Mond -> vertering door kauwen en mengen met speeksel
Slokdarm -> transport
Maag -> maagzuur schakelt micro-organismen uit, eiwitvertering
Dunne darm -> verteringssappen uit lever en pancreas toegevoegd, voedingsstoffen opname
in het bloed
Dikke darm -> voedsel indikken en bewerkt door bacteriën -> ontlasting
1. Klinische aandachtspunten
1.1 Voedselinname
Voedselinname: het eten of op een andere manier
innemen van voldoende voedingsstoffen, valt onder
de basiszelfzorgfuncties.
Factoren van belang bij zelfzorg voedselinname:
- Helder bewustzijn
- Mobiliteit
- Hongergevoel
- Intacte slikreflex
Calorieën: energetische waarde van voedsel. Man 2500/dag, vrouw 2000/dag.
Voedingsstof (nutriënt): elk molecuul dat op enige wijze door het lichaam opgenomen en
nuttig gebruikt kan worden.
- Macronutriënten: brandstoffen leveren calorieën
o Koolhydraten (leveren glucose, voorkeursbrandstof)
o Vetten (reservebrandstof en bouwstof: essentiële vetzuren)
o Eiwitten (bouwstof en reservebrandstof)
- Micronutriënten
o Mineralen
o Vitamines
Schijf van 5:
- Groente en fruit
- Brood, granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten
- Zuivel, vleeswaren, vis, ei, vleesvervangers en peulvruchten
- Margarine, olie, boter en vet vlees
- Dranken
Functiestoornissen met betrekking tot de voedselinname:
- Te ziek om te eten
- Psychosociale problemen (anorexia, eetverslaving)
- Misselijk/braken
- Obesitas
, 1.2 Afbraak en vertering
Enzymen: worden gebruikt om de voedingsstoffen te splitsen.
- Eiwitten -> aminozuren
- Koolhydraten -> enkelvoudige suikers (monosachariden)
- Vetten -> glycerol en vetzuren
Afbraak en vertering: het zodanig klein maken van het ingenomen voedsel dat dit
opgenomen kan worden in het bloed.
Mond:
Speeksel: water, slijm, amylase (zetmeel splitsend enzym) en lysozyme (schakelt bacteriën
uit). Per dag 1-1,5L productie.
Maag: tijdelijke opslagruimte met een wand van krachtige spieren.
Maagsap: per dag 2L productie, pepsinogeen, slijm (bescherming maagwand), intrinsieke
factor en zoutzuur (dood bacteriën). pH van 1-3.
Pepsinogeen: onder invloed van zoutzuur omgezet in pepsine.
Pepsine: eiwitafbraak.
Zoutzuur: schakelt micro-organismen uit.
Gastrine: wordt door het onderste deel van de maag geproduceerd en stimuleert de
klieractiviteit in de rest van de maag.
Dunne darm: in het duodenum worden gal en pancreassappen gemengd met de voedselbrij.
Gal: product vanuit de lever, wordt in de galblaas opgeslagen, emulgeert de vetten.
Bilirubine uit gal wordt omgezet in de bruine kleur van de ontlasting.
Pancreassappen:
- Bicarbonaat: zure maaginhoud te neutraliseren
- Amylase: afbreken zetmeel tot maltose
- Eiwit splitsende enzymen: lange ketens in stukken knippen
- Lipase: splitsen van vetten in glycerol en vetzuren
Dikke darm: voedselresten, deels kan dit nog afgebroken worden. Indikken voedselbrij.
Darmflora: bacteriën die vezels, zetmeel, suikers en eiwitten als voedsel gebruiken.
Maakt ook vitamine B en K aan.
Voorbeelden functiestoornissen met betrekking tot de afbraak en vertering:
- Galwegobstructie: voedingsstoffen kunnen minder goed opgenomen worden.
- Acute/chronische pancreatitis: pancreasenzymen tasten eigen weefsel aan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HannahVdVeen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.