1.1 Criminologische wetenschappen:
Criminologie = Wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benaderd.
Criminaliteit = Menselijk gedrag dat door samenleving als schadelijk wordt ervaren en in
strafrecht is opgenomen.
Focus op jeugdcriminaliteit:
- Jongere die delicten plegen vóór 18 jaar = jeugddelinquentierecht.
- Criminologisch onderzoek en verklaringen voor jeugdcriminaliteit, hanteren niet strak
die leeftijdsgrens van 18 jaar.
- Slachtoffers kunnen van alle leeftijden zijn.
Cohen en Lippens definiëren domein van criminologie met volgende vragen:
- Waarom worden wetten gemaakt?
- Waarom worden ze overtreden?
- Wat doen we daar aan of zouden we daar aan moeten doen?
- Waarom veranderen definities van criminaliteit doorheen de tijd?
- Waarom wordt specifiek gedrag of zelf hele bevolkingsgroepen gecriminaliseerd?
- Waarom overtreden mensen normen, waaronder juridisch?
- Wat moeten we doen met overtreders?
1.2 Intersectioneel denken of kruispuntdenken:
- We worden gekoppeld aan maatschappelijke ‘betekenisgevers’ of indelingen zoals
gender, klasse, leeftijd, geaardheid,... We behoren tot bepaalde etnische groep.
- M.a.w: Vaak onzichtbare aspecten zoals gender, etniciteit, klasse, seksuele oriëntatie,
leeftijd,... hebben gelijktijdig en in wisselwerking een invloed op ieders positie in
samenleving.
- Heeft invloed op vele domeinen zoals discriminatie en andere uitsluitingen.
- LEER 14 assen blz 18 die positie beïnvloeden.
- Bv: Personen met donkere huidskleur krijgen sneller een boete (Bv: Op de trein) dan
witte mensen.
,Intersectionaliteit = Benadering die samenloop van discriminatiegronden en dynamiek die
daaruit vloeit zichtbaar maakt.
⇒ Dit perspectief helpt volledigere oplossingen formuleren die rekening houden met
verschillende aspecten die onze positie bepalen.
1.2.1 Grondleggers:
Truth: Wees op moeizame strijd voor emancipatie van zwarte vrouwen: Deze wordt niet
enkel bepaald door discriminatie o.b.v geslacht of gebrek aan vrouwenrechten, maar ook
door onderdrukking, discriminatie o.b.v etniciteit of huidskleur.
Eind jaren ‘80 begin jaren ‘90:
- Afro- Amerikaanse jurist liet zien hoeveel moeite Amerikaanse rechters hadden met
specifieke perspectief van zwarte vrouwen in rechtszaak met groep zwarte vrouwen.
- In deze zaak moest gerecht onderzoeken of klacht vorm van rassendiscriminatie was
of geslachtsdiscriminatie. Het kon hierbij NIET gaan om combinatie van beide.
- Toch speelde er meerdere factoren rol namelijk:
o Uitsluiting o.b.v geslacht (genderongelijkheid).
o Uitsluiting o.b.v afkomst of huidskleur.
⇒ Deze 2 factoren beïnvloedde elkaar.
Crenshaw:
- Wees met haar kritiek op blindheid voor aspecten die benadeelde of geprivilegieerde
positie kunnen creëren.
- Benadrukte ook dat dit vaak onzichtbare aspecten zijn en dat ze gelijktijdig
voorkomen en in wisselwerking invloed hebben op ieders positie in maatschappij.
14 assen:
- = Sociale ordeningsprincipes.
- Hebben maatschappelijke betekenisgeving.
- Sturen ons gedrag en denken en bepalen onze maatschappelijke positie (Bv: We
zullen jonge kerel anders behandelen dan vrouw op middelbare leeftijd).
- Deze worden daarom betekenisgevers of assen van identiteitsvorming genoemd.
⇒ Heersende norm binnen samenleving bepaalt wat normaal is en impact van assen → deze
norm is vaak onzichtbaar.
1.2.2 Link met Criminologie:
- Strafrechtsysteem is niet immuun voor ongelijkheid en discriminatie.
- Machthebbende zijn nog vaak mannelijk, hetero, wit,... → Geeft hen privileges.
- Vraag je steeds af hoe gender, etniciteit, sociaaleconomische klasse, seksualiteit,
gezondheid,... invloed hebben op criminogene proces.
