Uitgebreide aantekeningen van alle colleges van Ondernemingsrecht
20 views 1 purchase
Course
Ondernemingsrecht 1 (RGMHA00606)
Institution
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Book
Van de BV en de NV
Zeer uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges van het vak Ondernemingsrecht 1. De aantekeningen zijn geschreven aan de hand van de opnames van de colleges waardoor het dus zeer uitgebreid is en alles in de aantekeningen staat.
COLLEGES ONDERNEMINGSRECHT 1 2021-2022
College 1: Ondernemingsvormen - Oprichting BV/NV (Boschma)
We gaan het in dit vak hebben over de kapitaalvennootschappen: de NV en de BV. Maar er zijn
natuurlijk nog veel meer vormen waarin een onderneming kan worden gedreven: stichtingen,
verenigingen, coöperaties en personenvennootschappen. Die komen in dit vak verder niet aan bod.
Nederlands Ondernemingsrecht:
Het Nederlandse ondernemingsrecht kan gezien worden als een grote legpuzzel. Heel veel
stukjes van deze legpuzzel zijn gelegd door de Europese wetgever. Europa zei bijvoorbeeld dat
we voor de naamloze vennootschap kapitaalbeschermingsregels moesten introduceren, dit heeft
de Nederlandse wetgever niet zelf bedacht maar moest vanuit Europa en dus is dit in Boek 2 BW
opgenomen → 2e richtlijn op het gebied van het vennootschapsrecht. Een ander voorbeeld is
vertegenwoordiging van de BV en de NV, die regels hebben wij ook niet zelf bedacht maar zijn
afkomstig uit de 1e richtlijn op het gebied van het vennootschapsrecht.
Naast deze Europese invloeden op het Nederlandse Ondernemingsrecht gaat de Nederlandse
wetgever soms ook initiatieven ontplooien om het ondernemingsrecht bijvoorbeeld
aantrekkelijker te maken. Dat is in 2012 gebeurd: grote wetgevingsoperatie → het BV-recht is
toen geflexibiliseerd. Reden: we zagen soms dat Nederlandse ondernemers hun toevlucht namen
naar het buitenland en daar hun vennootschap naar buitenlands recht gingen opzetten om hier in
Nederland activiteiten te gaan ontplooien omdat het buitenlandse recht op bepaalde punten
soepeler was.
Boek 2 BW:
- 1 oktober 2012 - Wet Flex-BV.
- Doel: de Nederlandse BV aantrekkelijker maken. Door:
- De inrichtingsvrijheid is groter gemaakt. Voorheen gold dat bestuurders als
hoofdregel zouden moeten worden benoemd door de algemene vergadering.
Vanaf 2012 staan wij onder omstandigheden ook toe dat een bestuurder niet
wordt benoemd door de algemene vergadering (waar alle aandeelhouders
deel van uitmaken) maar dat een bestuurder wordt benoemd door een beperkt
groepje van aandeelhouders (bijv. de prioriteitsaandeelhouders).
- Daarnaast: voor 2012 moest je voor de oprichting van een BV een
minimumkapitaal bijeenbrengen van €18.000. Let op: dit had Nederland
vrijwillig ingevoerd, want de Europese wetgever dwong ons alleen dit soort
regels te hebben ten aanzien van de NV. Door dit minimumkapitaal voor de
BV is in 2012 een streep gegaan, dit is afgeschaft. Je hebt dus geen €18.000
meer nodig, je kunt een BV oprichten met 1 eurocent.
- 15 april 2020 - Voorontwerp modernisering NV-recht.
- Als dit allemaal doorgaat dan zullen de BV en de NV weer naar elkaar toegroeien
op bepaalde punten (niet op alle punten → bijv. kapitaalbeschermingsrecht voor
de NV kunnen we niet loslaten ivm lidmaatschap EU daarom gebonden aan de
tweede Europese Richtlijn).
, - 1 januari 2013 - Wet herziening enquêterecht.
- We weten nog van Handelsrecht: als er bij betrokkenen bij de vennootschap behoefte
is om een onderzoek in te stellen naar het beleid en de gang van zaken binnen de
onderneming dan kan er onder omstandigheden aan de Ondernemingskamer worden
gevraagd om een enquête te doen (= onderzoek naar het beleid en de gang van
zaken). Als daaruit blijkt dat er sprake is van wanbeleid, dan kunnen er allerlei
voorzieningen worden getroffen door diezelfde Ondernemingskamer.
- In 2013 hebben er veranderingen plaatsgevonden in het enquêterecht. Eén van deze
veranderingen is dat het bestuur van de vennootschap bij de Ondernemingskamer om
een enquête kan verzoeken (wordt ook wel zelf enquête genoemd).
- 22 augustus 2019 - Voorontwerp over de geschillenregeling en het enquêterecht.
- De regeling is nog niet optimaal, de geschillenregeling niet en de enquêteprocedure
op verschillende punten ook nog niet.
- Dit zal verder besproken worden in week 7 (colleges over de geschillenregeling en
het enquêterecht).
1 januari 2013 - Wet bestuur en toezicht NV/BV:
- Wettelijke regeling monistisch bestuursmodel.
