Summary
Inleiding Media en Journalistiek samenvatting
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges/slidecasts 1 t/m 5 (en deels 6) van Inleiding Media en Journalistiek (NL).
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followfemkehaasloopwerner
Reviews received
Content preview
Lecture 1De samenleving is verplaatst van een informatiesamenleving naar een netwerksamenleving
(vanaf 2000).
Informatiesamenleving:
- Steeds centralere plaats van kennis in de samenleving. Het wordt gezien als de
opvolging van de industriële samenleving (daar stond de productie van goederen
centraal). Er ontstaat een kenniseconomie waarin de creatie verspreiding en gebruik
van informatie steeds belangrijker wordt op economisch, politiek en cultureel vlak.
Netwerk samenleving:
- Wereldwijde vervlechting van communicatiekanalen en sociaal verkeer.
- Journalistiek onderdeel van vervloeiing van informatie, opinie, vermaak en sociaal
verkeer. Informatiestromen gaan steeds meer dwars door elkaar heen. Journalistiek is
niet meer een apart genre met eigen plek in de samenleving, maar wordt onderdeel van
het sociale verkeer.
Netwerksamenleving: crisis of modernisering?
- Is de netwerksamenleving een crisis die het journalistieke vak fundamenteel aanpast of
wegvaagt of is de netwerksamenleving de volgende fase van
moderniseringsprocessen.
- Waak voor ‘technologisch determinisme’: het idee dat technologie dé drijvende kracht
is. Voorbeeld: optimisme waarmee de sociale media ontvangen werd Sociale media
zou de samenleving egaliseren, doordat iedereen een stem heeft.
- Het succes van nieuwe technologie is gebaseerd op een samenspel van technologische
en maatschappelijke factoren. Voorbeeld: google glass. Het publiek snapte niet voor
welk probleem dit product de oplossing was, er was sprake van privacyvraagstukken
en de bril is niet mooi. Het succes van deze technologie is er dus niet gekomen door
maatschappelijke factoren, waardoor technologie alleen niet voldoende is voor succes.
Crisis of modernisering? Binnen de journalistiek is er een crisisgevoel.
- Crisisgevoel: verdienmodellen staan onder druk. De omzet van de dagbladen is enorm
gedaald, voornamelijk door de dalende advertentie-inkomsten. Daarentegen nemen de
inkomsten van lezers toe.
- Traditionele kerntaken en -waarden niet meer genoeg om relevant te blijven veel
aandacht voor vernieuwing, verandering. Het leveren van kwaliteit is niet meer
voldoende. Je moet kunnen inspelen op de veranderende gewoontes van het publiek.
- Historisch perspectief:
- Netwerkjournalistiek als volgende fase in een voortschrijdend
moderniseringsproces.
Vier periodes in ontwikkeling Nederlandse journalistieke cultuur:
1. Opbouw van een professionele standaard (1850-1918)
- Dankzij technologie van industriële revolutie groeit pers uit tot massamedium.
- Liberale vooruitgangsidealen:
- Politiek op onpartijdige wijze volgen om actief burgerschap van lezers te
bevorderen. Dat betekent dat burgers in staat werden gesteld politieke
, beslissingen te nemen en zo een actieve en productieve rol te spelen in de
democratie.
- Angelsaksische benadering: kritisch jegens de politiek maar wel de smaak van publiek
als richtinggevend voor vorm en inhoud van het nieuws. Als je het publiek namelijk
wil bereiken, dan zal je enigszins rekening moeten houden met diens wensen.
- Ontwikkeling professionele, gestandaardiseerde routines en conventies. Dit zien wij
vandaag de dag nog steeds als journalistieke kernwaarden:
- Hoor en wederhoor, checken van feiten, scheiden van nieuws en commentaar,
bewaren van afstand tot bronnen, schrijven in standaardvormen als
omgekeerde piramide (nieuwsbericht waarin de belangrijkste informatie
bovenaan staat) en meer persoonlijke stijl (reportage, analyse, column).
2. Politiek-maatschappelijke sturing (1918-1960)
- Post WWI: journalistieke spreekbuis van politiek-maatschappelijke groepen
gekoppeld aan verzuiling. De verschillende zuilen hadden ieder eigen
nieuwsorganisaties die vaak ook in nauw contact stonden met de politieke leiders van
de zuil. Van onafhankelijke journalistiek was geen sprake.
- Vooral post-WWII: sterk sociale verantwoordelijkheid.
- Media rapporteren wat samenleving ten goede komt.
- Balans tussen ‘mediamanipulatie’ en commercieel gedreven journalistiek in.
- Acceptatie pluriformiteit: kritiek moet opbouwend zijn, respect voor
taak andere maatschappelijke groepen.
- Morele rem op sensationele berichtgeving; onafhankelijkheid van
commercie expliciet vastgelegd.
