Summary
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie en sociologie , ISBN: 9789043036955 (ontwikkelingspsychologie) en ISBN: 978-90-01-86512-2 (sociologie)
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van de lesstof van Grondslagen 2
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
leavandenhouten
Content preview
Samenvatting Grondslagen 2 aan de hand van de toets matrijsWeek 1:
Ontwikkelingspsychologie
Visies op ontwikkeling
Algemeen
Nature: erven van ouders, context van eigenschappen, vermogen en capaciteiten. Valt onder de
biologische psychologie.
Nurture: omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen.
Vroeger werden nature en nurture apart van elkaar gezien, tegenwoordig is bijna alles een
combinatie van nature en nurture.
Nature omvat elke factor die het resultaat is van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde
genetische informatie, dit proces heet maturatie.
Psychodynamische theorie van Freud en Erikson
- Benadering binnen de psychologie die ervan uitgaat dat gedrag gemotiveerd wordt door
innerlijke krachten, herinneringen en conflicten, waarvan een persoon zich nauwelijks
bewust is en waarover hij weinig controle heeft.
- Subjectieve ervaringen van een persoon zijn essentieel
- Ervaringen in 1e levensjaren bepalend voor het gedrag (nurture)
- Geen baas in eigen brein
- Bij geboorte twee driften: levensdrift (overleven) en doodsdrift (alles kapot maken)
- Leven wordt bepaald door onze levensgeschiedenis
- Elk mens heeft normaal en gestoord gedrag
Psychoanalytische theorie van Freud:
- Theorie die ervan uitgaat dat onbewuste krachten bepalend zijn voor iemands
persoonlijkheid en gedrag.
De psychische structuur bestaat volgens Freud uit:
- Id/ het Es: psychische structuur van baby bestaat volledig uit het Es, gericht op bevrediging
van behoeften.
- Ego: ontstaat in 1e levensjaar en functioneert rationeel. Realiteitsprincipe: probeert eisen van
het Id en de realiteit op elkaar af te stemmen.
- Superego: ontstaat rondom het 4e of 5e levensjaar. Bevat waarden en normen, het geweten
wordt geïnternaliseerd.
Freud ontwikkelde ook psychoseksuele fases:
- Orale fase (0-1 jaar): alles in de mond stoppen om de wereld te ontdekken. Taak van het kind
is om de verzorger te vertrouwen.
- Anale fase (1-3 jaar): in deze fase ontwikkeld het kind zijn ego. Ook wordt de eigen wil
ontdekt. Uiteindelijk ontstaat er een evenwicht tussen de eigen wil en het rekening houden
met de ander.
- Fallische fase/ oedipale fase (3-6 jaar): in deze fase ontstaat het verschil tussen jongens en
meisjes. Jongetjes raken gefixeerd op een vrouwelijke persoon in hun leven, dit heet ook wel
, het Oedipus complex. Jongetjes gaan dan hetzelfde gedrag overnemen van hetzelfde
geslacht. Dit gebeurt bij meisjes ook, dit heet dan het elektra complex.
- Latentiefase (6-11 jaar): in deze fase gebeurde volgens Freud heel weinig, nu weten we dat
dat niet zo is.
- Genitale fase (vanaf 11 jaar): start van de puberteit en adolescentie. Kinderen ontwikkelen
zich tot volwassenen. De driften en conflicten worden actiever door de hormonen.
De psychoseksuele ontwikkeling gaat bij de meeste kinderen volgens de bovenstaande fases, het
tempo is anders maar er zit een vaste volgorde in. De psychische en seksuele ontwikkeling volgt
de lichamelijke ontwikkeling. Bij een problematische ontwikkeling is er sprake van fixatie of
regressie.
Fixatie: gedrag blijft steken in een bepaalde fase.
Regressie: het kind valt terug in het gedrag van een vorig stadium.
Psychosociale theorie van Erikson
- De veranderingen in onze interacties met anderen en in hoe we aankijken tegen het gedrag
van anderen en tegen onszelf als leden van de maatschappij.
Erikson vond dat er in elke levensfase een crisis zat. Dit kon een goede of slechte uitkomst hebben
maar het is op te lossen.
Tot 12-18 maanden: vertrouwen versus wantrouwen. Vertrouwen ontstaat door steun van anderen,
wantrouwen door angst van en voor anderen.
12-18 maanden tot 3 jaar: autonomie versus schaamte en twijfel. Onafhankelijkheid ontstaat
wanneer experimenten worden gestimuleerd. Er ontstaan ook twijfels over zichzelf, gebrek aan
onafhankelijkheid ontstaat wanneer er geen ruimte is voor experimenteren.
3 tot 5-6 jaar: initiatief versus schuld. Ontdekken van manieren om handelingen in gang te zetten.
