Begin van de literatuur // Middeleeuwen (500-1500)
Nederland rond 400 voor Christus: geen literatuur, Germanen in Nederland
Eerste uiting van literatuur: 10e eeuw na Christus
probatio pennau (pen proberen)
1170: literatuur begint
Hendrik van Veldeke – st. Servaas (?)
Literaire Middeleeuwen: (12e-16e eeuw)
- Ridderepiek – Karel ende Elegast
Karelromans: over Karel de Grote, hij verspreid het Christendom (rond 800)
Trouw aan leenheer feodalisme
Arthurromans
- Geestelijke literatuur – Beatrijs
Geen sprake van geestelijkheid in Karelromans, net als hoofse liefde
Bedelen = schande
Prostitutie = zonde
terug naar klooster: Maria neemt plaats in biecht propaganda
- Dierenepiek – Van der Vos Reynaerde
Klagen over vos
Isegrin is verkracht door Reynaert en heeft nu blinde kinderen gekregen
Reynaert wordt nu gedagvaart, maar hij is niet op komen dagen
Beer is dom en houdt van eten
Reynaert heeft honing beer blijft in boom hangen
Tibeert: muizen in ‘kelder’: valstrik naakte pastoor + zoon
kat valt aan vrij gehavend
------ middeleeuwse recht: derde keer niet op dagvaarding, vogelvrij verklaard-----
Verhaal over schat, iets wat de koning erg aantrekt
adel = graaiers
geestelijkheid = misbruik in de kerk
burgers =
Zestiende eeuw (1500-1600)
1500-1600
Uitvindingen:
- Buskruit
- Sterrenkijkers
- Boekdrukkunst
- Kompas
1. Reformatie
Rooms Katholieke kerk
- Ketters
- Inquisitie
- Protestanten:
Maarten Luther
Johannes Calvijn
2. Humanisme
Desiderius Erasmus (katholiek, veel kritiek op de kerk)
Lof der Zotheid
Thomas Moore
- 1574: Leiden ontzet door geuzen eerste universiteit
, 3. Renaissance
= wedergeboorte (van de Klassieke Oudheid) – Italië, Florence
Middeleeuwen Renaissance
Collectief geheel (gilden) Individualisme
anonieme kunst signeren van kunst
Theocentrisch Antropocentrisch
heksen = ketters ook ruimte voor andere ideeën
Didactische kunst Esthetische kunst
esthetisch didactisch
Andere kijk op
Mens Maatschappij
(niet kritisch) (kritisch)
Wilhelmus (1500-1600)
16e eeuw
1568-1648: Tachtigjarige Oorlog
Nederland vs Spanje – ondergronds verzet, Willem van Oranje (Duits) vs Filips II (Rooms
Katholieken verdedigen)
1568: slag bij Heiligerlee – Nederland wint
Huurlegers – huursoldaten (Willem van Oranje)
betalen, niet? loop weg
- 1572: Brielle bevrijd Het gaat beter met
- 1574: Leiden ontzet de Opstand
------ Naamdicht = acrostichon------
anoniem verspreid ivm Opstand waarschijnlijk verspreid door Marnix van St. Aldegonde
– vriend van Willem
Rederijkers – kringen
- Veel acrosticha
- Prince = man met geld, erg machtig
gedichten werden opgedragen aan Prince als bedankje voor ‘sponsoren’
1584: Balthesar Gerards doodt Willem in Delft (Prinsenhof)
Zeventiende eeuw (1600-1700)
Pieter Corneliszoon Hooft (1600-1700)
Leven (1581-1647)
- Zijn vader was een van de burgemeesters van Amsterdam en hij was een overtuigd humanist.
Hij ging rechten studeren in Leiden en later werd hij drost (bestuursambtenaar) van Muiden,
waar ook de Muiderkring ontstond: groepje met mensen die elkaars werk te horen kregen.
- Hoofts poëtisch talent bleek al snel. Hij werd lid van de rederijkerskamer De Eglentier (de wilde
roos) en op zijn negentiende had hij al twee verhalen uit de oudheid bewerkt tot tragedies.
Toen hij in Frankrijk en Italië was geweest, richtte hij zich op de modernisering van de
Nederlandse literatuur.
- In de toneelstukken ‘’Granida’’ (1605) en ‘’Geeraerdt van Velsen’’ (1613) zijn de humanistische
denkbeelden goed te herkennen. Zowel de pastorale Granidaals de twee tragedies draaien om
een verstandig en integer staatsbeleid. Leidinggevenden moeten het landsbelang boven
eigenbelang stellen en hun ondergeschikten goed behandelen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daniquevangeest. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.