Risico’s van het beroep van tandarts
Verhouding tussen fysieke en psychische draagkracht en draaglast
Draagkracht en draaglast
Draagkracht/verwerkingsvermogen: wat je aankunt; afhankelijk van geestelijke kracht, lichamelijke sterkte en
sociale steun vanuit de omgeving.
Draaglast: de belasting die kan optreden, door geheel van verplichtingen, het ondervinden van
levensgebeurtenissen en de problemen die men in z’n leven tegenkomt.
Omvang draaglast tandarts
Het beroep van de tandarts is zwaar door fysieke en psychische belasting. Het is de vraag of de draaglast door
het totaal van beroepswerkzaamheden, samen met de privé-belasting, past binnen de beschikbare draagkracht
(het verwerkingsvermogen), en dus niet de belastbaarheid overschrijdt. Overschrijding leidt tot vermoeidheid,
overbelasting en afname van functioneringsmogelijkheden. De belastbaarheid neemt af met de leeftijd.
Fysieke factoren (lichaamshouding)
Gevolgen van ongunstige werkhouding
De ontwikkeling van het menselijk lichaam in de evolutie is afgestemd op het maken van bewegingen
(spierpomp) Een tandarts werkt echter in een statische, belastende houding, met te weinig bewegingen,
waarbij de functie van de spierpomp wordt belemmerd. Het gevolg van een hoge belasting is vermoeidheid,
overbelasting, houdingsafwijkingen en slechtere werkprestatie.
Belasting door visuele waarneming en geluid
Visuele waarneming is een fysieke belasting. Er is sterke verlichting nodig, gelijkmatig verdeeld over het
werkveld. Een verkeerde verlichtingswijze, met belastende contrasten, leidt tot grote oogvermoeidheid.
Geluidsbelasting in de praktijkkamer kan stress-verhogend werken, waardoor de spierspanning toeneemt.
Huidafwijkingen en contactallergie
Door chemisch actieve stoffen kunnen huidafwijkingen op handen, gezicht en mondholte ontstaan. Hierdoor
ontstaan klachten als jeuk, roodheid, schilfering, branderigheid, huidlaesies en pijn. Er zijn
veiligheidsinformatiebladen voor alle producten met een mogelijk schadelijke werking.
Er zijn verschillende vormen van huidafwijkingen:
• Eczeem door chemisch actieve stoffen
• Eczeem door contactallergie: een verhoogde gevoeligheid voor een stof, die zich langzaam ontwikkelt
door herhaaldelijk contact daarmee. Resulteert in levenslange sensibilisatie.
o Twee typen contactallergie:
§ Vertraagd type allergische reactie (reactie IV);
§ Onmiddellijk type allergische reactie (reactie I).
• Allergische reacties door eugenol (zit in veel tandheelkundige producten).
1
, De mate van stofinwerking bepaalt de ernst van aantasting. Het handenwassen en handschoenengebruik
verhoogt de vatbaarheid voor huidafwijkingen.
Er is een toename van contactallergische reacties door gebruik van:
• Acrylaten en polymeren in o.a. composieten, sealants en bondings. Stoffen dringen door de
handschoenen heen, waardoor een type-IV-reactie (en soms een type-I-reactie) ontstaat.
• Latexeiwitten in cofferdam en (poeder van) handschoenen. Bij het vóórkomen van eczeem bestaat
een grotere kans op latexallergie.
Andere fysieke gezondheidsrisico’s
• Infecties door kruisbesmetting bij de patiëntenbehandeling
• Toxische reacties bij gebruik van kwik, euparal, aldehyden en methanol
• Stoffen die de ademhalingsorganen irriteren, zoals latexeiwitten (in poeder van latexhandschoenen,
mondmaskerelastieken) en calciumcarbonaat + aluminiumoxide (zandstraler).
• Inwerking van fysische verschijnselen (röntgen, UV, lazer etc.)
• Prikaccidenten (door de handschoen heen).
• Verwondingen van het oog met geïnfecteerd partikels (geen beschermingsbril gedragen)
Psychische factoren (mentaal)
Rol van psychische factoren
Men heeft te maken met een groot aantal inwerkende factoren die een bepaalde mentale belasting
veroorzaken (bv. motivatie, prestatiegerichtheid). Deze moet je zodanig richten dat ze een gunstige uitwerking
hebben op het algemeen welbevinden, het tandheelkundig handelen en de tandheelkundige
beroepsuitoefening. Te zware mentale belasting leidt tot stress. Het geïnspireerd zijn en het nieuwsgierig zijn
naar hoe de dingen in elkaar zitten is een vitale drijfkracht voor het gehele beroepsleven.
Belasting door management en organisatie
‘Feeling’ en ‘vaardigheden’ zijn onmisbare eigenschappen voor praktijkmanagement, om de beschikbare
personele en materiële middelen zodanig in te zetten dat de praktijkvoering op geplande wijze verloopt.
Cumulatieve belasting door een groot aantal deelbelasting
Een groot aantal deelbelastingen bepalen gezamenlijk de fysieke ne psychische totale (cumulatieve) belasting,
die zo laag mogelijk gehouden moet worden zodat de draaglast langer is vol te houden. Dit voorkomt dat de
draaglast de draagkracht overschrijdt.
Houdingsklachten (musculoskeletale problemen) van de tandarts
Omvang houdingsklachten
Bij ong. 65% van de tandartsen komen (musculoskeletale) houdingsproblemen en -afwijkingen voor. Een nog
groter percentage werkt in verkeerde houding. Mondhygiënisten hebben meer houdingsproblemen dan
tandartsen.
Uit onderzoek bij tandartsen is het volgende gebleken:
Last van nek-, schouder- en rugklachten (64%). Hoofdpijn door ongunstige hoofdhouding of oogvermoeidheid
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mariecusters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.72. You're not tied to anything after your purchase.