Schuldgevoel over daden en gedachten.
5-6 jaar tot adolescentie: ijver versus minderwaardigheid. Groeiend besef van competentie, maar
ook gevoelens van minderwaardigheid en geen vertrouwen in eigen kunnen.
Adolescentie: identiteit versus identiteitsverwarring. Bewustzijn van de eigen uniekheid, weten
welke rol te vervullen. Onvermogen om passende rollen in het leven te herkennen.
Eerste volwassenheid: intimiteit versus isolement. Ontwikkeling van liefdevolle seksuele relaties en
hechte vriendschappen, maar ook angst voor relaties met anderen.
Volwassenheid: generativiteit versus stagnatie. Gevoel bij te dragen aan de continuïteit van het
leven, maar ook bagatelliseren va eigen activiteiten.
Rijpheid: ego-integriteit versus wanhoop. Gevoel van eenheid in wat men in het leven bereikt heeft,
maar ook spijt van gemiste kansen.
Behaviorisme en sociale leertheorie (Pavlov, Skinner, Watson, Bandura)
Behaviorisme:
- 100% nurture
- Gedragspsychologie
- Leerprocessen verklaren gedrag
- Geen principieel onderscheid tussen mensen en dieren
- Tabula rasa- kind komt onbeschreven ter wereld, beïnvloedbaar.
- Complex gedrag op te knippen in kleine stukjes, mensen versimpelen.
- Spreken over stimulus-respons leren, gaat via operante en klassieke conditionering.
, - Klassieke conditionering: een vorm van leren waarbij een organisme op een bepaalde manier
leert reageren op een neutrale stimulus die dat type respons normaal gesproken niet uitlokt.
- Operante conditionering: een vorm van leren waarbij een vrijwillige respons versterkt of
verzwakt wordt, afhankelijk van de associatie met positieve of negatieve consequenties.
Positieve bekrachtiging: het toedienen van een prettige stimulus.
Negatieve bekrachtiging: het wegnemen van een onprettige stimulus.
Positieve straf: introductie van een onplezierige of pijnlijke stimulus.
Negatieve straf: wegnemen van een prettige stimulus.
Hierdoor ontstaat er gedragsmodificatie, een techniek om de frequentie van gewenst gedrag
te verhogen en ongewenst verdrag te verlagen.
- Reflexen: niet aangeleerde, gestructureerde, onvrijwillige respons die automatisch optreedt
in de aanwezigheid van een bepaalde stimuli.
Systeemtheorie van Vygotsky
Systemisch perspectief: kijkt naar de relatie tussen het individu en de omgeving, in elke omgeving ben
je anders.
Sociaal culturele theorie van Vygotsky: het kind kan zich alleen maar ontwikkelen door interactie met
anderen.
Zone van naaste ontwikkeling: het niveau waarop een kind een taak bijna, maar nog niet helemaal
zelfstandig kan uitvoeren of begrijpen. Om te ontwikkelen moeten ouders en verzorgers dus nieuwe
informatie geven aan het kind.
Scaffolding: ondersteuning bij leren en probleemoplossing die net boven het huidige niveau van het
kind ligt en geleidelijk wordt afgebouwd, zodat dit zelfstandigheid en groei bevordert.
Cognitieve theorie van Piaget
- De mens is een actief, cognitief wezen dat kennis niet krijgt maar construeert. De cognitieve
ontwikkeling omvat 4 stadia die in vaste volgorde gaat maar in verschillend tempo.
De 4 stadia zijn:
1. Sensomotorisch stadium (0-2 jaar)- ontwikkeling zintuigen motoriek, geheugen en
objectpermanentie, weinig tot geen vermogen om dingen symbolisch weer te geven.
2. Preoprationeel stadium (2-7 jaar)- ontwikkeling taal, fijne motoriek en symbolisch denken;
egocentrisch denken.
3. Concreet operationeel stadium (7-12 jaar)- ontwikkeling conservatiebegrip (kwantiteit niet
gerelateerd aan fysieke verschijning), reversibiliteit (proces in gedachte om kunnen draaien)
en logica (relatie begrijpen tussen tijd, afstand en snelheid).
4. Formeel operationeel stadium (12 jaar- volwassenheid) – ontwikkeling logisch redeneren en
abstract denken.
Adaptatietheorie: leren door afwisselend assimilatie en accommodatie.
Assimilatie: het proces waarbij mensen een nieuwe ervaring interpreteren aan de hand van hun
huidige cognitieve ontwikkelingsstadium en denkwijze. Iets wat je inpast in een bestaand
denkschema.
Accommodatie: het proces waarbij bestaande manieren van denken of doen veranderen in reactie op
nieuwe stimuli of gebeurtenissen. Schema’s aanpassen omdat de stimuli nieuw is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leavandenhouten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now