In dit document staan alle colleges, literatuur en opdrachten die tijdens week A2 en A3 van het vak Internationale Betrekkingen worden behandeld. Ook staat het boek "Wereld in beweging" erin samengevat. Belangrijke tentamenstof staat ook vermeld, zodat de student weet waar de focus ligt tijdens de ...
Samenvatting week A2 & A3 Internationale
betrekkingen
(Hoorcolleges, boek H3 en werkcolleges)
THEORIEËN OVER HET REALISME EN LIBERALISME
Deze samenvatting is heel belangrijk om goed te leren, want 50% van de punten die je kan behalen op je
tentamen zullen over de theorieën gaan. Waarschijnlijk leggen ze je een casus voor en moet je uit die casus
de theorieën kunnen toepassen en analyseren waarom die theorie nou bij die casus past.
,Hoofdstuk 3 Theorieën van internationale politiek
3.1 Internationale betrekkingen op verschillende manieren bekeken
Westerse benaderingen spelen een grote rol in de leer van de internationale betrekkingen door de
dominante rol die het westerse denken en statenbestel in de wereld hebben gekregen. Met de woorden
‘westers’ en het ‘Westen’ worden die landen en culturen aangeduid die vanaf de pre-koloniale periode
deelnamen aan het huidige internationale statensysteem.
De meeste ‘niet-westerse’ benaderingen van betrekkingen tussen staten gaan uit van de verhoudingen van
eigen volk en eigen religie ten opzichte van omliggende volken.
Theorievorming
Waarvoor is het belangrijk om verschillende theorieën te weten en te gebruiken?
De wetenschap van de internationale betrekkingen ontwikkelt een theorieën om verbanden aan te wijzen
en verklaringen te geven. Elke theorie beziet de werkelijkheid niet alleen vanuit een bepaalde optiek
(vanaf waar kijk je), maar zet deze daarmee ook in een bepaald perspectief (waar kijk je naar).
Niet alleen in de politieke wetenschap of het onderzoek naar de internationale betrekkingen spelen
(internationaal) politieke theorieën een rol. Beleidsmakers, adviseurs en opiniemakers gebruiken meestal
impliciet elementen van deze theorieën wanneer zij oplossingen formuleren voor vraagstukken van
buitenlandse politiek en internationale problemen. Ze gebruik ze om hun maatregelen te rechtvaardigen.
3.2 Modellen en scenario’s van de wereldpolitiek
Er kan gesteld worden gesteld dat er twee modellen zijn om de wereldpolitiek te bestuderen: het
ouderwetse biljartmodel en het ‘moderne’ spinnenwebmodel.
Biljartmodel
Soevereine staten worden gezien als harde eenheden die bewegen over de tafel en met elkaar botsen of
parallel lopen. In het ‘biljartmodel’ met veel verschillende gekleurde ballen, zijn staten, net als
biljartballen, gesloten en op zichzelf staande eenheden, die elkaar beïnvloeden door druk van buitenaf.
Het biljartmodel wordt geassocieerd met de theorieën van het realisme en werd geïntroduceerd door John
Burton in 1965. Volgens dit model houden de botsingen tussen staten in de meeste gevallen namelijk
verband met militaire en veiligheidskwesties. Dit weerspiegelt de aanname dat macht en overleving de
belangrijkste zorgen zijn van de staat en dat in de internationale politiek kwesties rondom oorlog en vrede
centraal staan. Interactie tussen verschillende staten die men bestudeert, komen vooral voor in de vorm
van diplomatie en mogelijke militaire actie.
Kijken naar de wereldpolitiek als naar een pooltafel heeft twee belangrijke gevolgen:
1. Ten eerste suggereert het dat er een duidelijke grens bestaat tussen nationale en internationale
politiek. Het soevereiniteitsbeginsel is de harde buitenkant van de biljartbal. Soevereiniteit betekent
dat het staatshoofd en de regering het hoogste gezag binnen een land vormen, en de landsbelangen
internationaal uitdragen en verdedigen.
