Samenvatting
Samenvatting: Preventie in de hulp- en dienstverlening
- Vak
- Instelling
Samenvatting van 19 pagina's voor het vak Preventie en pedagogiek in het onderwijs aan de HW
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
LeonieK
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 11.1 Korte geschiedenis
Het idee van preventie ontstond in de 19 e eeuw. De volksgezondheid stond toen
centraal: hoe worden ziekten voorkomen? Dit begon met aanleg van een riolering,
gezondere huisvesting, afschaffing kinderarbeid, verbeterde werkomstandigheden en
vaccinaties. Hierna ging de aandacht ook uit naar de geestelijk gezondheidszorg, te
beginnen bij kinderen. Er werden campagnes en ondersteunende wetten en regels
ingevoerd om in een vroeg stadium maar in te grijpen. Ook regelmatig toezicht
bleek geen overbodige luxe. OTS is een voorbeeld van een preventieve maatregel.
Preventie is van oudsher overwegend sociaal-medisch, maar kwam na WOII terecht in
alle sectoren. Het ging lang om dezelfde gedachte:
- Beter voorkomen dan genezen
- Voorlichting over drug en alcohol kan helpen om latere verslaving te
voorkomen
- Voorlichting over gezonde voeding en gebitsverzorging kan dure
behandelingen voorkomen
- Vroegtijdig signaleren van leer- en motivatieproblemen kan spijbelen of
schoolverlaten voorkomen
- Tijdig ingrijpen bij signalen van een dreigende criminele carrière kan escalatie
voorkomen.
Somatische preventie baseert zich vooral op de verspreidingsdynamiek van de
infectieziekten, maar bij psychosociale problemen zijn er vaak moeilijk te
beantwoorden vragen over de aard en oorzaak. Buiten het medische domein
kenmerkt preventie zich vaak door gebrek aan helderheid en door terminologische
verwarring.
1.2 Uitgangpunten, motieven en belangen
Aan preventieactiviteiten liggen meestal idealistische motieven ten grondslag. Uit
evaluaties blijkt echter dat het bereiken van de beoogde doelen in veel gevallen
onvoldoende lukt. Preventie heeft vaak een meerduidig karakter, wat vooral
samenhangt met de normatieve gebondenheid. Preventie berust namelijk altijd op
normen (wat is ‘goede’ opvoeding). In onze pluriforme samenleving staan
opvattingen en levensstijlen voortdurend ter discussie en zo ook preventieve doelen.
Omdat bovendien ook het individualistische ‘zelf kiezen’ als de belangrijkste/meeste
dwingende norm geldt, staat preventie voor de opgave haar normatieve
uitgangspunten steeds opnieuw te legitimeren en acceptabel te maken. Ondanks
deze altruïstische motieven, zijn preventieve activiteiten meestal niet los te zien van
belangen of heersende machtsverhoudingen (eigenbelang in een bepaalde
preventie).
1.3 Preventie en recente beleidsontwikkelingen
Sinds de jaren 80 neemt preventie op uiteenlopende terreinen een steeds
belangrijker plaats is.
Integraal veiligheidsbeleid
Het toegenomen belang dat burgers aan veiligheid toekennen leidt vanaf de vroege
jaren 90 tot de ontwikkeling van het integraal veiligheidsbeleid. Er wordt gestreefd
naar een integrale aanpak: ook andere partijen dan het bestuur, de politie of OM
moeten een actieve rol spelen. De uitwerking en uitvoering moet vooral op lokaal
niveau gestalte krijgen. Als belangrijk uitgangspunt geldt een goed evenwicht tussen
,preventieve en repressieve maatregelen. Er wordt vooral zwaar ingezet op
jeugdcriminaliteit.
Preventie van jeugdcriminaliteit
Medio jaren 90 komt er een CRIEM-nota waarin aandacht wordt besteed aan
jeugdcriminaliteit. Deze werk vooral veroorzaakt door migrantengroepen en hun
omstandigheden. Er zijn drie beleidssporen te onderscheiden:
1. Gericht op voorschoolse periode waarin moet worden voorkomen dat allochtone
kinderen met een achterstand op de basisschool beginnen
2. Gericht voorkomen van spijbelen en vroegtijdig schoolverlaten
3. Aanpak van jongeren die crimineel gedrag vertonen.
Toch wordt er naar jaren aangestuurd op een ‘gezamenlijke en breed gedragen
aanpak’. Bestaat uit 3 deelaspecten:
1. Er moet een pakket met algemene preventieve maatregelen worden ontwikkeld
(opvoedingsondersteuning, vroegtijdige signalering, preventie in het onderwijs)
2. Meer gerichte preventieve aanpak is nodig. Deze moet zich richten op ernstige
risicofactoren.
3. Een repressieve(curatief) aanpak is gewenst. Er moeten meer instrumenten
worden ontwikkeld waarmee het risico op herhaling gescreend kan worden.
Bij voorkeur moet preventief beleid op lokaal niveau vorm krijgen. Onderlinge
samenhang en samenwerking tussen instellingen op verschillende terreinen is een
voorwaarde.
