Hoofdstuk 4 – Hoe wij leren door directe ervaring en door nadoen
Kernvragen :
- Wat is leren en welke leervormen bestaan er ?
- Wat lijkt op leren, maar is juist van leren te onderscheiden ?
- Wat voor leerproces is klassiek conditioneren en wat kunnen we ermee
verklaren ?
- Wat voor leerproces is operant conditioneren en wat kunnen we ermee
verklaren ?
- Wat voor een leerproces is sociaal leren en wat kunnen we ermee
verklaren ?
- Welke leerwetten zijn te onderscheiden ?
- Hoe kunnen we kennis over leerprocessen inzetten in opvoedings- en
hulpverleningssituaties ?
4.1 Inleiding
Associatief leren : het leren van verbanden of relaties.
Vormen van associatief leren:
Klassiek conditioneren
Operant conditioneren
De onderstaande begrippen, instinct, reflexen en rijping, worden gebruikt bij het
beschrijven en verklaren van gedrag bij mens en dier.
Instinct : is een aangeboren patroon van handelingen dat kenmerkend is voor
een specifieke diersoort. Bij het uitoefenen van een instinct speelt ervaring of
leren geen rol.
Elk instinct wordt door een specifieke prikkel van buiten het organisme in
werking gezet.
Instincten zijn aangeboren en zijn gedurende de evolutie van de soort
ontwikkeld.
Het doel van een instinct is de overlevingskans van een individu en
daarmee de soort te vergroten.
Reflexen : een eenvoudige mechanische reactie van het lichaam op een prikkel.
Hij is aangeboren en niet te beïnvloeden met onze wil.
De overeenkomst met een instinct is dat het automatisch gaat; er wordt
niet bij nagedacht.
Bij een reflex vindt eerst het gedrag plaats; pas daarna worden we ons
bewust van dat gedrag.
Rijping : is de ontwikkeling van een persoon in de loop der tijd. Ze verloopt
relatief onafhankelijk van omgevingsinvloeden, ervaring en oefening.
Bij rijping gaat het om het tijdstip waarop leerprocessen hun invloed doen
gelden.
, P1.04 – Leerpsychologie
Samenvatting
4.2 Wat is leren?
Leren : is een verandering of aanpassing in gedrag, kennis of waarden als gevolg
van ervaring. Ten grondslag aan het leren liggen nieuwe verbindingen tussen
neuronen.
Belangrijke aspecten bij definities van leren :
1. Leren veroorzaakt een ‘relatief permanente verandering’ ; degene die iets
leert is tot iets anders of nieuws in staat. De verandering kan ook slaan op
een nieuwe verbinding tussen zenuwcellen in de hersenen.
2. Leren produceert nieuwe gedragsmogelijkheden en nieuwe kennis. De
term gedragsmogelijkheden geeft aan dat het gedrag niet per se vertoond
hoeft te worden. Mensen kunnen iets zonder het resultaat daarvan te laten
zien.
3. Bij leren spelen de gevolgen – beloning of straf – vaak een rol. Als we iets
leren, wat toevallig kan verlopen, dan bepalen de gevolgen of het gedrag
vaker, nooit meer of zo nu en dan vertoond gaan worden.
4. Bij leren speelt oefening ook een rol. Door oefening kan het
gedragsrepertoire uitgebreid en vervolmaakt worden.
Stimulus : is een verandering binnen of buiten een organisme waarop gereageerd
wordt door het organisme.
Een stimulus is alles wat enige invloed heeft op het gedrag van een
organisme.
Respons : is een reactie van een organisme op een verandering in het organisme
zelf of in de omgeving.
Met een respons bedoelen we het gedrag dat door de stimulus wordt
uitgelokt.
De respons is verbonden aan de stimulus.
Een respons hoeft niet perse zichtbaar te zijn.
Overte respons : is een reactie die tot uitdrukking komt in gedrag en dus
zichtbaar is voor anderen.
Coverte respons : is een reactie die niet tot uitdrukking komt in gedrag en
dus niet zichtbaar is voor anderen
Stimulus-responspsychologie : de leerpsychologie die al het leergedrag van de
mens probeert te verklaren vanuit de begrippen stimuli & respons.
Behaviorisme : een stroming in de psychologie die het stimulus-respons-denken
gemeengoed heeft gemaakt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lizzy3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.