,Voorbeelden van vragen die we ons moeten stellen:
- Hoe gender impact heeft op slachtofferschap?
- Hoe etniciteit interactie met politie beïnvloedt?
- Hoe sociaal-economische status de ervaring met rechtbank vorm geeft?
- Hoe seksuele geaardheid invloed heeft op manier waarop iemand behandeld
wordt in rechtssysteem?
- …
Onzichtbare norm: Norm is vaak onzichtbaar, we zijn ons dus vaak niet bewust van deze
machtsverhoudingen in de samenleving.
Kern van kruispuntdenken: Verschillende assen komen allemaal samen en kruisen elkaar op
meerdere vlakken en bepalen zo ieders positie en organisatie van samenleving → we kijken
en denken vanuit multidisciplinair perspectief.
Hoe werkt kruispuntdenken? ( Andere vraag stellen): Je gaat na welke andere dimensies er
kunnen meespelen bij situatie van uitsluiting.
Voorbeeld: Vraag die je in situatie van bijvoorbeeld racisme kan stellen: “Is hier sprake van
seksisme?”In geval van seksisme of een andere vorm van discriminatie: “Is er sprake van
racisme?” “Is er sprake van een klasse-dimensie of verschil?”“Is er sprake van
heteroseksisme of homofobie?” “Spelen regionale achtergronden (platteland vs grootstad
etc) een rol?” “Speelt het koloniale verleden een rol?”
⇒ Kruispuntdenken wijst op belang van EN- EN verhaal i.p.v OF – OF verhaal: Gender en
andere ordeningsprincipes komen altijd samen en in wisselwerking tot stand.
Hoofdstuk 2: Criminaliteit
Definitie: Criminaliteit is het plegen van strafbare feiten, het gaat om gedrag dat als
een strafrechtelijke inbreuk wordt bestempeld.
Deviant gedrag: gedrag dat door de samenleving als schadelijk wordt ervaren.
Gedragingen die strafrechtelijk vervolgbaar zijn die mensen noemen we delinquenten
of criminelen.
Crimineel gedrag: een menselijk gedrag dat maatschappelijk niet wordt aanvaard én in het
strafrecht werd opgenomen.
Zie schematische voorstelling p.20
, Crimineel gedrag hangt af van
- Gevolgen die het gedrag heeft voor slachtoffer en samenleving
- Morele opvattingen
- Machthebbers
- Publieke opinie
- Context waarin het gedrag plaatsvindt.
2.1 Wat is criminalisering?
= Dit is het proces waarin bepaald wordt of een bepaald gedrag maatschappelijk
onaanvaardbaar is én strafrechtelijk moet vervolgbaar zijn.
Gedrag is pas crimineel als het zo gedefinieerd wordt. Dit noemen we criminalisering.
Bv. het hacken van computerbestanden is een crimineel feit dat eerder recentelijk zo
werd omschreven. Sommige gedragingen zijn sinds mensenheugenis crimineel gedrag
(bv. roofmoord) zodat het criminaliseringsproces quasi onzichtbaar is geworden. Achter
elk crimineel gedrag ligt een geschiedenis van criminalisering.
Afwijkend: als het gedrag te sterk afwijkt van de norm. Dit geldt niet alleen voor crimineel
gedrag, ook voor bijvoorbeeld emotioneel en seksueel gedrag.
De vraag is: wie bepaalt de norm? (2.1.1)
Geschiedenis
- Norm werd voorgeleefd door de heersende klasse
- Burgerij (hogere klasse) probeerde hun normen en waarden op te leggen als
universele menselijke normen.
- Media nam deze waarden over.
- Binnen de scholen en kunst ging die overdracht verder.
- Er waren ook wel verschillen. Bv. dat een man uit een lagere sociale klasse zijn vrouw
sloeg werd als minder dramatisch ervaren dan wanneer dit gebeurde in de hogere
klasse.
- Ook tussen seksen verschillen. Bv. van een vrouw we(o)rd(t) gemakkelijker een
gebrek aan emotionele controle aanvaard dan van een man.
- Vandaag de dag niet anders. De heersende klasse bepaalt wat er in het strafwetboek
komt.
Criminaliseringproces is sociaal geconstrueerd door interactie tussen 4 factoren:
- De dader
- Slachtoffer
- De staat
- De publieke opinie
- (Criminologische wetenschap)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JDB123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.88. You're not tied to anything after your purchase.