt om aan de meiose te beginnen,
vindt DNA-replicatie plaats in de celkern, precies zoals bij een cel die zich op mitose voorbereidt.
Stap 2: meiose. Is eens speciale vorm van celdeling waarbij gameten worden gevormd, cellen die
half zo veel chromosomen hebben als lichaamscellen. In de testiskanaaltjes
worden bij de meiotische delingen van spermatocyten onrijpe cellen
gevormd, die spermatiden worden genoemd. Hier worden dus vier cellen
gevormd die lek 23 afzonderlijke chromosomen bevatten. Omdat gameten
slechts één exemplaar van lek chromosomenpaar bevatten, worden deze
cellen haploïd genoemd. Bij de versmelting van een haploïde spermacel en
een haploïde eicel ontstaat één enkele cel met het normale
chromosomenaantal. (nu dus 4 zaadcellen). Bij meiose krijgt elke dochtercel
beide kopieën van hetzij het chromosoom van de vader hetzij het
chromosoom van de moeder. Het grootste deel van de moederlijke
chromosomen kan bijv. naar de nee dochtercel gaan en het grootste deel
van de vaderlijke chromosomen naar de andere. Daardoor eindigt de
telofase I met de vorming van twee dochtercellen die lek een unieke
combinatie van moederlijke en vaderlijke chromosomen bevatten. In de
testis worden de dochter cellen die bij de eerste meiotische deling worden
gevormd (meiose I) secundaire spermatocyten genoemd: het bevat 23
chromosomen, die elk uit twee identieke chromatiden bestaan. Deze
worden tijdens meiose II gescheiden. Bij de voltooiing van de meiose II
worden vier onrijpe gameten of spermatiden gevormd, die even groot zijn
en elk 23 dochterchromosomen hebben.
Stap 3: de zaadcellen kunnen eerst nog niet zwemmen, op het eind hebben
ze een staartje, via de binnenruimte van de kanaaltjes kunnen ze door naar
de bijballen.
Samengevat: uit elke diploïde spermatocyt die meiose ondergaat, ontstaan vier haploïde
spermatiden. ( bij de vrouw ontstaan bij meiose één grote eicel en drie kleine, niet-functionele
cellen die uiteenvallen)
- Het proces duurt 9 weken.
- Spermacellen kunnen zich normaal alleen in de testes ontwikkelen bij een temperatuur die
1,1 graden lager ligt dan elders in het lichaam.
- Steuncellen spelen een belangrijke rol bij de spermatogenese en de spermiogenese.
Spermatocyten die meiose ondergaan en spermatiden, liggen niet vrij in de testiskanaaltjes,
maar zijn omgeven door het cytoplasma van steuncellen. Omdat de testiskanaaltjes geen
bloedvaten bevatten, moeten ze alle voedingsstoffen opnemen via diffusie vanuit de
omringende interstitiële vloeistof.
de grote steuncellen reguleren de chemische omgeving binnen de testiskanaaltjes en leveren
voedingsstoffen en chemische prikkels die de vorming en differentiatie van spermacellen
bevorderen.
- Voordat de spermacellen beweeglijk (actief zwemmend) en volledig functioneel worden
moeten ze capacitatie ondergaan. Dit vindt plaats nadat de spermacellen zijn gemengd met
klierproducten van de zaadblaasjes en zijn blootgesteld aan de omstandigheden binnen de
vrouwelijke voortplantingsorganen.
- Spermacellen kunnen gedurende enkele maanden in de zaadleiders opgeslagen blijven.
Tijdens deze periode zijn de spermacellen inactief en hebben ze een trage stofwisseling.
, Spermatogonia (stamcellen) in
testiskanaaltjes
- Mitose gedurende gehele leven
Primaire spermatocyten
(diploïd)
- Meiose vanaf puberteit (vanaf
hier zijn we pas vruchtbaar)
Deling tot spermatiden
- Spermiogenese
Ontwikkeling spermatiden tot
spermatozoa (spermacellen, nu
hebben ze een staartje)
Spermatozoa = spermacellen
Bestaat uit: de kop, middelste gedeelte en de staart.
- De kop bevat een kern met chromosomen. Aan het uiteinde van de kop zit het acrosoom: dat
enzymen bevat die noodzakelijk zijn voor de bevruchting.
- De kop is via een korte hals met het
middelste gedeelte verbonden. Dit gedeelte
bevat mitochondriën: leveren energie, in de
vorm van ATP voor de beweging van de
staart.
- De staart is het enige voorbeeld van een
zweephaar in het menselijk lichaam. Door
de staart wordt de spermacel verplaatst.
Mannelijke genitalia:
- Zaadbal – Tesis: hierin bevinden zich Testiskanaaltjes, hier worden de zaadcellen gemaakt en
testosteron.
- Bijbal – epididymis: hier worden de zaadcellen opgeslagen om ze uit te laten rijpen, na twee
weken ongeveer gaat het door naar de zaadleider
, - Balzak – scrotum: functie zijn lekker koud, is super voor kwaliteit van de zaadcellen, is er 35
graden.
- Zaadleider – ductus dereens
- Zaadblaasjes – vesicula seminalis: sperma bestaat voor 60% uit zaadblaasjesvocht, dit vocht
bestaat uit:
Fructose= suiker als energie
Prostaglandinen= om de buisjes, zaadkanalen extra te laten samentrekken
Fibrinogeen= bedoelt om in de vagina samen te klonteren (sperma samenklonteren
met vocht in de vrouw)
Is basisch. In vagina is het heel zuur dus als je lekker basisch bent overleef je het
- Prostaat – prostata: grote te vergelijken met een walnoot
Prostaatvocht
Seminaal plasmine: zorgt ervoor dat de urinebuis schoon blijft, soort desinfecterend.
- Urinebuis – urethra: sperma gaat via hier naar buiten. Je kan nooit plassen en klaarkomen te
gelijk. (lengte van 18-20cm)
- Klieren van Cowper – glandulae bulbo-urethrales: deze kliertjes geven helder slijm af,
voorvocht. In het voorvocht kunnen al actieve sperma cellen inzitten, je kan er al zwanger
van raken. Wij als vrouw hebben deze ook, maar heten anders… het smeert de eikel en de
vagina zodat de seks lekkerder is.
- Penis: bestaat uit
Wortel: stukje waar die vast zit aan het lijf
Drie zwellichamen (schacht): hier stroomt bloed in waardoor de penis stijf wordt
Eikel – glans penis
2-5 ml sperma tijdens het klaarkomen bij een man. Deze vloeistof wordt ejaculaat genoemd en
bestaat voornamelijk uit± spermacellen, zaadvocht en enzymen.
Het aanzetten van zaadcel/eicel productie komt door hormonale beïnvloeding:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jobaar2001jlb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now