2. Een tweede gevolg is dat conflict en samenwerking binnen het internationale systeem vooral worden
bepaald door de verdeling van macht tussen en onder landen. Hoewel er een formele gelijkheid van
staten geldt (elke staat is een soevereine eenheid), zijn sommige staten nog wel veel groter en
, machtiger dan anderen. Dit leidt ertoe dat sommige sterkere staten zich gaan bemoeien met kleinere
staten.
Nationale politiek is de manier waarop de staat zorgt voor stabiliteit in het eigen land en wetten maakt die
binnen zijn eigen grenzen gelden.
Internationale politiek speelt zich af in de relaties tussen staten.
Het biljartmodel is onder druk komen te staan door diverse moderne ontwikkelingen in de wereld en
wetenschap:
Ten eerste zijn er steeds meer grensoverschrijdende verplaatsingen van personen, goederen, geld,
informatie en ideeën (vluchtelingen, cybercrime en multinationals). Staatsgrenzen worden poreuzer. Het
gevolg hiervan is scherp onderscheid tussen nationaal/internationaal of binnen/buitenland van de
biljartbal steeds moeilijker vol te houden is (vooral mondialisering).
Ten tweede: relaties tussen staten worden vaker gekenmerkt door een groeiende onderlinge
afhankelijkheid en onderlinge verbondenheid. Bijvoorbeeld klimaatveranderingen, dit kan een staat niet
op zichzelf oplossen maar alleen als iedereen meewerkt. Staten zijn zo gedwongen om samen te werken
en afhankelijk van elkaar.
Ten derde is er de opkomst van niet-statelijke spelers.
Spinnenwebmodel
Er is volgens politicologen door internationale ontwikkeling een web van verbintenissen ontstaan tussen
staten. Dit leidt tot een complexe interdependentie: een veelzijdige wederzijdse afhankelijkheid. Tussen
verschillende samenlevingen ontstaan allerlei verschillende vormen van contact, dus niet alleen door
bestuurders, waarmee onderlinge verbindingen tussen staten worden gelegd. Dit wordt geïllustreerd door
het ‘spinnenwebmodel’ van de wereldpolitiek.
3.3 Internationale macht en invloed
De vraagstukken van oorlog en vrede worden beïnvloed door het internationale bestel van staten en
groepen en personen binnen staten.
Internationaal beleid is het behartigen van zowel belangen als waarden van de samenleving in het verkeer
met andere landen.
Wie regelt eigenlijk de betrekkingen tussen staten onderling? Er is geen centraal ordenend gezag in de
wereld. De wereldpolitiek als geheel is dus nog een ‘anarchie’. Behalve de tegenstelling tussen
soevereiniteit en anarchie zijn er ook grote verschillen in de sociale, economische, culturele, morele en
ideologische integratie tussen binnenwereld en buitenwereld.
Bronnen van macht en invloed
Een machtsrelatie kan worden gezien als een oorzakelijk verband tussen de wensen van een partij met
betrekking tot een resultaat, en het resultaat zelf. Macht en invloed zijn namelijk niet altijd scherp van
elkaar te scheiden.
Macht vertegenwoordigt de harde en invloed de zachte zijde: hard power (coercive influence) is het
vermogen staten door dwang te laten handelen op een manier die in strijd is met hun eerst voorkeuren
strategieën, bijvoorbeeld via militaire interventies van de VS. Dit hangt samen met het vermogen om te
dwingen, door middel van dreiging en/of beïnvloeding (sticks en carrots).
Soft power: daarentegen is het vermogen ervoor te zorgen dat andere staten dezelfde doelen gaan
nastreven, in het bijzonder door middel van aantrekkingskracht en overreding in plaats van dwang. De
EU gebruikt bijvoorbeeld soft power om de rechtsstatelijkheid in omliggende landen te verbeteren via het
stellen van eisen voordat toetreding tot de EU mogelijk is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentIVKHU. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.61. You're not tied to anything after your purchase.