- Ontstaan journalistieke Raad van Tucht. Het kon dwingende sancties opleggen
aan nieuwsorganisaties die de heersende norm binnen de journalistiek
overschreden.
3. Kritische autonomie (1960-1989)
- Groeiende mediamarkt:
- Opkomst TV, grote bloei dagbladen, openbreken omroepbestel (TROS,
Veronica als nieuwkomers). Er kwam ruimte voor nieuwe spelers.
- Journalistiek verwerft professionele autonomie als waakhond (na periode van
schoothond tijdens de verzuiling):
- Kritische, onafhankelijke macht in politiek en samenleving. Journalistiek werd
gezien als de vierde macht.
- Opereren in publiek belang: nieuwgerichtheid, betrouwbaarheid, objectiviteit,
sociale verantwoordelijkheid.
- Vernieuwing qua vormgeving & vertelvormen
- Nieuwe vormen om drempel voor publiek zo laag mogelijk te maken (maar
niet te commercieel):
- Tijdschriften: meer beeld, human interest, service-informatie.
- Meer televisie-logische vormen: actualiteitenrubrieken (Brandpunt,
Achter Het Nieuws) die het nieuws iets smakelijker en spannender
brachten.
- Vernieuwing journaal
- Achteraf gezien als ‘gouden periode’ door autonome positie journalist (t.o.v. zowel
politiek als commercie).
, 4. Markt- en publieksgerichtheid (1989-nu)
- Nieuwe netwerken en technologische convergentie
- Commerciële televisie (RTL), digitalisering, 24-uurs nieuwsindustrie
- Van aanbiedersmarkt naar vragersmarkt
- Van ‘emancipation politics’ (maatschappelijke gelijkheid en emancipatie) naar
individuele ‘life politics’ (hoe kan je je eigen leven vormgeven waarin oude
tradities verdwijnen) (Giddens, 1991): opmars van de individuele burger. De
smaken van het publiek werd steeds meer leidend.
- Verschuiving smaakhiërarchie: van politieke journalistiek naar persoonlijke
leefstijlen, bekende personen
- Nieuwe journalistieke cultuur: netwerkjournalistiek (Pardoel & Deuze, 2001)
- Interactiviteit: het idee dat de gebruiken grotendeels zelf kan bepalen welk
nieuws het tot zich neemt.
- Multimedialiteit: het idee dat verschillende media door elkaar worden gebruikt.
In nieuwsberichten staan ook foto’s, video’s of tweets.
- Hypertextualiteit: dit gaat over het linken naar aanvullende informatie, zodat je
je informatie op een gelaagde manier kunt presenteren
- (a)synchroniteit: het uitgesteld kijken van nieuws. Je kan dan zelf bekijken
wanneer je iets tot je neemt.
- Nieuwe vormen en verdienmodellen
- Facebook en Google nemen functies en advertentiemarkt journalistiek over. De
advertentie-inkomsten zijn overgenomen.
- Minder scheiding redactie/commercie, informatie/commentaar. De grenzen
worden steeds vager.
- Traceerbaarheid gebruikers: nog publieksgerichter. Nieuwsorganisaties kunnen
tot in detail zien op welke berichten mensen klikken, hoeveel tijd ze daar
spenderen, welke berichten gedeeld worden.
- Gevolgen voor klassieke journalistieke waarden als onafhankelijkheid,
objectiviteit, ethische normen en sociale verantwoordelijkheid.
- Toekomst van journalistiek ligt in herijking van waarden? Naar
betekenisverlening en duiding (‘hoe’); regiefunctie’ transparantie. Het opnieuw
nadenken waar de journalistiek voor dient. Er is tegenwoordig steeds meer
behoefte aan duiding: droge feiten is niet meer voldoende. Er komt
tegenwoordig zoveel informatie op ons af dat we behoefte hebben aan een
zogenaamde gids die stelt welke informatie we wel of niet kunnen vertrouwen
en welk nieuws we vandaag tot ons moeten nemen.
Media life: Leven in media (Deuze)
- “Centrale these is dat de welhaast vanzelfsprekende toenemende verwevenheid van
mediatechnologie, individu en samenleving wezenlijk gevolgen heeft voor het
functioneren van sociale systemen, waaronder de journalistiek” (p. 207).
- Media is voor ons zoals water voor vissen is: we leven niet met, maar in media. We
zijn er zo in ondergedompeld dat we niet meer door hebben hoe media continu om ons
heen zijn.
- Aansluiting vinden bij publiek = meer nodig dan inhoudelijke expertise en kennis van
verdienmodellen. Dit is een gevolg van het medialeven voor de journalistiek. We
moeten ook begrijpen wat de belevingswereld van het publiek is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkehaasloopwerner. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now