Uitgebreide samenvatting pincode 4/5 havo economie: Schaarste en ruil. Een goede samenvatting waar alle belangrijke punten in staan. Begrippen staan goed uitgelegd! Deze samenvatting heeft mij erg geholpen en ik hoop dat hij jullie ook kan helpen!
Hoofdstuk 1 Kopen is kiezen
Paragraaf 1 Wat is schaarste?
Hoe maak je keuzes?
De keuze die je maakt, sluit andere alternatieve uit. Je kunt jezelf niet opdelen; je tijd is dus
beperkt en daardoor schaars.
Schaarste = ontstaat doordat je niet genoeg middelen hebt om in al je behoeften te voorzien.
Economen vinden dat tijd schaars als je keuzes moet maken over de manier waarop je de
tijd besteed
Economie = de wetenschap die zich bezighoudt met de manier waarop mensen in een
samenleving omgaan met schaarse middelen. Economie betekent letterlijk beheren van een
huishouden.
Je bent wat je koopt?
de prioriteiten die iemand stelt, hangen af van zijn verplichtingen en zijn behoeften.
Economen onderscheiden de volgende behoeften:
- basisbehoefte of primaire behoefte: zijn gericht op overleven. Hierbij moet je denken
aan een dak boven je hoofd, voedsel en kleding
- secundaire behoeften: dit zijn behoeften die pas van belang worden als de primaire
behoeften zijn vervuld. Hierbij kun je onderscheid maken in:
- normale behoeften: dit zijn behoeften die net uitsteken boven het bestaansminimum.
Denk bijvoorbeeld aan de behoefte om te sporten en de behoefte om in de buurt van
een school te wonen
- luxe behoeften: dit zijn behoeften die ver uitsteken boven het bestaansminimum.
Denk hierbij aan merkkleding en een sportwagen
Statusgoederen = producten waarmee je kunt voorzien in de behoefte aan erkenning,
waardering en het onderscheiden van anderen
De grens tussen basis-, normale en luxe behoeften is niet altijd duidelijk en afhankelijk van
de situatie. Bovendien veranderen deze grenzen doordat normen en waarden in de
maatschappij veranderen, zoals een tv was vroeger een luxe product en nu niet. Behoeften
zijn bovendien afhankelijk van factoren als leeftijd, inkomen en gezondheid
Als de middelen beperkt zijn
Het uitgangspunt van economen is dat huishouden (gezinnen) meer behoeften hebben dan
ze met hun beschikbare middelen kunnen invullen. En als de middelen tijd en geld beperkt
zijn , moet je beslissen over de manier waarop je de middelen aanwendt. Middelen zijn
daardoor alternatief aanwendbaar
1
, Alternatief aanwendbaar = middelen zijn voor verschillende mogelijlkheden in te zetten
Omdat uitgaven van een gezin vaak voor een langere tijd vastliggen, moet een gezin
bepalen over welk budget er beschikt kan worden.
Budget = het (beperkte) bedrag dat je maximaal kunt besteden in een periode. Een ander
woord is bestedingsruimte
Begroting = een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven in een bepaalde
periode. Bij een overschot op de begroting houd je geld over en kun je dat bedrag sparen
voor grote uitgaven in de toekomst
Productiefactoren = de middelen natuur kapitaal, arbeid en ondernemingsschap (KANO),
die worden ingezet voor de productie van goederen
Productiefactoren:
- natuur: levert de grond, natuurlijke grondstoffen en energie
- kapitaal: bestaat uit hulpmiddelen waarmee de productie sneller kan verlopen.
Economen noemen dit ook wel kapitaalgoederen, zoals machines, gebouwen en
transportmiddelen
- arbeid: is de inspanning van mensen. Dit noem je ook menselijk kapitaal
- ondernemerschap: is het initiatief om bovenstaande productiefactoren met elkaar te
combineren. Hierbij neemt de ondernemer een risico. Dit is eigenlijk een specifieke
vorm van arbeid
Investeren = de aanschaf van kapitaalgoederen of grond met het doel hier geld mee te
verdienen
Paragraaf 2 Besteding van je budget
krap bij kas
Om inzicht te krijgen in de spanning tussen je behoefte en budget, maak je een begroting.
Zijn je verwachte uitgaven dan je verwachte inkomsten, dan heb je een tekort .
Je hebt dan een budgettair probleem (= een tekort dat ontstaat wanneer de uitgaven hoger
zijn de inkomsten)
Voor een budgettair probleem zijn er 2 oplossingen:
1. de uitgaven verlagen (= bezuinigen)
2. de inkomsten verhogen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sophie412. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.07. You're not tied to anything after your purchase.
