Paragraaf 1
Artikel 3:44 lid 1 BW bepaald dat een rechtshandeling die tot stand is gekomen onder
invloed van bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden, niet nietig maar
vernietigbaar is. De overeenkomst heeft in dit geval even bestaan maar na vernietiging
wordt deze met terugwerkende kracht alsnog niet erg. Een overeenkomst die in strijd is met
een wettelijk verbod, is nietig op vernietigbaarheid moet een beroep worden gedaan,
nietigheid bestaat van rechtswege.
Ook een rechtshandeling van minderjarigen of iemand die onder curatele is gesteld, onder
bepaalde voorwaarden, vernietigbaar.
Nietigheid en vernietigbaarheid bepalen de grenzen van de rechtshandeling.
Een probleemsituatie die zich voor kan doen maar een rechtshandeling is wilsontbreken.
Mensen kunnen zich verspreken of verschrijven. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan
iemand die op een veiling per ongeluk een bordje opsteken bij een prijs die jij niet wil. Er is
dus een verklaring, maar geen met de verklaring overeenstemmende wil. Er is dan volgens
artikel 3:33 BW geen rechtshandeling. De hoofdreeks is dat er in deze gevallen toch een
rechtshandeling tot stand kan komen als de tegenpartij niet hoefde te vermoeden dat er bij
de verklaring sprake was van wilsontbreken. Hij hoeft immers niet te vermoeden dat de
verklaring eigenlijk niet zo bedoeld was. Dit wordt ook wel aangeduid met het
vertrouwensbeginsel. Als de tegenpartij wel kan vermoeden dat er iets mis is met de
verklaring, is het vertrouwen niet gerechtvaardigd. In dit geval kan hij er ook geen beroep op
doen.
Paragraaf 3.3
Ook ingeval van een geestelijke stoornis kan er sprake zijn van wilsontbreken. Artikel 3:34
BW geeft hiervoor een regeling. Dit is een andere situatie dan iemand die onder curatele
wordt gesteld. Een meerderjarige met een geestelijke stoornis kan onder curatele worden
gesteld. Deze persoon wordt handelingsonbekwaam: hij kan geen rechtshandelingen meer
verrichten tenzij hij toestemming heeft van zijn curator. Doet hij dit toch dan kan de curator
deze vernietigen. Niet iedereen met een geestelijke stoornis is onder curatele gesteld.
Artikel 3:34 BW is een regeling voor de situatie waarin iemand rechtshandeling verricht
onder invloed van de geestelijke stoornis, terwijl hij niet onder curatele staat. Hij heeft het
wel gezegd en er was wel een wil, maar hij wilde het niet echt omdat de wil hier onder
invloed van de stoornis totstandkomt wordt deze geacht te ontbreken. Eenzijdige gerichte
rechtshandeling hem zijn in dit geval vernietigbaar. Eenzijdige ongerichte rechtshandeling
aan zoals een testament zijn direct nietig.
Het artikel geeft twee alternatieven om vast te stellen wanneer er sprake is van
wilsontbreken:
1. De stoornis moet een redelijke waardering van de bij de handeling betrokken
belangen hebben belet, of
2. De verklaring moet onder invloed van de stoornis zijn gedaan.
,De laatste zin van het artikel, wordt door het gebruik van de term vermoeden, een
rechtsvermoeden. En rechtsvermoeden is belangrijk voor de bewijslevering van de
procedure. Als een beroep op rechtsvermoeden kan worden gedaan zal de rechter hiervan
uitgaan, tenzij de wederpartij met overtuigend tegenbewijs komt. De bepaling tenzij het
nadeel op het tijdstip van de rechtshandeling niet was te voorzien is een negatief
geformuleerde rechts voorwaarden --> de wetgever geeft aan dat de geestelijk gestoorde in
principe kan volstaan met te stellen en te bewijzen dat de rechtshandeling nadelig was,
waarna het aan de tegenpartij is om aan te tonen dat het nadeel op het moment van de
rechtshandeling niet was te voorzien. Een beroep op Artikel 3:34 BW kan worden gepareerd
door Artikel 3:35 BW. Wanneer een rechtshandeling nadelig is, betekent het dat
aangenomen kan worden dat de rechtshandeling onder invloed van de stoornis is gedaan.
Stel dat een geestelijk gestoorden zijn auto heeft verkocht voor een prijs beneden de
marktwaarde is de rechtshandeling nadelig.
Paragraaf 4
In het geval van een geestelijke stoornis kan der wil worden geacht te ontbreken, maar kan
er desondanks via Artikel 3:35 BW een rechtshandeling tot stand gekomen zijn. Er wordt
gesproken van een dubbele grondslag van de rechtshandeling. De rechtshandeling kan op
twee manieren ontstaan:
1. Via Artikel 3:33 BW: Wil en verklaring stemmen overeen, of
2. Via Artikel 3:35 BW: Er is een verklaring, maar de wil ontbreekt. Omdat het recht
degene beschermd die er redelijkerwijs op mocht vertrouwen dat de verklaring
gedeelte werd, kan er bij wilsontbreking toch een rechtshandeling ontstaan.
