Summary
Samenvatting Moresprudentie -, ISBN: 9789006183719 Ethiek
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting moresprudentie hoofdstuk 1,2,3
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followhannamae
Reviews received
Content preview
EthiekHoofdstuk 1
Sociaal werkers kunnen op verschillende manieren naar een situatie kijken. Verschillende
perspectieven:
- Methodisch perspectief: welke methodiek is hier het beste?
- Empirisch perspectief: wat zijn de consequenties van een beslissing?
- Ethisch perspectief: welke morele normen en waarden spelen in deze situatie een rol?
Deze normen en waarden zijn veelal bepalend voor welke uiteindelijke (methodische) keuzes die je
maakt.
Normatieve professionaliteit veronderstelt het vermogen om moreel relevante situaties te
herkennen, te wegen en de hieruit voortkomende keuzes te verantwoorden.
Discussie over morele situaties noemen we moreel beraad, morele oordeelsvorming of moreel
forum. Het vastleggen van de uitkomsten van die discussie (veranderd constant) noemen we
moresprudentie.
1.1 Drie perspectieven: normatieve, cognitieve en subjectieve
aspecten in het werk
Om morele aspecten in een praktijksituatie te herkennen gebruiken we het driewereldenmodel van
Habermas, oftewel: Van der Laan en Bootsma.
Cognitief perspectief:
Vanuit dit oogpunt heb je alleen toegang tot de zintuigelijke waarneembare wereld (je ziet iemand
huilen).
- Een kenmerk van dit perspectief is dat het vooral beschrijvend is. Je beperkt je tot rol van
observator en er wordt nog geen oordeel of beleving aan de gebeurtenis toegekend.
- Een ander kenmerk is dat je dit perspectief kan delen met anderen (ze kijken mee naar de
huilende persoon)
Soms laten je zintuigen je in de steek en zie je iets niet goed. Anderen kunnen jouw observaties
corrigeren, (getuigen van een ongeluk zien vaak allemaal iets anders).
Subjectief perspectief:
De beleving van de geobserveerde. De blik verschuift hierbij van het uiterlijk observeerbare naar het
innerlijke.
- Je kunt dit perspectief met niemand delen. Niemand heeft toegang tot jouw innerlijk
niemand kan precies voelen wat jij voelt.
- Bij het inleven in de ander vergelijken wij het gedrag en de situatie van de anders met die
van onszelf. De sociaal werker is volgens de theorie van de analogie bezig zijn eigen
geschiedenis te doorploegen, op zoek naar vergelijkbare situaties.
,Normatief perspectief:
Het normatieve, morele perspectief gaat over onze waardeoordelen over de werkelijkheid. We
betrekken normen en waarden op de werkelijkheid zoals wij die ervaren.
- Als je vanuit het normatieve perspectief kijkt naar een man die huilt vind je misschien dat
mannen niet mogen huilen.
- Het morele perspectief kun je delen met anderen, maar niet iedereen zal hetzelfde morele
perspectief hebben.
Driewereldenmodel in de praktijk
Het normatieve perspectief wordt onder meer gehanteerd door de normatieve of prescriptieve
ethiek. Deze ethiek probeert morele principes te vinden op grond waarvan we menselijk handelen
kunnen beoordelen. Waardeoordelen moeten we hier overigens onderscheiden van functieoordelen,
waarbij het gaat om bijvoorbeeld de effectiviteit van een bepaalde methode. Functieoordelen
worden geveld vanuit het cognitieve perspectief, smaakoordelen worden gedaan vanuit de
subjectieve wereld.
Samenhang tussen de drie perspectieven
- Ten eerste veronderstelt het normatieve perspectief het cognitieve perspectief: morele
oordelen zijn altijd oordelen over de werkelijkheid.
- Ten tweede veronderstelt het subjectieve perspectief zowel het normatieve als het
cognitieve perspectief: het gevoelsleven veronderstelt zowel een blik op de werkelijkheid als
een moreel oordeel hierover.
Emoties als morele indicatoren
Emoties spelen op als voor ons belangrijke waarden op het spel staan. Ze zijn daarom belangrijk voor
het herkennen en onderzoeken van moreel relevante situaties. Drie typen signalen:
- Basale primaire signalen
Emoties die aangeven dat er in moreel opzicht iets aan de hand is.
- Specifieke primaire signalen
Emoties die uiteindelijk verwijzen naar de waarden die in het geding zijn: zij geven aan wat er in
moreel opzicht aan de hand is.
- Secundaire signalen
Emoties die opkomen nadat er in de moreel relevante situatie is gehandeld.
, Onderscheid tussen de drie perspectieven
- Het cognitieve perspectief betekent in dit geval niets anders dan het wegschuiven van de
normatieve en subjectieve bril. Het is belangrijk om je soms eerst te concentreren op de
feiten, zonder feiten kun je niet ingrijpen.
- Je moet je niet te veel laten leiden door alleen de subjectieve en normatieve bril, het
cognitieve perspectief wordt dan namelijk gegijzeld. Als dit het geval is heet dat: ontbreken
van cognitieve flexibiliteit.
- De filosofie twijfelt of het überhaupt mogelijk is om de subjectieve en normatieve bril af te
zetten.
Drie perspectieven in taalgebruik
Voorbeeld:
Gast tegen ober: ‘’Ober het tocht hier’’.
De gast doet hier 3 dingen, hij geeft aan dat het tocht (cognitief). Hij geeft aan dat hier wat aan
gedaan moet worden en dat de ober dit moet doen (moreel). En hij uit zijn ongenoegen over het
‘’probleem’’ (subjectief).
Leefwereld
De benadering van een morele kwestie vindt altijd plaats tegen de achtergrond van wat we de
‘’leefwereld’’ noemen. De leefwereld is niet zichtbaar maar kan wel onder woorden worden
gebracht, hoewel niet in haar geheel. Per situatie vormt de leefwereld als het ware de horizon
waartegen wij onze situatie interpreteren.
Kennis van de leefwereld
Kennis van de onproblematische achtergrond i.c. de leefwereld is nodig om de taalhandelingen van
de betrokkenen op het gebied van morele kwesties verder te beoordelen. Zo kan het gepolariseerde
Inzicht in leefwereld
Inzicht in verschillen in de leefwereld draagt niet alleen bij aan een juiste beoordeling van
taalhandelingen maar kan ook de eerste stap zijn in het creëren van een meer gedeelde leefwereld
en het hierdoor vergoten van wederzijds begrip.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannamae. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now