Book review
Twaalfjarig bestand PO
- Course
- Level
- Book
Samenvatting studieboek Feniks LRN-line online + boek 4/5/6 vwo van (-) - ISBN: 9789006580846, Druk: 3, Uitgavejaar: - (goed beoordeeld)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
mariaksoy
Content preview
Het Twaalfjarig BestandIn 1568 begon de Tachtigjarige Oorlog tussen de Republiek en Spanje en het zette voort tot 1648.
Spanje wilde godsdienstvrijheid voor de katholieken en de Republiek wilde dit in het zuiden van
het land voor de protestanten. De oorlog had in 1609 tot 1621 een tussenliggende vrede van twaalf
jaar; het Twaalfjarig Bestand.1 De bedoeling was dat de wapenstilstand permanent zou blijven,
maar de oorlog ging alsnog door na twaalf jaar.2 Vooral de Nederlandse kooplieden hadden genoeg
van de oorlog. Johan van Oldenbarnevelt had de meerderheid van de Staten-Generaal overgehaald
tot een vredesonderhandeling met Spanje. Aan de Spaanse kant ontstond ook een vredespartij om
verschillende redenen, zoals de oorlog tegen Frankrijk, de slecht gevulde Spaanse staatskas, de
oplopende successen en de oplopende wereldse zeemacht van de Republiek. 3 Een
vredesonderhandeling was nodig voor beide landen om te herstellen. In de Republiek was er
alsnog geen vrede en ontstonden er juist problemen als gevolg van het Twaalfjarig Bestand.
Ten eerste, ontstonden er godsdienstige conflicten tussen de contraremonstranten, doordat het
Twaalfjarig Bestand de gelovigen de kans gaf om religieuze zaken op orde te stellen. Toen Spanje de
Republiek in hun macht had, was alleen het katholieke geloof toegestaan. Door de wapenstilstand
wilden de protestanten hun religieuze opvattingen en regels opschrijven over het protestantisme,
maar dat zorgde voor problemen. Er brak een conflict uit in de gereformeerde kerk, omdat er
verschillende opvattingen waren over de predestinatieleer (de leer van de voorbeschikking). 4 De
aanhangers van Franciscus Gomarus, de Gomaristen, werden de preciezen genoemd. Zij geloofden
dat god al had bepaald of iemand in de hemel of in de hel zou komen. Men kon niks meer
veranderen eraan. De aanhangers van Jacobus Arminius, de Arminianen, werden rekkelijken
genoemd. Zij geloofden erin dat men invloed heeft of hij in de hemel of in de hel komt. Dat ligt aan
wat voor zondes je maakt. 5 In 1617 wilden de contraremonstranten (Gomarus) niet meer bij de
kerkdienst van de remonstranten (Arminius).
Ten tweede, ontstond in de Republiek een tweedeling, doordat prins Maurits en Gomarus een
conflict hadden. De raadspensionaris en de stadhouder hadden de meeste macht. Johan van
Oldenbarnevelt was de raadspensionaris. Maurits van Oranje was de stadhouder en legeraanvoerder.
Samen werkten Johan en Maurits goed samen, totdat er conflicten ontstonden. Maurits was de
legeropperbevelhebber en wilde dus de oorlog voortzetten, terwijl Johan juist voor de
vredesonderhandeling had gezorgd, omdat dit de handelspositie van de Republiek zou kunnen
verstevigen. 6 Toen er godsdienstige conflicten ontstonden, kozen ook Maurits en Johan een kant.
Van Oldenbarnevelt koos de kant van de gematigde, die de leer van Arminius aanhingen. Maurits
koos de kant van de orthodoxen uit angst dat het katholieke geloof terug zou keren. De orthodoxen
1
Tachtigjarige Oorlog. (2020, 27 april). Geraadpleegd op 16 mei 2020, van
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tachtigjarige_Oorlog
2
Visser, Y. (2017b, 7 november). Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621). Geraadpleegd op 16 mei 2020, van
https://historiek.net/het-twaalfjarig-bestand-1609-1621/72258/
3
den Haan, R. d. H. (Red.). (2019). Tijdvakken en historische contexten. Amersfoort, Nederland:
ThiemeMeulenhoff.
4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Contraremonstranten
5
http://www.fransmensonides.nl/predikant_zij1.htm
6
Visser, Y. (2020, 13 mei). Executie van Johan van Oldenbarnevelt (1619). Geraadpleegd op 16 mei 2020, van
https://historiek.net/executie-van-johan-van-oldenbarnevelt-1619/42652/
, hingen de leer aan van Gomarus. 7 Johan nam een politiek besluit uit angst dat Maurits een
staatsgreep zou plegen; Scherpe Resolutie. Maurits zag dit als ondermijning van zijn macht als
legeropperbevelhebber. 8 Tegen de wil van Van Oldenbarnevelt https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-
bestandstwisten-tijdens-het-twaalfjarig-bestand 9
Ten derde, waren er voorstanders van vrede en voorstanders van geen vrede.
Argumenten;
1. Godsdienstig; gematigde en orthodoxe, calvinisme, verschillende inzichten. ; Gomarus en
Arminius
2. Voorstanders vrede en niet vrede
3. johan en maurits; doordat Johan twaalfjarig bestand deed en door godsdienst; einde
eenheid rep https://historiek.net/tachtigjarige-oorlog-opstand-nederlanden/63289/
4. Johan en maurits was al sinds 1600, dus niet vanaf 12 jarig, maar nu openlijk.
https://www.absolutefacts.nl/geschiedenis/data/twaalfjarigbestand.htm
5. vrede
Twaalfjarig bestand wordt verkondigt in Antwerpen.
1613 and 1615
Willem Baudartius: Afbeeldinghe, ende Beschrijvinghe van alle de Veld-slagen, Belegeringen, en
and're notable geschiedenissen, ghevallen in de Nederlanden, Geduerende d'oorloghe teghens den
Coningh van Spaengien: Onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de
Nassau, etc. Van weghen de Hooch-Moghende Heeren Staten der Vereenichde Nederlanden.
7
7. Twaalfjarig Bestand tijdens de Tachtigjarige Oorlog. (z.d.). Geraadpleegd op 16 mei 2020, van
https://www.absolutefacts.nl/geschiedenis/data/twaalfjarigbestand.htm
8
den Haan, R. d. H. (Red.). (2019). Tijdvakken en historische contexten. Amersfoort, Nederland:
ThiemeMeulenhoff.
9
https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-bestandstwisten-tijdens-het-twaalfjarig-bestand
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariaksoy. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now