- Dit heeft te maken met toezicht. Vennootschappen kunnen zelf toezicht
organiseren op hun bestuur en soms moeten ze dat ook doen. Als je een
structuurvennootschap (week 3) bent dan moet je in toezicht voorzien → dit zijn
hele grote vennootschappen. Dus: zij moeten, de rest mag toezicht organiseren.
- Het was van oudsher zo dat wij een dualistisch systeem kende. Dus als we toezicht
wilde creëren plaatste we naast het bestuur een ander orgaan (Raad van
Commissarissen). Dit kan vandaag de dag nog steeds.
- Heel veel Angelsaksische landen die kennen dat systeem niet. Zij kennen
wanneer zij in toezicht willen voorzien een zogenaamd monistisch
systeem → one tier board (otb).
- Dan: Bestuur bestaat uit niet-uitvoerende bestuurder(s) (nup) en uitvoerende
bestuurder(s) (up). De bedoeling is dan dat de niet-uitvoerende bestuurder(s) toezicht
houden op de uitvoerende bestuurder(s).
Daarnaast:
- Reguleren tegenstrijdig belang bestuurders in de besluitvormingsfase.
- Tegenstrijdig belang is een belang van een bestuurder dat haaks staat/tegengesteld is
aan het belang van de vennootschap. Het is het belang van de vennootschap dat
diezelfde bestuurder moet behartigen (Boek 2 BW).
- Wat te doen als een bestuurder een eigen belang heeft bij een bepaalde
transactie/overeenkomst? Tot 2013 regelde we dit in de vertegenwoordiging fase, dus
pas op het moment dat men al had besloten om het contract aan te gaan. Per 1
januari 2013: bij de besluitvormingsfase al. Dan mag de bestuurder met het
tegengestelde belang niet deelnemen aan de beraadslaging en de besluitvorming.
1 juli 2021 - Wet bestuur en toezicht rechtspersonen.
- Wat er in 2013 is bedacht voor de NV en de BV geldt nu ook voor de coöperatie, de stichting,
de vereniging en andere rechtspersonen van Boek 2 BW.
Schatting: we hebben zo’n 900.000 BV’s en we hebben ongeveer 4.000 NV’s. Let op: de NV´s zijn
niet van ondergeschikt belang omdat we er daar veel minder van hebben. In de NV’s worden vaak
,hele grote ondernemingen gedreven, bijvoorbeeld beursvennootschappen (die kiezen bijna altijd de
rechtsvorm van de NV).
Er zijn heel veel BV’s en NV’s, maar waarom kiezen Nederlandse ondernemers voor deze vormen?
Ruime mogelijkheden tot herstructurering voor BV en NV:
Dat er zoveel BV’s en NV’s zijn heeft er onder meer mee te maken dat er ruime mogelijkheden zijn
voor de herstructurering van de BV en de NV.
- Omzetting rechtspersonen: art. 2:18 BW: Stel je voor je hebt ooit gekozen voor de rechtsvorm
van de BV maar je bent groter geworden en wilt daarom een NV worden of een coöperatie
creëren, dan kan dat je kan de BV dan juridisch omzetten in een ander soort rechtspersoon
zonder dat je eerst die BV hoeft te ontbinden. Let op: je hebt dan dus een
vermogensovergang onder algemene titel. Dat is heel aantrekkelijk, je hoeft niet te
vereffenen.
- Fusie rechtspersonen: art. 2:308 e.v. BW: wanneer twee rechtspersonen beter samen verder
kunnen onder 1 BV.
- Splitsing rechtspersonen: art. 2:308, 344a e.v. BW: bijvoorbeeld wanneer het de voorkeur
heeft om bepaalde activiteiten onder te brengen in twee verschillende BV’s.
- Grensoverschrijdende fusie: art. 2:333b e.v. BW: bijvoorbeeld wanneer een Nederlandse BV
en een Duitse GMBH samen verder willen gaan. Je kunt dan afspreken dat de Nederlandse
BV opgaat in de GMBH. Maar je kunt ook afspreken dat er een nieuwe vennootschap naar
Duits of Nederlands recht wordt gecreëerd waarin beide ondernemingen opgaan.
- Grensoverschrijdende omzetting kapitaalvennootschappen: rechtspraak EHvJ.
Twee mogelijke situaties:
- Ten eerste de situatie waarin een Nederlandse BV een Duitse GMBH wil worden.
Hier is nog geen regeling over in ons Boek 2 BW, er moet gekeken worden naar de
rechtspraak van het Europese Hof van Justitie: HvJEU Cartesio: de lidstaat mag niet
verhinderen dat de naar zijn recht opgerichte vennootschap (hier: BV) zich omzet in
een vennootschap waarop het recht van een andere lidstaat van toepassing is. Dus:
Nederland mag een BV niet tegenhouden wanneer deze zich wil omzetten naar een
Duitse GMBH. Let op: dit wordt ook wel outbound omzetting genoemd.