De wetgever hanteert het primaat van de wereld --> er kan alleen een rechtshandeling tot
stand komen als er een mail is. Artikel 3:35 BW biedt slechts een noodoplossing.
Paragraaf 5
In de rechtspraak speelt een beroep op gerechtvaardigd vertrouwen regelmatig een rol. Dit
is bijvoorbeeld ook het geval in een situatie waarin een werknemer ruzie krijgt op het werk
en in het heetst van de strijd zegt dat hij zijn arbeidsovereenkomst op zegt het kan zijn dat
hij het eigenlijk niet zo bedoelde. Een opzegging heeft voor de werknemer grote gevolgen. In
dit licht heeft de hoge Raad het standpunt ingenomen dat de werkgever niet zonder meer en
direct aan de verklaring van de werknemer de zin mag toekennen dat hij de
arbeidsovereenkomst daadwerkelijk wil opzeggen.
Paragraaf 6
Artikel 3:40 bepaald dat een rechtshandeling nietig is wanneer deze in strijd is met de
openbare orde, de goede zeden of met een dwingende wet bepaling in. Een nietige
rechtshandeling bestaat simpelweg niet.
Als een wetgever een wetsbepaling heeft geformuleerd die wel eens maar zaken voor biedt,
maar vooral een partij probeert te beschermen, is er slechts vernietigbaarheid. Dit vloeit
voort uit het geen achterdocht komt in de eerste zin van lid twee. Lid drie geeft een
vergelijkbare bepaling. Het zegt dat de nietigheid ook achterwege blijft als de wet bepaling
niet de strekking heeft de geldigheid van de rechtshandelingen te ontnemen. Een voorbeeld
is een koopovereenkomst die in een winkel na sluitingstijd wordt gesloten. Een winkel mag
, na sluitingstijd niet open zijn maar de wetgever heeft met deze bepaling niet de bedoeling
gehad om de gesloten koopovereenkomst ongeldig te verklaren.
Paragraaf 7
Wilsontbreken is de situatie waarin iemand iets verklaard wat hij niet wil. Als de wil
gebruiker is gevormd is er sprake van wilsgebrek, bijvoorbeeld bedreiging, bedrog en
misbruik van omstandigheden. Bij minderjarigen en mensen die onder curatele staan is er
geen spraken van wilsgebrek in de zin van de wet. Deze personen zijn niet
handelingsonbekwaam.
Een rechtshandeling die in strijd is met Artikel 3:40 BW is niet erg. Een rechtshandeling
waarbij sprake is van een wilsgebrek, bijvoorbeeld bij een overeenkomst die verricht is op
grond van een geestelijke stoornis, is vernietigbaar. Het burgerlijk wetboek laat het aan
degene die een beroep op het wilsgebrek kan doen over of hij de rechtshandeling vernietigd
of niet.
Bij bedreiging is het minder duidelijk waarom de wetgever hier niet voor nietigheid heeft
gekozen. Bedreiging is in strijd met de wet. Omdat de wetgever in Artikel 3:44 BW zegt dat
de bedreigingen leidt tot vernietigbaarheid, wijkt hij hier af van de hoofdreeks dat
rechtshandelingen die strijdig zijn met de wet niet erg zijn. De bijzondere regel gaat hier voor
de algemene regel van Artikel 3:40 BW. De wetgever laat het aan de bedreigde over of hij de
rechtshandeling wil vernietigen. Bijvoorbeeld als een jongetje van zes een staatslot koopt en
hij wint zullen de ouders de overeenkomst niet vernietigen. Dat een rechtshandeling
vernietigbaar is in plaats van nietig, kan dus gunstig zijn als de overeenkomst hier niet erg
was geweest, zou de winkelier eigenaar zijn gebleven van het staatslot, de
koopovereenkomst had dan immers niet bestaan.
Paragraaf 8
In Artikel 3:44 lid 2 BW staat wat er onder bedreiging valt. Het is van belang dat iemand,
onder invloed van de bedreiging, bewogen wordt tot het verrichten van een
rechtshandeling. De bedreiging moet zodanig zijn dat een redelijk oordelend persoon erdoor
kan worden beïnvloed.
Verbintenisrechtelijk gezien is het afgeven van geld of zaken onder bedreiging zonder
tegenprestatie, een schenkingsovereenkomst. Als de bedreigde op het aanbod ingaat,
ontstaat er een schenkingsovereenkomst, waarbij de wil van de bedreigde Echt er
overduidelijk zeer gebrekkig is gevormd. Doordat er een aanvaarding moet zijn, bestaat er
een verschil tussen bedreiging met geweld en diefstal met geweld. Er moet voor bedreiging
in de zin van Artikel 3:44 lid 2 BW sprake zijn van een instemming, al komt hij dan tot stand
onder invloed van de bedreiging.
De bedreiging moet onrechtmatig zijn. Iets is in ieder geval onrechtmatig als het strafbaar is.
Wanneer iemand onder druk van de openbaring van een geheim wordt bewogen tot de
afgifte van geld of zaken is dit strafbaar. We spreken dan van afdreiging.
Bedreiging op grond van 3:44 lid 2 BW kan dus niet alleen een grond voor vernietiging
opleveren, maar ook een strafbaar feit: privaatrecht en strafrecht komen samen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pukkkkkk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.