1.4 Preventie: een nadere begripsaanduiding
Preventie is het door middel van doelgerichte, georganiseerde activiteiten
voorkomen van ernstige problemen bij mensen, of van een verergering van die
problemen. Het gaat bij psychosociale interventie uitsluitend om problematiek die als
ernstig wordt ervaren, waarvan de persoon of diens omgeving veel last ondervindt,
waarbij er zelf geen oplossing meer gevonden kan worden.
Vormen van preventie
Collectieve preventie: doelgroep met wisselende omvang
Individuele preventie: begeleiding/advisering gericht op één persoon
Specifieke preventie: één specifiek duidelijk af te bakenen probleem
Generale preventie: een bepaalde doelgroep om problemen in een meer algemene
zin te voorkomen
Situationele preventie (in criminaliteitspreventie): ingrijpen in de fysieke omgeving
Persoonsgerichte preventie: gericht op (potentiële) daders/slachtoffers
Directe preventie: uitvoerder heeft direct contact met de betrokkenen
Indirecte preventie: beïnvloeding door tussenpersonen
Primaire preventie: terugbrengen van de incidentie (nieuwe gevallen) van bepaalde
problemen in een bepaalde gemeenschap.
Secundaire preventie: de prevalentie (aantal gevallen) moet verminderd worden. Dit
wordt bereikt door voorkomen van nieuwe gevallen en het verkorten van de duur van
de problemen.
Tertiaire preventie: reductie van negatieve gevolgen van een probleem in een
bepaalde gemeenschap. (behandeling, revalidatie, nazorg, verkorten duur en
voorkomen nieuwe gevallen) tertiair omvat ook primaire en secundaire preventie.
Dit is volgens Caplan, maar heeft een aantal beperkingen!!
Primaire preventie: voorkomen dat aandoeningen, problemen, stoornissen zullen
optreden. Vooral gericht op groepen/individuen met een hoog risico nog voordat zij
, problemen krijgen.
Secundaire preventie: duur v.d. stoornis verminderen
Tertiaire preventie: ondervangen van de gevolgen en beperkingen van het probleem.
Secundaire en tertiaire preventie liggen dicht bij hulpverlening zelf. Echter is bij
hulpverlening sprake van een hulpvraag van de cliënt. Preventie vindt plaats op
grond van een probleemdefinitie die door een groep in de samenleving wordt
gesteld.
Risico’s en beperkingen van preventie
Preventie is niet altijd mogelijk. Men is vaak onvoldoende in staat om nauwkeurig
categorieën met een hoog risico te omschrijven. Daarnaast zijn veel van de bekende
risicofactoren te algemeen om als aangrijpingspunt te dienen. Ook kan je storten op
de continuïteitshypothese: niet alle eerste signalen leiden uiteindelijk tot een
ernstige stoornis. Baadt het niet dan schaadt het niet geldt niet altijd, men loopt de
kans mensen ten onrechte tot een risicogroep te rekenen (stigmatisering). Hiertegen
kunnen ethische bezwaren bestaan. Ook kan preventie onbedoelde gevolgen teweeg
brengen.
1.5 De preventiecyclus
De preventiecyclus bestaat uit 7 fasen en kan worden gebruikt om preventie
activiteiten en –programma’s met elkaar te vergelijken of om te bepalen of
uitvoeringsactiviteiten wel sporen met de afspraken. De cyclus heeft een analytisch
karakter. De fasen hoeven niet in deze volgorde aan de orde te komen.
De 7 stappen van de preventiecyclus
1. Opstellen van een analyse van de problemen
2. Vaststelling van concrete doelstellingen + duidelijke omschrijving doelgroep
3. Selectie/vroegtijdige signalering
4. Keuze voor interventie
5. Organisatievorm van de actie (gebruik van netwerk instelling, of nieuw
netwerk opzetten)
6. Uitvoering
7. Evaluatie
(voorbeeld in de praktijk pagina 29)
1.6 Preventie: een veelkleurig terrein
Bij preventie zijn vele organisaties en instellingen vanuit verschillende invalshoeken
betrokken. Problemen van jongeren op verschillende levensgebieden hangen vaak
nauw met elkaar samen. Dit is een belangrijke reden voor een integrale aanpak.
(pagina 32 voorbeeld van preventieve methoden)
1.7 Instrumentaliteit, moralisering en activering
Begrenzing van preventie is nodig. Dit wordt benadrukt door de aard van de
perspectieven die aan een preventie ten grondslag liggen. Activiteiten en
programma’s berusten namelijk vaak op een grotendeels impliciet denkmodel of
perspectief dat kan worden omschreven als instrumenteel-rationeel. Deze denkwijze
kent blinde vlekken en leidt bij consequente toepassing tot ongerijmdheden.
Instrumentaliteit
De instrumentaal-rationele opvatting van preventie is gebaseerd op een eenvoudig
causaal gedragsmodel. Dit bestaat uit een overzichtelijke keten van verschillende
oorzaken en gevolgen. Aandacht voor motivationele of subculturele achtergronden
zijn vaak gering. De dader wordt gezien als een black box of een rationeel
calculerende actor. In dit model wordt vooronderstelt dat problematisch gedrag te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LeonieK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $4.47. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen