Class notes
Hoorcollege aantekingen Ethiek van de Digitale Media
- Course
- Institution
Hoorcollege aantekeningen, duidelijke uitleg stromingen. Behulpzaam in schrijven werkstuk.
[Show more]
3 reviews
By: diederik-jr • 11 months ago
By: wouterdoeven • 2 year ago
By: leonierichter • 2 year ago
Seller
Follow
LaurelleSpaas
Reviews received
Content preview
utEthiek van de digitale mediaMarcel Becker
Inhoudsopgave
Inhoud
Hoorcollege 1: wat is ethiek?......................................................................................................2
Hoorcollege 3..............................................................................................................................6
Hoorcollege 4............................................................................................................................11
Hoorcollege 5 10-11-20............................................................................................................14
Hoorcollege 6 13-11-2020........................................................................................................17
Hoorcollege 7 16-11-2020........................................................................................................21
Hoorcollege 17-11-2020...........................................................................................................24
Hoorcollege 23-11-20 dus hoorcollege 10 Privacy...................................................................27
Hoorcollege 12: auteursrechten / intellectueel eigendom / ethiek in organisaties....................30
Hoorcollege 13 en 14 Digitale media in de publieke discussie................................................32
Responsiecollege.......................................................................................................................39
,Hoorcollege 1: wat is ethiek?
Centrale vraag college 1: wat is ethiek (van digitalisering), en waar is ze goed voor?
- In deze cursus oefenen we ons in ethisch kijken, en oplossingen voor ethische
problemen te zoeken.
- Een eerste oefening:
o Beschrijf kort een ethisch probleem aangaande digitalisering. Geef aan welke
ethische waarden een rol spelen en tegenover elkaar staan.
Heeft de mens zelfbeschikking ten opzichte van de technologie?
Ethiek is onderdeel van de filosofie
- Begin ethiek: Socrates 5e eeuw voor Christus in Athene
- Verslagen van gesprekken zijn overgebleven die hij met mensen ging voeren
Socrates
- Vragen stellen. Maar geen empirische vragen!
- Wel vragen over:
o Betekenis van begrippen
o Achterliggende vooronderstellingen van gedachten
o Achterliggende principes van goed handelen
- Hoe is het met Socrates afgelopen?
o Hij moest gif drinken
Ethiek: met name nadenken over goed en kwaad.
Normen en waarden: verschillend maar verbonden
- Bij ethiek gaat het om een bepaalde dimensie van ons handelen… die naast andere
dimensies staat
- Normen: standaarden, regels (duidelijk, vast)
- Waarden: kwaliteiten waarop we gericht zijn (lekker vaag)
- Waarden en normen hebben elkaar nodig
o Normen zijn nodig om waarden te concretiseren
o Waarden zijn nodig om normen te begrijpen en om ze toe te lichten.
Ethiek en moraal: verschillend maar verbonden
- Moraal: een set opvattingen binnen een groep; ze worden als vanzelfsprekend beleefd
- Ethiek: (wetenschappelijke) reflectie
- Ieder mens heeft een moraal en is tot ethiek in staat.
- Conflict = Botsing van moralen
Hoe met ethische problemen om te gaan?
- Het volstaat niet om te zeggen ‘ik voel het zo’
- Want dan zegt de ander ‘ik voel het anders’
2
,Voorbeeld:
- Iemand die verslaafd is
Sociale wetenschappen – ethiek
- Begrijpen van gedrag:
o Kijken naar (mechanismen in) verleden
o Neutraal
- Beoordelen van gedrag
o Kijken naar handeling op zich
o Normatief/waardegeladen
Maar wel allerlei vormen van interactie
1. Een risico: ‘psycholisering van het morele’
- Probleem: psychologische verklaring ‘elimineert’ het morele oordeel.
o Voorbeeld: waarde Marine is: discipline. En ziet discipline als ethische waarde
die iedereen moet delen. Iemand anders ging die waarde discipline verklaren
vanuit en psychologische manier te verklaren. Hierdoor daalt de ethische
waarde want die wordt herleid tot persoonlijk psychologisch proces.
2. Steeds meer kennis vanuit sociale wetenschappen beïnvloedt ons oordeel. Bv. het
puberbrein; toenemende kennis over grillige ontwikkeling.
- Ethisch denken over puber wordt beïnvloed doordat we meer kennis hebben over het
puberbrein. Pubers kunnen daardoor meer beoordeeld worden: apologetisch: je gaat ze
verontschuldigen dus je gaat ethisch milder denken. Als we weten hoe het erover zit
dan weten we hoe we er mee om moeten gaan.
3. Toepassing van sociaalwetenschappelijke kennis roept nieuwe ethische vragen op
- Nudgen in overheidscampagnes
o Wat is het verschil tussen manipuleren en nudgen. Als je onbewust mensen
beïnvloed manipuleer je ze dan? Waar ligt de grens tussen manipuleren en
nudgen
- Sociaal-wetenschappelijke kennis leidt tot categorisering, en daarmee stigmatiserend
o Gaat mensen veroordelen, in groepen categoriseren. Algoritmes categoriseren
ook.
- Door sociaal-wetenschappelijke kennis ontstaan allemaal arrangementen waardoor
mensen minder worden aangesproken op eigen verantwoordelijkheid, en dat maakt ze
‘moreel zwakker’
o Vanuit kennis weten we wat goed is voor mensen waardoor er bijvoorbeeld
therapeuten gebruikt. Zij weten wat goed is voor mensen maar zij zorgen
ervoor om mensen kennis te geven en ze op eigen benen te laten staan ipv
alleen maar hulp aan te bieden.
- Waarom ontlenen we criteria van goed professioneel handelen?
Er zijn algemene normen in Nederland voor professioneel handelen maar normen en
waarden kunnen ook verschillen per bedrijf. Het ene bedrijf hecht meer de waarde aan
formeel taalgebruik en ander bedrijf meer aan informeel taalgebruik.
Relativisme:
3
, - Is natuurlijk een bedreiging voor ethiek
o Bespreekt geen feiten. Ethiek gaat over waarden/normen goed/kwaad en dat
zijn geen fouten want je kan niet aangeven dat het ‘kwaad’ bestaat want er zijn
geen absolute feiten die je kan aanvliegen.
o
- Het relativisme gaat uit van redenering:
1. Overal gelden andere waarden/normen dus de geldigheid ervan is relatief
o Relativisme: overal zijn andere normen en waarden en als het relatief is dan
hoef ik mij er niet meer aan te houden.
o Als filosoof zegt Becker dat dit niet klopt. Als het overal anders gaat betekent
dit niet dat je niet meer hoeft te houden aan de normen en waarden van je
omgeving.
2. Dan hoef ik me er niet aan te houden
3. Ik mag zelf weten hoe ik handel
- Overgang 1-2 problematisch. (iedereen mag eigen mening te hebben)
- De relativist:… staat op neutraal punt; een ‘bergtop’.
- Wat hij zegt klopt feitelijk maar is buitenpositie
- Staat op bergpunt: kijkt links ziet hij dat ze het anders doen en rechts ook. Vanuit
buitenpositie kijkt hij naar alle waarden en normen stelsel
- Maar dit doet hij wel vanuit een neutrale positie en in het leven heb je geen neutrale
positie. In het leven moet je kiezen en keuze verantwoorden. Dat gebeurt in een
context, omgeving
- Dus: de algemene kennis dat in verschillende omgevingen andere waarden en normen
gelden doet niets af aan de geldigheid van onze waarden en normen
- (in China hebben ze en social credit system: mogen bepaalde dingen wel of niet doen.
Dat doen wij ook maar niet meer aan privacy wat in China doen ze daar ook niet meer
aan?)
Dus:
- In ethiek gaan we uit van de handelende mens
- Er zijn verschillende contexten van normenstelsels.
Sommige waarden/normen zijn universeel…. Tot in het dierenrijk
- Primatologg (en eredoctor RU) Frans de Waal: ook dieren zijn ‘morele wezens’
- Youtube video: Two Monkeys Were Paid Unequally: Excerpt from Frans de Waal's
TED Talk
- .. van nature is er bij dieren al gevoel voor rechtvaardigheid.
Vragen bij een techniek
- Predictive policing: politiek heeft de mogelijkheid om data te verzamelen waar de
meeste criminaliteit plaatsvindt. Digitaal uiteenwerken van probleem wijken.
o Youtube video: How predictive policing software works
- Welke ethische vragen komen bij je op?
o Als je erg inzoomt op een bepaalde wijk krijg je te maken met vooroordelen.
Bias van systeem. Politie gaat extra surveilleren in die wijk waardoor ze meer
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LaurelleSpaas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now