- Ten tweede kan zich ook de situatie voordoen waarin een Duitse GMBH een
Nederlandse BV wil worden. Dan moet ook gekeken worden naar rechtspraak van het
HvJEU: HvJEU Vale: als je als lidstaat een regeling kent voor binnenlandse
omzetting dan moet je als lidstaat ook die mogelijkheid bieden aan een vennootschap
die onder het recht van een andere lidstaat valt. Met andere woorden: we moeten ook
de inbound-omzetting toestaan.
- Wij kennen in Nederland een dergelijke regeling: art. 2:18 BW.
Probleem: we hebben nog steeds geen regeling in Boek 2 BW.
Maar:
- Richtlijn EU 2019/2121 grensoverschrijdende omzetting en splitsing (iwtr. 1 januari
2020).
- Omzettingstermijn 31 januari 2023.
We kunnen natuurlijk al wel in de Richtlijn zien wat voor eisen de EU stelt aan een
grensoverschrijdende omzetting en splitsing. Dus de praktijk kan al wel een beetje
kijken wat de eisen zijn als we dat nu gaan doen voordat de nationale wetgeving er is.
, Andere voordelen BV/NV:
- Beperkte aansprakelijkheid aandeelhouders: zij kunnen alleen maar het bedrag kwijtraken wat
zij hebben gestort op de aandelen. Als hoofdregel kunnen ze niet verder worden
aangesproken, er zijn wel uitzonderingen op deze hoofdregel. Art. 2:175 en 2:64 BW.
- Let op: dit is een verschil met de personenvennootschappen waar de vennoten wel
persoonlijk aansprakelijk zijn.
- Overdraagbaarheid eigenaarsbelang: rechtspersonen kunnen zelf vermogen verkrijgen. Dit
vermogen kan ontstaan door de inbreng bij de oprichting van de NV of BV en na de
oprichting wanneer de NV of BV goederen verwerft bijvoorbeeld. Wanneer een
aandeelhouder gaat uittreden hoeven alleen maar de aandelen worden overgedragen, het
vermogen blijft waar het is namelijk bij de NV/BV.
- Vastomlijnde juridische organisatie: elke NV/BV beschikt over een Algemene Vergadering
en Bestuur. Die bevoegdheidsverdeling is nogal vastomlijnd. Door dat dingen goed en
duidelijk geregeld zijn verkrijg je rechtszekerheid.
- Fiscale motieven: de NV/BV vallen in de vennootschapsbelasting. De eerste schijf van deze
vennootschapsbelasting loopt t/m 245.000 euro, daarover ben je 15% vennootschapsbelasting
verschuldigd. Het gedeelte na die 245.000 euro ben je 25% over verschuldigd.
- Bij de personenvennootschappen: deze zijn fiscaal transparant en dit betekent dat de
pv niet zelf over de winst iets moeten afdragen dit moeten de achterliggende
vennoten. Je kijkt als het ware door de vennootschap heen en kijkt naar de
achterliggende vennoten. Wanneer de vennoten natuurlijke personen zijn dan moeten
zij natuurlijk inkomstenbelasting (IB) betalen.
Formaliteiten oprichting BV/NV:
- Constitutief vereiste: notariële oprichtingsakte.
- De notaris zal dan tezamen met de oprichters van de NV/BV statuten gaan maken.
- Sanctie: art. 2:4 lid 1 jo. lid 4 BW → dan is de NV/BV niet ontstaan. Als de
tentamen van een niet-ontstane NV/BV een vermogen is gevormd dat dat vermogen
wordt behandeld alsof de NV/BV wordt ontbonden. Er moet dan dus worden
vereffend (activa/passiva). Wanneer de passiva groter zijn dan de activa dan zijn
degene die als bestuurders van de niet-ontstane NV/BV zijn opgetreden (= pseudo
bestuurders) hoofdelijk verbonden voor de verbintenissen die opeisbaar zijn
geworden in het tijdvak waarin zij als pseudo bestuurders hebben gefungeerd.
- Wanneer de pseudo bestuurders dit niet kunnen voldoen dan: dan moet er
gekeken worden wie er namens de niet bestaande NV/BV heeft gehandeld
toen. Dan kun je die persoon nog gaan aanspreken.
- Richtlijn (EU) 2019/1151 digitale oprichting BV - omzettingstermijn - augustus 2021 (NLD
verlenging max. 1 jaar): deze richtlijn zegt eigenlijk dat lidstaten de mogelijkheid moeten
bieden aan ondernemers om hun vennootschap van het BV-type digitaal te doen oprichten.
Komend jaar krijgen we in NL dus de mogelijkheid om een BV digitaal op te richten.
- Geen constitutief vereiste is de inschrijving van de NV/BV in het handelsregister.
- Sanctie: bestuurdersaansprakelijkheid van art. 2:69 lid 2, sub a en at. 2:180 lid 2 BW.
Dus: wanneer de NV/BV niet wordt ingeschreven in het handelsregister dan geldt de
bestuurdersaansprakelijkheid.
Art. 2:69 lid 2 onder a/art. 180 lid 2 BW: inschrijvingsaansprakelijkheid bestuurders van
NV/BV:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leonievandis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.55. You're not tied to anything after your purchase.
